15 juni 3054

DOOR VIVIAN MAC GILLAVRY

De aarde moesten we verlaten. Na de exponentiële groei van de wereldbevolking in de jaren 80 van de 21^e eeuw, de technologische crisis en de natuurrampen in 3011-3020, was duidelijk dat de gespannen leefsituatie op aarde niet langer houdbaar was. Dankzij de berekeningen van The NASA-Amazon Group, wisten we dat we nog maar een kleine 40 jaar konden overleven op aarde.

Door de ontdekking van Moira ontstond er weer hoop op een toekomst voor de mens. Het bericht dat er slechts voor een beperkt aantal mensen ruimte was, bleek het startschot voor landen tot het claimen van hun plek.

Om te besluiten wie mocht vertrekken naar de planeet en wie moest achterblijven met wat de aarde nog te bieden had in haar laatste periode, werden ‘the Projects’ gestart met verschillende testgemeenschappen. De 10 winnende gemeenschappen zouden de nieuwe planeet mogen bevolken voor de wederopbouw van de mensheid.

Omdat de nieuwe wereld door verschillende groepen mensen zou worden bevolkt en om ervoor te zorgen dat zij elkaar leren begrijpen, zou de samensmelting van de gemeenschappen worden begeleid door een team van antropologen.  Ik ben een van hen. Zodoende heb ik het verloop van the Projects op de voet gevolgd. In deze laatste Standplaatswereld blog vóór het einde van de aarde, lees je mijn verslag hiervan.

Het idee leek simpel. Wetenschappers deden voorspellingen over welke vaardigheden het meest bruikbaar zouden zijn om een nieuw bestaan op te richten. Hoe meer van die vaardigheden een individu bezat, hoe groter de kans was dat deze persoon zou worden geselecteerd voor een testgemeenschap. Daarnaast werd gekeken naar hoe harmonieus de samenwerking binnen de gemeenschappen verliep. De 10 landen die de winnende gemeenschappen zouden voortbrengen kregen een soort ‘spelimmuniteit’ en mochten hun gehele bevolking meenemen. Tevens mochten de winnende landen 100 bewoners naar keuze meenemen uit de verliezende landen.

Nederland, Argentinië en Australië hadden de twijfelachtige eer gekregen om rechter te spelen. Dit werd hen opgelegd als straf voor de rol die zij hadden gespeeld tijdens Wereldoorlog 4. Dit betekende ook dat deze drie landen waren uitgesloten van deelname aan the Projects en bij voorbaat al wisten dat zij op aarde zouden achterblijven. Veel bewoners besloten daarom hun kennis en diensten aan andere landen aan te bieden. Gevolg: een massale migratiegolf en directe vergrijzing. 

De gemeenschappen werden door overheden gebaseerd op de samenstelling van haar landbewoners en de vaardigheden die zij bezaten. Al snel bleek dat sommige landen een grote voorsprong hadden op het gebied van technologie, zoals Brazilië en Centraal Korea. Andere landen hadden juist baat gehad bij de terugkeer naar de agrarische samenlevingen sinds de beursval van 2099.  Hierdoor waren de bewoners van landen als België en Qatar nog als één van de weinigen op de hoogte van hoe je gewassen moest verbouwen.

Het bleek lastig te voorspellen welke vaardigheden het meest geschikt waren voor het heropbouwen van nederzettingen, dus kozen veel overheden voor gemeenschappen met een zo divers mogelijk palet aan vaardigheden. Hierdoor bleek dat de meeste landen niet voldoende konden putten uit hun eigen bevolking. Dit escaleerde en uitte zich in wat het beste omschreven kan worden als ‘levend kwartet’.

Er ontstond een ruilhandel in bewoners en zodoende werd er een marktwaarde op de mens geplakt. Zo konden overheden drie artsen en twee verpleegkundigen ruilen voor vier loodgieters, twee timmermannen en één bakker. Banken werden opgezet waarbij overtollige mensen konden worden opgespaard en tegen één ‘speciaalmens’ naar keuze kon worden ingewisseld.  Zo werd een recordaantal van 2000 influencers gewisseld tegen één tolk – velen vonden dit alsnog een koopje. Migranten die voorheen moeite hadden om verblijfsvergunningen te krijgen werden ineens verplicht tot thuisblijven. Er ontstond een zwarte markt. Hier werden potentiële Moira-gangers voor extreme bedragen verkocht inclusief paspoort waardoor het betreffende land kon bewijzen dat de door jou aangeschafte mens bij jouw land hoorde. Ook kon je op de zwarte markt mensen met niet-essentiële beroepen, zoals egyptologen, belastingconsulten en tv-recensenten laten omscholen. Sommige niet-essentiële maar wel gewaardeerde beroepen, zoals zangers, hoveniers en sommeliers werden bij de categorie ‘opvulling’ geschaard, voor als er ruimte over was. Mensen met een beperking werden als kiloknallers gedumpt over landsgrenzen, en iedereen die zichzelf als ervaringsdeskundige omschreef werd direct verstoten. Nog problematischer werd het toen populaire wetenschappers werden geclaimd door meerdere landen en er oorlogen uitbraken over deze gegijzelde ‘speciaalmensen’. Verschrikkelijk wat er in die periode bijvoorbeeld met de klonen van Robbert Dijkgraaf is gebeurd.

De enige drie landen die zich vrijwillig afzijdig hielden tijdens deze periode waren Zwitserland, die besloot als altijd neutraal door het leven te willen gaan, en Israël en Palestina die aangaven dat zij nog te druk waren met het afronden van een ander project.

Het concurreren met elkaar om de beste gemeenschap voort te brengen leidde tot gigantische spanningen waardoor de aandacht verschoof naar de dreiging vanuit landen die zichzelf bij de rest-bevolking zagen eindigen. De ene groep maakte immers winst ten koste van de andere. Het bouwen aan een toekomst die men zelf nooit zou meemaken bleek voor de rest-bevolking te weinig motivatie om iets bij te willen dragen aan het voorbestaan van de mensheid. De mogelijkheid op een toekomst voor een selecte groep mensen bleek onmogelijk door het gebrek aan samenwerking.

Het dreigement van Frankrijk en Canada om Moira op te blazen als zij niet zouden worden geselecteerd kwam voor velen niet als een verrassing. Hun media kopten al tijden met ‘De winnaars ontvangen een prijs, maar er is geen alternatief voor de verliezers.’ Als reactie sloegen Zuid-Afrika en de VS de handen ineen om Frankrijk en Canada te vernietigen.

De rechters vreesden voor een dusdanige escalatie dat beide planeten vroegtijdig ten onder zouden gaan. De keuze om Moira uiteindelijk zelf op te blazen haalde in eerste instantie wereldwijde razernij op de hals. ‘Als je anderen niet vertrouwt om het niet te doen, kun je voelen dat je het zelf moet doen’ zullen de rechters moeten hebben gedacht.

Toch leek de vernietiging van Moira een gevoel van rust te geven aan de aarde. Al die tijd werd gewacht op het startschot voor een toekomstig leven. Maar voor het eerst in de geschiedenis van de mensheid was er geen onzekerheid over de toekomst, die stond immers vast. Het gebrek aan een toekomst deed ons voor het eerst enkel kijken naar het heden. Onze gedeelde uitzichtloosheid.

Vivian Mac Gillavry is antropoloog en publicist. Zij studeert aan de Gerrit Rietveld Academie.