Skip to content

Sociale media en het Midden-Oosten – Cineblend

Door Ivette Hoenderdos en Linda van der Torre  Gemotiveerd door onze interesse in de visuele antropologie en het zeer actuele thema van deze avond “Film, Social Media en de omwentelingen in het Midden-Oosten” waren wij – twee derdejaars antropologie studenten – dinsdag 5 april, aanwezig bij Cineblend. De maandelijkse bijeenkomst van SAVAN (Stichting Audiovisuele Antropologie Nederland) in het Tropentheater. De avond werd begeleid door Naeede Aurangzeb, een Pakistaanse journaliste en presentatrice (o.a. van het programma ‘Halve Maan’ van het NTR).  Zij introduceert de gastsprekers, allen afkomstig uit het Midden-Oosten, die gevlucht zijn uit het land van herkomst vanwege hun werk in de documentaire – en filmwereld. “De wereld zit niet altijd te wachten op je talent als filmmaker” zegt Naeeda. De drie gastsprekers zetten echter hier in Nederland hun werk voort en willen vanuit hier iets bijdragen aan de situatie in het land dat zij uit veiligheidsredenen moesten verlaten.

            Voor ons – enigszins Midden-Oosten leken – was met name het beeldmateriaal van Farsad Aria uit Iran een goede introductie op het onderwerp. Aria gebruikt historisch materiaal om een documentaire te maken over de Groene Revolutie in Iran en de nasleep ervan. Aan de hand van dit materiaal wil hij laten zien dat er, buiten de betere toegang tot informatie dankzij sociale media, weinig veranderd is in vergelijking met dertig jaar geleden. Hij wees er bijvoorbeeld op dat in de huidige revolutie in Iran precies dezelfde slogans worden gebruikt als die er dertig jaar geleden gebruikt werden. Door dit in beeld te brengen wees hij gelijk op de problemen van een dergelijke revolutie; wat in Iran begon met een revolutie van iedereen, veranderde later in een revolutie met een duidelijke leiding.

            De andere twee documentaire makers, Ahmed Kamal Jawad uit Irak en Ros Abdelfatah uit Syrië, werken beiden met eigen en meer actueel materiaal. Jawad, op moment van spreken in onzekerheid of hij in Nederland mag blijven, laat enkele filmfragmenten zien uit de omstreden documentaire www.gilgamesh.21 en een korte film over de Bagdad Film school. De studenten vertellen voor de camera hoe risicovol het voor hen is om zich met filmen bezig te houden in Irak – de inlichtingendienst houdt hen namelijk nauwlettend in de gaten. Jawad zegt dat mensen in het publieke leven in Irak zeer wantrouwig tegenover filmploegen zijn; hij spreekt over een fobie met betrekking tot camera’s. De filmpjes die wel naar buiten komen van Irak zijn bijna allemaal gemaakt met mobiele telefoons – en dus vaak van slechte kwaliteit; maar daardoor niet minder van waarde. Dit blijkt bijvoorbeeld uit het verhaal van de laatste spreker. Abdelfatah is actief bezig om via Facebook beeldmateriaal te verzamelen vanuit Syrië om dit naar buiten te brengen. “Elk individu kan zijn stem laten horen en zo een connectie maken met de buitenwereld”. Wij wachtten met grote interesse af op de film (werktitel) De rol van de sociale media in Syrië van Abdelfatah.

Hoewel de sociale media in sommige landen nog sterke restricties kennen, geven ze meer en meer de mogelijkheid aan individuen om een eigen ‘journalistieke’ bijdrage te leveren over een wereld in onrust. De documentairemakers van deze avond functioneren als medium; met het beeldmateriaal van contacten uit het Midden-Oosten willen zij gebeurtenissen van aldaar delen met de buitenwereld via films en sociale media. Om dit te kunnen doen hebben ze een groot offer moeten maken; zij moesten vluchten uit hun geboorteland – vrienden en familie werden achtergelaten. Op de vraag uit het publiek waarom zij dit werk doen, zegt Abdelfatah: “Vrijheid, wij zoeken naar democratie”. Niet alleen hebben wij deze avond veel nieuwe kennis opgedaan met betrekking tot de onrust in het Midden-Oosten; maar ook is wederom bevestigd hoe de sociale media datgene waarover in ‘het nieuws’ wordt gezwegen onder de aandacht kunnen brengen.

Ivette Hoenderdos en Linda van der Torre zijn derdejaars studenten Culturele Antropologie van de VU.

One Comment

  1. Johan Johan

    Op http://www.aroundtheglobe.nl las ik laatst ook een heel artikel over de ontwikkelingen in het Midden-Oosten.

    Een kennis zat op het moment van de opstanden in Egypte en was daarbij bijna compleet afgesloten van informatie van de buitenwereld. Geen internet en als dat het al deed geen facebook of twitter. Dan heb je opeens door hoe erg je dit soort informatie mist.

    Het artikel en de disccussie is trouwens hier te vinden : http://www.aroundtheglobe.nl/nieuws/2011/5/ontwikkelingen-midden-oosten-si11902.html

    Hoop in ieder geval dat de situatie snel weer beter wordt. Zodat de mensen in het toerisme in ieder geval weer verder kunnen met hun leven opbouwen.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *