Door Eline Beentjes Wat leren toeristen op de kaasmarkt in Alkmaar en op een rondvaart over de kanalen? Wat wordt er precies aan hen verteld? En ervaren ze de attracties als educatief of als amuserend? Wij, acht eerstejaars antropologie studenten, deden in juni onderzoek naar educatief toerisme in de Randstad en probeerden dergelijke vragen te beantwoorden. We wilden drie dingen onderzoeken: 1. Het educatieve niveau van informatie bij de attracties. 2. De motieven van de aanbieders van de attracties. 3. De ervaringen van toeristen die de attracties bezochten.
Met educatief toerisme bedoelden wij toeristen die zich tijdens hun vakantie toeleggen op het verrijken van kennis die is verweven met een culturele ervaring. De educatieve toerist gaat op een vakantie waar de omgeving, het contact met de lokale bevolking en het leren van de cultuur van een bestemming centraal staat, en onderscheidt zich hiermee van de massatoerist (Spencer, 2010, p.62, vert. MvE).
Waarom wilden we onderzoek doen naar educatief toerisme?
We vonden het belangrijk dat er een goed beeld zou worden geschetst over wat er precies wordt aangeboden bij de toeristische attracties. Met dit onderzoek willen wij bijdragen aan de bewustwording van het karakter van de informatie die toeristen wordt aangeboden. Het is belangrijk dat toeristen zich afvragen wat hen wordt bijgebracht op de locaties, en dat ze kritisch gaan nadenken over de verkregen informatie.
Hoe pakten wij ons onderzoek aan?
We kozen vier attracties in de Randstad om veldwerk te doen: de kaasmarkt in Alkmaar, een rondvaart over de grachten in Amsterdam, het Anne Frankhuis en het veilinghuis FloraHolland in Aalsmeer. Door middel van interviews onderzochten wij hoe toeristen en aanbieders over het educatieve aspect van de attracties dachten. Dat verliep goed: we maakten van tevoren afspraken met de aanbieders om hen te interviewen en de toeristen vroegen we op de dag zelf. Wij interviewden bijvoorbeeld Rachel, een Amerikaanse toeriste, over hoe educatief zij de rondvaart over de grachten vond. “It is definitely educational but I love history, so I would have liked to know more about the historical buildings. But I would probably say for most Americans it would be too much.”
Wat waren de onderzoeksbevindingen?
Conclusie van het onderzoek was dat het educatieve gehalte per attractie sterk verschilt en dit samenhangt met de motieven van de aanbieder. Het Anne Frank huis heeft bijvoorbeeld een lage amusementswaarde maar biedt de toerist veel educatieve informatie aan. Dit gaat samen met het doel van het museum. Zoals Dieuwke Maas, hoofd van het museum, zegt: “Wij willen mensen aan het denken zetten. Niet alleen maar vertellen wat er gebeurd is in de Tweede Wereldoorlog, maar ook wat er tegenwoordig nog gebeurt.”
Ook concludeerden wij dat de verwachtingen en ervaringen van een attractie vaak niet op elkaar aansloten: toeristen verwachtten iets anders dan ze op de attractie ervoeren. Vaak werd de verwachting overtroffen, met name bij buitenlandse toeristen. Volgens ons lag dit aan het beperkte beeld wat zij voor hun bezoek van Nederland hebben. Door de attracties komen zij erachter dat Nederland meer te bieden heeft, en wordt hun beeld verrijkt. Of zoals een Duitse toerist bij het Anne Frank huis zegt: “The Netherlands has so much more to offer than cheese, wooden shoes and wind mills. It overreached all my expectations. I love this country!”
Referentie:
Spencer, R. (2010). Development tourism: Lessons from Cuba. Farnham & Burlington: Ashgate.