Skip to content

Category: Gender

Tijd

Our masterstudents are in the field! They are sending in interesting posts from all over the globe, both to the ‘Vamos bien’ blog and to StandplaatsWereld – where we copy the ones posted on ‘Vamos bien’. See the whole series at ‘Fieldwork 2013’.

foto door Wilson Lee
foto door Wilson Lee

Door Fennelien Stal    Toen ik in september aan de Master begon leek het veldwerk in januari nog heel ver weg. Wat wel snel dichterbij kwamen waren de vele deadlines. Toen ik half december mijn onderzoeksplan stond te presenteren, voelde het nog steeds alsof het maanden zou duren voor ik dit onderzoek zou gaan uitvoeren. Hier kwam abrupt een eind aan toen ik op maandag 7 januari samen met Marly Broertjes in het vliegtuig zat, nu begon het toch echt… écht echt.

Leave a Comment

Edien’s afscheid

EdienOp vrijdag 15 februari 2013 neemt Edien Bartels afscheid van de VU. Zij is in 1970 begonnen bij de vakgroep  Culturele Antropologie, vervolgens is zij verbonden geweest bij de opleiding Etnische Studies en Minderheidsvraagstukken en later bij de afdeling Sociale en Culturele Antropologie (SCA). Nu – 43 jaar later – neemt zij afscheid van deze afdeling.
Edien heeft vele brandende kwesties – conflicten met een culturele achtergrond – onderzocht en hierover uitvoerig gepubliceerd. Een greep uit de thema’s: meisjes- en jongensbesnijdenis, geweld tegen vrouwen, seksualiteit, de hoofddoek, de film Submission van Hirsi Ali en de moord op Theo van Gogh, remigratie, achtergelaten vrouwen en kinderen, gedwongen en consanguine huwelijken.

Bij haar onderzoek heeft Edien regelmatig samengewerkt met maatschappelijke organisaties,  onder andere met het Steunpunt Remigranten in Berkane (in Marokko), de Stichting Woonhuis en de moskee An Nour in Gouda, Nisa for Nisa, FSAN en SPIOR. Daarnaast heeft Edien veelvuldig samengewerkt met wetenschappers uit andere disciplines, zoals bijvoorbeeld met gezondheidwetenschappers, medici en genetici.

1 Comment

Politiek verbod op neef-nicht huwelijken

door Edien Bartels en Oka Storms  In het regeerakkoord tussen de VVD en de PvdA staat dat neef-nicht huwelijken in beginsel worden verboden. Zonder verdere toelichting wordt dit onder de paragraaf ‘immigratie, integratie en asiel’ Waarom? Neef-nicht huwelijken zijn een politiek issue geworden.

Vanwege het ontbreken van toelichting voor het verbod in het regeerakkoord, kijken we voor het waarom naar eerdere discussies en een wetsontwerp dat in maart jl. naar de Tweede Kamer is gestuurd. Daarin wordt voorgesteld neef-nicht huwelijken tegen te gaan. De motivering is dat neef-nicht huwelijken vaak gedwongen zijn. De familie zou bepalen dat neef en nicht met elkaar trouwen.

Opvallend genoeg wordt er in het huidige regeerakkoord ook onder de paragraaf ‘emancipatie en gelijke behandeling’ gesteld dat gedwongen huwelijken strafbaar worden. Als dat zo is, waarom moet dan over neef-nicht huwelijken apart worden geschreven? Als het hier gaat om gedwongen huwelijken dan kunnen deze huwelijken tegengegaan worden door huwelijksdwang te verbieden?

In een eerdere verklaring vertelt de toenmalige wethouder van Amsterdam en huidige minister van binnenlandse zaken, Asscher, dat via neef-nicht huwelijken meisjes uit het land van herkomst naar Nederland worden gehaald om te zorgen voor tweede-generatie zoons die zwakbegaafd zijn en dan ook de rol van Assepoester voor de familie vervullen. Maar, neef-nicht huwelijken komen ook voor onder Nederlanders. Een EO-programma over een Nederlands neef-nicht echtpaar laat dit bijvoorbeeld zien. Waarom verschijnt dit verbod dan onder de paragraaf ‘immigratie, integratie en asiel’ in het regeerakkoord?

4 Comments

Seminar Feministische Antropologie: Fascinaties en frustraties

Afscheid van Marion den Uyl

Door Ina Keuper. Op vrijdag 14 september organiseerde de afdeling SCA het goedbezochte seminar Feministische Antropologie: Fascinaties en frustraties vanuit persoonlijk, maatschappelijk en academisch perspectief. Deze bijeenkomst werd georganiseerd omdat Marion den Uyl na 24 jaar universitair docentschap de afdeling gaat verlaten vanwege het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Op verzoek van Marion waren drie feministische antropologen – elk van een verschillende generatie, en met een verschillende regionale expertise – uitgenodigd om te reflecteren op hun fascinaties en frustraties rond de feministische antropologie. Na hun presentaties en een korte discussie gaf Marion een afscheidscollege.

Leave a Comment

Bachelorthesis-Festival verslag, juni 2012

Het nieuwe seizoen van StandplaatsWereld beginnen we met een terugblik op de afronding van het vorige jaar.  Op 18 juni jongstleden presenteerden de bachelorstudenten hun eindscripties. Onderstaande tekst doet verslag.

Door Ina Keuper, met bijdragen van Sanneke Bolderheij, Anerike Hekman, Rixt Vellenga, Stèphanie van den Noord, Amber Dickman, Tamar Basak, Mar-Lisa Ras, Leonie Cieremans, Renske Fraanje, Yoah Kerkvliet, Vanessa Schwegler, Merel van Grimbergen

Op maandag 18 juni was het zover. Alle derdejaars studenten van de bacheloropleiding Culturele Antropologie en Ontwikkelingssociologie lieten aan elkaar laten zien en horen waar ze de voorgaande drie maanden zo hard aan gewerkt hadden. Ze presenteerden het concept van hun bachelorthesis en gaven elkaar commentaar zodat dit nog verwerkt kon worden in de eindversie die op 29 juni moest worden ingeleverd. In totaal hebben ruim veertig studenten een verhaal gehouden over hun thesis. Een aantal studenten*) heeft een verslag geschreven van enkele presentaties ter compensatie van het missen van zittingen van het voorafgaande wekelijkse bachelorthesisatelier. Op basis hiervan is onderstaand verslag samengesteld, om aan een breed publiek te laten zien waar bachelorstudenten antropologie aan de VU zich zoal voor interesseren.

Leave a Comment

Ronde tafel conferentie over wetsvoorstel

By Edien Bartels en Tamar Pagrach Donderdag 7 juni 2012 vond er een rondetafel-conferentie plaats in het gebouw van de Tweede Kamer met leden van de vaste commissie voor Justitie en Veiligheid. Er waren vertegenwoordigers van de PvdA, CDA, Groen links, SP, PVV om te praten over het bij de Tweede Kamer aanhangige wetsvoorstel tot wijziging van het Wetboek van Strafrecht, het Wetboek van Strafvordering en het Wetboek van Strafrecht BES met het oog op de verruiming van de mogelijkheden tot strafrechtelijke aanpak van huwelijksdwang, polygamie en vrouwelijke genitale verminking (Kamerstuk 32840). Dit wetsvoorstel gaat dus over strafbaarstelling van gedwongen huwelijken, polygamie, en meisjesbesnijdenis.

Wetsontwerp
Dit ontwerp ligt sinds maart 2012 in de Tweede Kamer. Deze rondetafel-conferentie was aangevraagd door de vaste commissie om commentaar te horen van mensen uit de wetenschap en het werkveld. Het wetsontwerp is nog ingediend door staatssecretaris Teeven van Justitie in het kabinet CDA/VVD met de PVV als gedoogpartij. De toenmalige verhoudingen maken meteen duidelijk waar dit wetsontwerp vooral op gericht is: het tegengaan van migratiehuwelijken en (schadelijke) traditionele praktijken. Tamar Pagrach en Edien Bartels, verbonden aan de afdeling Sociale en Culturele Antropologie, hebben deze rondetafel-conferentie gevolgd. Edien Bartels is ook als spreekster opgetreden voor deze conferentie om vanuit onderzoekservaring een inhoudelijke bijdrage te leveren. Zij deed eerder onderzoek naar gedwongen huwelijken met Martijn de Koning en Oka Storms en naar meisjesbesnijdenis met Anke van der Kwaak (zie Bijlage). Momenteel zijn Tamar, Oka en Edien bezig met onderzoek naar consanguine huwelijken onder Turkse en Marokkaanse Nederlanders.

1 Comment

Gay in Ghana en het homofobe media-offensief

“The practice is alien to the Ghanaian.”

Door Rhoda Woets. Op dinsdag 12 maart 2012 toog een woedende groep jongeren in Jamestown, een visserswijk in de hoofdstad Accra, gewapend met stokken naar een woonhuis. Het gerucht ging dat op deze plek een lesbisch bruiloftsfeest gaande was. In een bericht over het oproer gaf de krant The Ghanaian Times niet aan dat het slechts een gerucht betrof: zij publiceerde dit als een fait accompli. Niet de gewelddadige jongeren, maar twee vrouwelijke gasten op het (naar later bleek) verjaardagsfeest, werden “uitgeleverd” aan de politie en brachten de nacht door achter de tralies. Een van de boze jongeren, in The Ghanaian Times aangeduid als een “anti gay activist,” zei tegen de aanwezige journalist: “Their activities are depriving us of women. Anytime a man decides to go after a woman in the area these lesbians will pounce on him and beat him up. ..These women use money to lure young girls into this bad habit and deprive us. It must stop.” Het geweld tegen de onschuldige vrouwen werd door de journalist niet veroordeeld. Hiermee kwam de krant haar lezers, waarvan het merendeel homoseksualiteit associeert met Sodom en Gomorra, tegemoet. De rel in Jamestown is zomaar een greep uit één van de “alledaagse” berichten in Ghanese kranten waarin homseksualiteit wordt neergezet als bedreigend, en geweld hiertegen wordt goedgekeurd.

1 Comment

Het indiaanse ja-woord

Door Ton Salman  Op zaterdag 7 mei 2011 huwden 355 echtparen van indiaanse afkomst tegelijkertijd, in het coliseo cerrado, in het centrum van La Paz, Bolivia. Het was een kleurrijke en vrolijke bijeenkomst, opgeluisterd met muziek, een maaltijd, cocablaadjes-kauwen, oogverblindende indiaanse gewaden, rituelen door indiaanse yatiris en amautas, religieuze autoriteiten in de Andes, een theaterstuk en als klap op de vuurpijl de aanwezigheid van ’s lands president Evo Morales, als padrino van alle jonggehuwden. De huwenden waren afkomstig van 11 verschillende etnische groepen uit Bolivia.

            Het was niet zomaar een ingeving om dat trouwen nu eens massaal te doen. Het was een statement. In het Bolivia van de eerste inheemse president van het land, Evo Morales, heeft de indiaanse erfenis een nieuw prestige verworven. Niet alleen wordt het indiaanse denken ingezet tegen het voormalige kapitalistische economische model van groei en accumulatie (en wordt in plaats daarvan een ‘economie van het genoeg’ en respect voor pachamama bepleit), ook op het culturele en religieuze vlak emancipeerden de indiaanse ‘gewoontes en gebruiken’. Deze huwelijksplechtigheid was niets meer of minder dan een ‘publieke verklaring’ dat vanaf nu ook etnische huwelijksrituelen zouden worden erkend en geëerd.

1 Comment

Spoken: Adieu aan de nikkers, koelies en makambas

Een nieuwe antropologische “SPOKEN”! Radiomaker en student antropologie Manu van Kersbergen wijdde onlangs weer een van zijn radioshows bij FunX aan een antropologisch thema. Deze keer interviewde hij antropoloog Francio Guadeloupe (RU&UvA) over zijn in boekvorm uitgegeven (CIDIN) pleidooi “Adieu aan de nikkers, koelies en makambas: Een pleidooi voor de deconstructie van het rasdenken binnen de Nederlandse Caraïbistiek”.

Beluister hier het gesprek:


Zelf kondigt Manu de show als volgt aan: “Je kunt mensen indelen op wat ze verdienen, je kunt ze indelen op hun culturele achtergrond en, zoals vele mensen nog steeds vandaag de dag doen, kun je mensen ook indelen op basis van het achterhaalde begrip ‘ras’. Maar wat betekent dat begrip ‘ras’ nu eigenlijk? En op welke manier bestaat er een rassenrealiteit?

1 Comment