Skip to content

Month: December 2013

Why the world needs anthropologists: Report of a symposium

By Ina Keuper.  This blogpost  is based  on the reports of Dominique Steinebach, Sophie van der Heiden, Tessa Dierks, Dorenda ten Hoopen, Kirsten Muijden, Gaya Nikolsky, and Marit Timmerman. They are students of a first year seminar that provides training in writing anthropological texts, part of the Bachelor’s programme in Cultural Anthropology and Development Sociology at VU University Amsterdam. Ina Keuper is one of the teachers of this seminar.

Why the world needs anthropologists

“The world needs anthropologists!” This statement provided the starting point of a symposium held in Amsterdam on November 29, 2013,  about the relevance of anthropological knowledge and skills in the world outside academia. The seminar was organized by the Social and Cultural Anthropology  department of VU University, Amsterdam, in cooperation with the EASA Applied Anthropology network,  the University of Ljubljana, the Dutch Anthropologists Organization (ABV), and the Institute for Innovation and Development of the University of Ljubljana, Slovenia. The ‘Soeterijn zaal ’ of the ‘Tropenmuseum’,  part of the ‘Royal Tropical Institute‘, provided the venue for this international gathering. Three anthropologists in heart and soul gave passionate talks about their work in the world of big corporations and organisations. The symposium was completed with a panel session followed by a discussion which ended in a heated debate about ethics. The meeting concluded with a clear statement that the world does not just need anthropologists; the world needs anthropological thinking to be applied.

Leave a Comment

Beyoncé: de Paradox van Feminist en Stoeipoes

Beyonce
Beyonce tijdens een concert
Bron: Flickr (met creative commons license)

Door Marit Bakker. Vrijdag heb ik voor het eerst een aankoop gedaan op iTunes. Met een Android telefoon en Windows computer komt het daar nooit van, maar voor Beyoncé’s nieuwste album nam ik ongeveer anderhalf uur de tijd om een iTunes account aan te maken, dan een click-and-buy account en vervolgens met beide helpdesks aan de telefoon te hangen omdat het natuurlijk niet in een keer kon lukken. De beloning was zoet. En oh zo sexy. Miss Bey heeft in haar nieuwe visuele album flink uitgepakt en trakteert ons op 14 nieuwe nummers en 17 zinderende videoclips. Na ongeveer een uurtje met volle bewondering het hele album te hebben bekeken, liet ik de teksten tot me doordringen. Het behoeft geen uitleg dat Beyoncé haar meest sensuele kant laat zien op dit album. Na het beluisteren van Drunk in Love, Partition en Rocket, kunnen we er wel van uitgaan dat Ms. Carter veel plezier beleeft tussen de lakens. Maar het is vooral haar stellige houding als feministe die me intrigeert.

Leave a Comment

Another World

IMG_1150By Duane Jethro. I cut in the queue to buy cigarettes. The big guy behind me approaches and says, “sorry but I was in front of you”. I let him pass. But he’s not content. He turns and says, “don’t be like the Dutch they were like that. They exterminated all the indigenous people. Just look at Holland, its all flat, indicative of the flat, all conquering mindset of the people that live there”. A short, stocky dude, he’s clutching a pack of salt, rice and milk. I wonder where he comes from. “You should be more like the Spanish” he continues, “they are nice”. “Did you know the Spanish were the first people to conquere the Cape? They liked eating babies but they didn’t like black babies that’s why there are so many black people in South Africa”, he says. He speaks in deep monotones and has that wild eyed look that I do not want to test with historical facts. I am confused but nod, and try to avoid eye contact. He pays and leaves, but the confusion and anxiety of the encounter hangs like smoke on my shoulder.

Commemorations, death and memorials. These are the things I am struggling with later that same evening. The words splashed on my computer screen seem to speak with the same accent of the guy at the counter. Dealing with my thesis, I now try avoid eye contact, nod and keep saying yes. The stairs creak as my girlfriend comes downstairs clutching her phone. “Switch on the TV, president Zuma is going to make an announcement, they say”. I close the computer and switch on the TV. The public broadcaster is preparing for something big. Jacob Zuma is wearing black, and conveys the bombshell that is Nelson Mandela’s death in his own slow muddled way. We become teary and embrace. A little later, Barack Obama splashes onto the TV screen. We’re ambivalent, but he speaks with sincerity. Tears are now streaming down our cheeks. It’s all so confusing. We’d never imagined it would be like this.

1 Comment

Armenië op weg naar de Euraziatische Unie: Poetin op bezoek, antropoloog gearresteerd

Door Argam Yeranosyan

Door Rik Adriaans     Het is een ongebruikelijk beeld in de Armeense hoofdstad Jerevan: op een steenworp van het centrale plein worden demonstranten met Oekraïense vlaggen door de politie gearresteerd en in gepantserde busjes verscheept. De arrestaties vinden plaats naar aanleiding van het staatsbezoek van de Russische president Vladimir Poetin. Hoewel er geen vergunning is toegekend zijn er toch enkele honderden demonstranten afgekomen op een protestmars georganiseerd door de beweging ‘Eerbiedwaardig Armenië’ en is er een breed spectrum aan politieke kleuren te zien. Zo wordt er naast de Oekraïense vlaggen voor het eerst in de geschiedenis van het voormalige Sovjetland de regenboogvlag getoond en is er zelfs een demonstrant met een anarchistenvlag. Terwijl de Maidan-protesten in Kiev veelal uitgesproken pro-Europees zijn, is de stemming hier vooral tegen Rusland; de jonge demonstranten tonen borden met teksten als “Stop de Russische kolonisering” en “Geen tweede Sovjet-Unie”.

De protestmars had tot het overhandigen van een manifest bij het presidentieel paleis moeten leiden, ware het niet dat de protestmars al snel door de politie wordt stilgelegd. Enkele uren later word ik, als antropoloog voor mijn promotieonderzoek werkzaam in Armenië, zelf ook gearresteerd. Het feit dat ik met mijn vrienden in de buurt van het parlement loop blijkt reden genoeg om zonder enige verklaring van de stoep geplukt te worden. In het politiebusje wordt al snel duidelijk dat de agenten niet erg kieskeurig zijn: behalve zo’n twintig demonstranten en een journalist zijn er ook twee dames van middelbare leeftijd gearresteerd die toevallig in de buurt boodschappen aan het doen waren.

2 Comments

Tendentieus en schadelijk

oude stad 008Door Marina de Regt. Dinsdagavond zat ik bij Pauw & Witteman aan tafel  om over de vrijlating van journaliste Judith Spiegel en haar partner Boudewijn Berendsen te spreken. Judith werkte sinds 2009 als journaliste in Jemen, en werd in juni 2013 samen met haar partner door gewapende mannen ontvoerd, op klaarlichte dag vlakbij haar huis in de hoofdstad Sana’a. Ik had Judith in december 2009 ontmoet en had af en toe contact met haar. We hebben allebei ons hart aan Jemen verloren; het is een prachtig land, met een indrukwekkend en gevarieerd landschap, een heel bijzondere architectuur maar bovenal  met een zeer innemende bevolking, die hartelijk, humoristisch en gastvrij is. Zelf heb ik zes jaar (1991-1997) in ontwikkelingsprojecten in Jemen gewerkt, en sinds 1998 doe ik er wetenschappelijk onderzoek en keer er vrijwel jaarlijks terug. Ik ben in Nederland een van de weinigen, zo niet de enige, die zich op wetenschappelijk niveau met Jemen bezig houdt en was dus ook niet verrast over de uitnodiging van Pauw & Witteman.

Wat schetst mijn verbazing toen ik voorafgaand aan het gesprek een filmfragment te zien kreeg dat de redactie had uitgekozen om bij het  item over Jemen te vertonen. Het was een van de gruwelijkste fragmenten uit een documentaire over Al-Qaida in Zuid-Jemen. Er werden beelden vertoond van een verlaten stadje, waar iedereen vijf keer per dag moet bidden, en een man aan het kruis genageld was omdat hij een verrader was. Deze beelden vertegenwoordigen voor mij op geen enkele manier het Jemen dat ik ken, maar bevestigen het stereotype beeld dat het een fundamentalistisch land is waar enge baardmannen het voor het zeggen hebben. De continue aandacht voor al-Qaida is zeer schadelijk voor de Jemenitische bevolking, die met veel grotere vijanden te maken heeft.

7 Comments

Stormachtige tijden in Zuid Afrika: Goodbye Mandela

Kaapstad universiteitFemke Brandt, momenteel als post-doc werkzaam in Kaapstad, deelt enkele etnografische observaties omtrent het overlijden van Nelson Mandela op donderdag 5 december. Hoe ervaren Kapenaren het vertrek van hun nationale symbool van verzoening en vrede? Is er ruimte voor kritische reflecties op de erfenis van de eerste ANC president? Femke doet verslag van verschillende herdenkingsmomenten en een speciale vakbondsbijeenkomst op een wijnboerderij.

Vrijdag 6 december – 00:00, middernacht
Een stevige zomerwind blaast door de stad rond middernacht wanneer ik in mijn blauwe Toyota Tazz stap, na een avond onbezorgd dansen op reggae en dub in een piepklein Chinees restaurant onder aan de Tafelberg. Terwijl ik het voertuig door de nacht navigeer meldt passagier Jenny ontsteld, en nog vol ongeloof, dat zij op haar telefoon diverse meldingen binnenkrijgt dat Mandela is overleden. Ik zet de radio aan.  Alle zenders presenteren speciale uitzendingen over de Father of the Nation. De media is duidelijk voorbereid, het lijkt alsof de documentaires en programmas in de studios op dit moment lagen te wachten. De Kaapse wind blaast ze nu de samenleving in en ik vraag me af welke kanten het nieuws de komende tijd op zal waaien.

10:00 uur
Nkululeko komt voor de zoveelste keer mijn kantoor binnen en maakt een rusteloze indruk. De wind giert nog steeds om de Tafelberg en verder is het muisstil op de universiteit. Het academische jaar is ten einde en in de hoofden van mijn collegas waaien herinneringen op. Nkululeko was vorige week nog in de buurt van Mandela’s geboorteplaats in de Oostkaap en heeft zich afgevraagd of de wegwerkzaamheden op tijd klaar zouden zijn voor de begrafenis. Hij was een tiener toen hij voor het eerst over Mandela hoorde, die toen al achter tralies was gezet door de apartheid regering en het zelfs verboden was om over hem te spreken. De strijd om zijn bevrijding bepaalde het ritme van de vrijheidsliederen, de dans van geweld, en schiep hoop voor de zwarte vrijheidsstrijders in (buitenlandse) kampen ver van huis.

1 Comment

Mandela, Lampedusa, en Zwarte Piet: een historische contextualisering

Door Oscar Salemink Toen Nelson Mandela op 5 december 2013 overleed, was dat meer dan voorpaginanieuws. Het was een schok voor de hele wereld. Vooral politici waren er als de kippen bij om zich te koesteren in het charisma van Mandela. De president van het machtigste land ter wereld – die leiding geeft aan een wereldwijd afluisterprogramma en met de resultaten mensen (“terroristen”) volautomatisch vanuit de lucht laat afschieten– verklaarde het voorbeeld van Mandela te willen volgen, namelijk “to make decisions guided not by hate, but by love, to never discount the difference that one person can make, to strive for a future that is worthy of his sacrifice.” Een voormalige premier van Nederland –die politiek verantwoordelijk was voor de grootste massaslachting op Europees grondgebied na de Tweede Wereldoorlog maar nooit verantwoording daarvoor heeft afgelegd, en die na zijn premierschap heeft gegrossierd in lucratieve commissariaten van diverse al dan niet onder zijn bewind geprivatiseerde staatsbedrijven– vertelde de media dat hij had gehuild toen Mandela werd vrijgelaten. Iedereen koestert hem of was een vriend en bewonderaar van wijlen Mandela, die echter tijdens zijn gevangenschap door vele westerse politici voor terrorist werd versleten als leider van de gewapende arm van de ANC. 

7 Comments

Mevrouw de Burgemeester, Mijnheer de Kiezer!

 

SpW foto Emine Igdidoor Emine Igdi    Cizre (Koerdische naam Cizîra Botan) is een stad in de provincie ??rnak (Turkije). Tot de jaren 90 van de vorige eeuw was de stad nogal traditioneel ingericht en door de mannen gedomineerd. De vrouwen uit de stad droegen een soort burqa (çar?ef/ çarik) die meer een traditionele betekenis had dan een religieuze. De genderrollen waren helder: vrouwen binnen, mannen buiten. In de publieke sfeer was er bijna geen ruimte voor gezamenlijke activiteiten van mannen en vrouwen. Vanaf de jaren 90 van de vorige eeuw is het gezicht van Cizîra Botan echter geleidelijk veranderd. Er vonden onder de leiding van de Partiya Karkerén Kurdistan (de PKK) demonstraties plaats om meer rechten op te eisen voor de Koerden.

Tijdens die demonstraties deden zowel mannen en vrouwen mee. Dat was tot die tijd niet gebruikelijk. Hiermee hebben de vrouwen – onder aanmoediging van de guerrillabeweging – hun ruimte opgeëist in de publieke sfeer. Vele vrouwen namen deel aan de beweging en dat zorgde voor een prestigieuze positie voor de vrouwen. Daarnaast werden in de omgeving van Cizîra Botan sommige Koerdische dorpen door het Turkse leger platgebrand of gebombardeerd, waardoor de nomadische bevolking en de dorpelingen hun toevlucht zochten in Cizîra Botan. Zij waren gewend dat de vrouwen een vrije rol hadden buiten het huis. Voor deze vrouwen was het dan ook niet vreemd in de stad samen met de mannen deel te nemen aan de demonstraties.

Leave a Comment