Door Freek Colombijn Op maandag 5 oktober promoveerde Lê Th? ?an Dung op een onderzoek naar Hmong vrouwen in Vietnam. De Hmong vormen een etnische minderheid in het Vietnamese hoogland. De Vietnamese staat heeft hen erkend als een van de etnische groepen met een interessante cultuur waar toeristen naar toe mogen (en moeten). Aangespoord door de Vietnamese staat en particuliere reisorganisaties trekken inderdaad zowel Vietnamese als buitenlandse toeristen naar het hoogland. De vraag is in hoeverre de Hmong zelf beter worden van het toerisme.
Lê Th? ?an Dung probeert deze vraag voor de Hmong vrouwen te beantwoorden. Zij zitten op minstens twee manieren aan de verkeerde kant van de samenleving. De Hmong zijn een patriarchale samenleving, waarin vrouwen relatief weinig autonomie hebben. Bovendien wordt er op de Hmong en andere etnische minderheden in het hoogland neergekeken door de Kinh, de etnische meerderheid die vooral in het kustland woont en de meeste politieke macht heeft.
Lê Th? ?an Dung laat zien hoe de Hmong vrouwen proberen hun eigen bewegingsvrijheid te vergroten door in het toerisme te gaan werken. Ze gebruiken bijvoorbeeld hun eigen etniciteit om geld van toeristen te krijgen en ze experimenteren met liefdesrelaties met jongens die ze ontmoeten tijdens hun werk. De auteur is erg stellig dat deze positieve ervaringen laten zien dat de Hmong vrouwen veel handelingsvrijheid hebben.
Maar is het glas half vol of half leeg? De Vietnamese overheid houdt bijvoorbeeld toeristen weg bij Hmong homestays, omdat de Hmong te primitief zouden zijn, omdat hun accommodaties niet aan de hygiënische eisen voldoen. Sommige toeristische dorpen verkopen toegangskaartjes aan de poort, maar het geld wordt geïnd door Kinh reisorganisaties. Bovendien, wanneer de vrouwen bij hun Hmong man terugkomen is hun belangrijkste strategie om het gender evenwicht te bewaren ervoor te zorgen dat hun echtgenoten zich bevestigd voelen in hun dominante rol. Ik vraag me daarom af: wat voor een bewegingsvrijheid (of agency) hebben de Hmong vrouwen dan?
Ik plaats dus een paar vraagtekens bij de analyse, maar het blijft een heel mooi proefschrift. Lê Th? ?an Dung heeft het vertrouwen gewonnen van Hmong vrouwen en dat is knap omdat ze zelf een Kinh is en daarom in principe met achterdocht wordt beschouwd door de Hmong. Ze geeft mooie etnografische beschrijvingen en ze geeft aan hoe de Hmong vrouwen activiteiten ondernemen om de verveling tegen te gaan. Volgens mij wordt verveling een van de grote onderzoeksthema’s van de toekomst en daarom vind ik dit een belangrijk onderzoek.