Door Freek Colombijn Het Philips Center for Health and Well-being is een kleine afdeling binnen Philips, die strategische studies verricht. Het centrum krijgt input van twee denktanks. Eentje houdt zich bezig met de vergrijzing van de samenleving, de ander met de vraag hoe steden in de toekomst leefbaarder gemaakt kunnen worden. Voor de laatste ben ik tot mijn verrassing uitgenodigd. Een tiental bijeenkomsten staat gepland over een periode van twee jaar.
Door Freek Colombijn Op 16 november organiseerde de afdeling Sociale en Culturele Antropologie van de VU haar jaarlijkse Antropologendag. In een van de sessies vertelde Anemoon van Dijk enthousiast over haar werk voor de Stichting Studenten Huisvesting Utrecht.
Je denkt misschien: niet direct een werkplek waar je een antropoloog verwacht, maar niets is minder waar. In een omgeving waar vooral mensen met een technische achtergrond werken, heeft de antropologe een belangrijke bijdrage door te kijken naar wat bewoners zelf willen. Hoe moet een woning eruit zien zodat mensen zich er thuis kunnen voelen? Welke levensstijlen vind je terug onder de bewoners?
Tekst en foto’s door Freek Colombijn In 1992 bezocht ik Shanghai. In 2010 keerde ik terug in een stad die deels onherkenbaar was geworden. Het bekendste landmark van de stad was twintig jaar geleden de Bund, de boulevard die de westoever van de Huangpu volgde. Langs de Bund stonden, en staan, trotse kantoren, die aan het begin van de twintigste eeuw waren opgetrokken door westerse firma’s die zich met steun van hun regeringen toegang tot China verschaft hadden. Aan de overkant van het water, het Pudong district, was geen noemenswaardige bebouwing.
Door Freek Colombijn Een nieuwe vorm van toerisme is het slumtoerisme. In sommige steden is het mogelijk arme wijken in te gaan onder leiding van een lokale gids. De toerist krijgt het gevoel een authentieke ervaring rijker te worden (“echte armoede”!) en tegelijk biedt de groep het veilige gevoel waar de toerist zich aan vastklampt. Een van de grootste favela’s van Rio de Janeiro, Rocinha, is door de stad aangewezen als een toeristische attractie en trekt 3000 bezoekers per maand. In Zuid Afrika hopen townships op toeristen die de tijd tussen twee voetbalwedstrijden op het WK moeten vullen.
Een mens wordt zich pas goed bewust van cultuur als zij of hij geplaatst wordt in een omgeving waar de cultuur niet vertrouwd is. Ik merkte dit zelf weer eens toen ik een paar dagen in Seoul was voor een conferentie. Ik moest op de conferentie een paper presenteren over de manier waarop Nederlanders over Indonesië geschreven hebben, van de eerste kennismaking tot heden. Mijn kennismaking met Seoul en de Zuid-Koreaanse cultuur gaf me meer begrip voor de Nederlandse ontdekkingsreizigers naar Indonesië. Een van de schepelingen die met de eerste Nederlandse vloot in 1596 Indonesië bereikten, Willem Lodewycksz, heeft er een prachtig verslag van geschreven, uitgegeven onder de titel D’Eerste Schipvaart.
In december is in Kopenhagen de beslissende klimaatconferentie, al getypeerd als ‘de grote finale van de aarde’. In dit stuk, dat verschijnt in het VU tijdschrift Essay 16-2, laat antropoloog Freek Colombijn zien dat de klimaatverandering juist voor arme mensen in de grote steden aan de kust een enorme bedreiging vormt.
Als het water je tot aan de lippen staat, is de kleinste rimpeling voldoende om je te laten verdrinken. De Amerikaanse antropoloog James Scott gebruikte dit beeld om uit te leggen waarom veel boeren in het Zuiden risico’s mijden: een kleine verstoring van de normale gang van zaken kan hun fataal worden. De huidige klimaatveranderingen vormen zo’n verstoring. Het risico van een misoogst wordt vergroot. De klimaatveranderingen kunnen echter een nog directere levensbedreiging vormen voor mensen in de steden.
From the point of view of Indonesia, the current crisis is merely one in a series. To illustrate this, I will reflect on the Asian Financial crisis of 1997 and the subsequent crises that ‘hit’ Indonesia up until the eve of the present global crisis.
Zoals zoveel wereldsteden, heeft Jakarta ernstig te kampen met verkeersopstoppingen. De stad is bij de aanleg niet berekend op de huidige grote aantallen mensen. Het verkeersprobleem is versterkt doordat de middenklasse groeit. Voor het comfort en de status wil zij een auto bezitten. Om dezelfde redenen, comfort en status, gaat de middenklasse, maar ook de elite, in nieuwe wijken ver buiten de stad wonen. Deze nieuwe wijken genereren natuurlijk weer extra verkeer, door de bewoners die in het centrum van Jakarta werken of winkelen. In advertenties voor deze wijken wordt steevast vermeld hoeveel minuten rijden het is naar het centrum. Maar de advertenties zeggen er niet bij dat de gunstige tijden van, zeg, 30 minuten, alleen gelden als er geen files staan (dus alleen midden in de nacht).
Jakarta heeft te kampen met ernstige files. Ooit is de stad heel ruim opgezet, met veel groen op de erven rond de huizen, langs de wegen en in parken. De laatste 70 jaar is de stad stormachtig gegroeid. De stad is niet alleen enorm uitgedijd, maar ook de bebouwing is veel dichter geworden. De erven rond de huizen en landbouwgrond tussen de huizen zijn volgebouwd met extra woningen. Langs de hoofdwegen zijn alsmaar hogere kantoren en shopping malls verrezen. Al deze gebouwen –huizen, kantoren en malls- trekken veel mensen en dus verkeer aan. En de wegen zijn niet op zoveel verkeer berekend.
Jakarta probeert op allerlei manieren een moderne stad te worden. Files horen bij modernisering, zullen sommigen misschien denken, maar zo luchtig neemt het bestuur de files niet op. Integendeel, ze probeert op allerlei manieren de files op te lossen. Een ander doel is Jakarta een moderne wereldstad te maken. Het bestuur hoopte twee vliegen in een klap te slaan door een metro aan te leggen. Metro’s zijn een symbool van modernisering en kunnen wat aan de files doen. Jakarta is echter gebouwd op zachte, alluviale grond en de technische en financiële problemen van de bouw van een metro in zo’n bodem zijn groot. In Amsterdam kan men daarover meepraten.
Op dinsdag 8 juli zijn de Indonesische presidentsverkiezingen. Decennia lang waren verkiezingen in Indonesië schijnvertoningen, waarbij de winnaar van te voren vaststond. Sinds de val van Soeharto in 1998 is er in rap tempo een echte democratie ontstaan, waarbij de verkiezingen er toe doen. De kiezers zijn even snel politiek bewust geworden en daarom zijn de campagnes veel meer inhoudelijk geworden. Eerder dit jaar waren er al spannende parlementsverkiezingen, maar de presidentsverkiezingen zijn wellicht nog belangrijker door de grote uitvoerende macht van de president. Terwijl de kiezers gewend zijn geraakt aan de echte democratie, lijken de kandidaten soms nog te moeten wennen aan hun nieuwe rol.
Can't find what you're looking for? Try refining your search:
This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy
Privacy Overview
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.