Skip to content

Tag: Indonesië

“The Empire strikes back”: koloniale retro-architectuur in Indonesië

SANYO DIGITAL CAMERADoor Freek Colombijn. Hoe gaan voormalige gekoloniseerde bevolkingen om met het koloniale erfgoed in hun land? Een rondje langs vier hoofdsteden in Zuidoost-Azië laat zien dat dat nogal kan verschillen. In Kuala Lumpur, Hanoi en zeker Singapore, wordt het koloniale erfgoed gekoesterd. Dat de kerken, stadhuizen, kantoren, woningen en muziektheaters ooit gebouwd zijn in opdracht van Britten en Fransen (en in de eerste plaats ook door hen werden gebruikt) lijkt de huidige gebruikers niet te deren. Hoewel er ook in Jakarta veel historische architectuur goed wordt onderhouden, lijkt de staat van de Nederlandse gebouwen daar in het algemeen toch minder.

            Meerdere verklaringen voor dit verschil zijn mogelijk. Misschien ligt het aan een lagere waarde van het onroerend goed (leidend tot verwaarlozing van het gebouw), of juist een hogere waarde (speculerend op sloop bij stijgende grondprijzen). Wellicht was er een gebrek aan mission civilisatrice bij de Nederlandse kolonialen, zodat de cultuurhistorische betekenis van architectuur in Nederlands-Indië minder doordrong. Of ligt het aan een meer of minder traumatisch dekolonisatieproces? (Maar daarin neemt Nederlands-Indië een middenpositie in tussen Vietnam en British Malaya, dus dat lijkt minder waarschijnlijk). De Indonesische wetenschapper Abidin Kusno heeft een eigen verklaring, uiteengezet in zijn boek The appearance of memory (2010).

1 Comment

Koloniale nostalgie in hedendaags Indonesië

Door Freek Colombijn     Met enige verbazing hoor ik soms hoe mensen die net van een dictator af zijn  gekomen terugverlangen naar de voorbije dictatuur. Denk aan het Egypte na Mubarak, of het Indonesië na Soeharto. Maar het is misschien ook wel begrijpelijk. Wanneer je zelf geen doelwit was van de overheidsterreur, was het leven in zo’n dictatuur ordelijk en voorspelbaar, de dictator zorgde meestal voor gematigde kosten van levensonderhoud en de schendingen van mensenrechten speelden zich buiten het directe blikveld af. Dan kan de haast onvermijdelijke chaos na het verdwijnen van een dictator voelen als een achteruitgang. Nostalgie is een heimwee naar een tijd waarin de vanzelfsprekende zekerheden nog bestonden.

Maar waarom zou er in Indonesië vandaag de dag nostalgie zijn naar de koloniale tijd? Indonesië is sinds de onafhankelijkheid (1945) al door zoveel fases gegaan en waarom dan verlangen naar een verre tijd dat je als Indonesiër gediscrimineerd werd en achtergesteld was bij de Europese overheerser? Toch is dat zo. De oude naam van Jakarta, Batavia, is in ere hersteld voor o.a. een grote vliegtuigmaatschappij, Batavia Air, en een recent opgerichte professionele voetbalclub. Sommige Indonesiërs (die het zich financieel kunnen veroorloven) scheppen er een genoegen in zich in koloniale kledij uit te monsteren (sommigen zelfs in het uniform van het Koninklijke Nederlands-Indische Leger) en op omafietsen in de tropenhitte de stad door te gaan. In onder andere Surabaya is het mogelijk om met de bus een heritage tour te maken, langs koloniale gebouwen, zoals de oude Nederlandse sociëteit en het stadhuis (zie foto).

2 Comments

ABv Ledendag 24 mei 2013: over macht, bestuur en samenleving

Poster_ABv_ledendag_conferentie_24_mei_2013 Op vrijdag 24 mei van 9-17.30 uur organiseert de Antropologen Beroepsvereniging (ABv) een ledendag over macht, openbaar bestuur en samenleving onder de titel Anthropological Approaches to Governmentality: the State and its Shadows. Deze ééndaagse conferentie is een vervolg op de traditie van twee-jaarlijkse congressen van twee dagen die de ABv tot 2011 organiseerde. Plaats: Allard Pierson Museum, Oude Turfmarkt 127, Amsterdam.

Zeven onderzoekers van verschillende antropologie instituten in Nederland delen recente inzichten uit hun onderzoek en ook drie pas afgestudeerden komen aan het woord over hun Master’s thesis. Om 15.30 uur wordt de dag afgesloten met een lezing door prof. dr Nils Bubandt (Aarhus Universiteit) over Corruption, Spirits and the Democracy-to-Come in Indonesia.

Voertaal is Engels vanwege de buitenlandse sprekers. Voor meer informatie over het programma zie de website van de ABv. Hieronder volgt de Engelse toelichting op het thema:

Leave a Comment

Bachelorstage: begeleiding Indonesische prostituees in Singapore

Timmer 1

Door Leonie Timmer     Tijdens de profileringruimte van de bachelor antropologie kregen wij als studenten de vrijheid om in het buitenland te gaan studeren of om stage te lopen. Het leek mij interessant om een stage in het buitenland te doen om zo ervaring op te doen in het veld. Mijn interesse ging uit naar mensenrechten en moderne slavernij. Met dit in mijn achterhoofd ben ik gaan zoeken naar passende organisaties voor een stage. Ook vertelde ik mensen in mijn omgeving dat ik op zoek was, en op een gegeven moment kwam de voorganger van mijn kerk met het voorstel om naar Singapore te gaan. Daar is een partnergemeente van de kerk gevestigd, in het red-light district in Geylang. Geylang is een buitenwijk van Singapore waar veel migranten wonen.

Leave a Comment

Een kritische recensie van Jared Diamonds ‘De Wereld Tot Gisteren’, over inheemse volken

Recent publiceerde Jared Diamond een nogal controversieel boek over inheemse volkeren. Onderstaand een kritische recensie.

SpW Nellie fotol
copyright Survival International

Door Stephen Corry, Survival International (vertaling van Gerlof van der Werf) Eigenlijk zou ik dit een goed boek moeten vinden. Ik heb al tientallen jaren beweerd dat we van inheemse stammen kunnen leren, en dat lijkt de belangrijkste boodschap van Jared Diamonds nieuwe populairwetenschappelijke boek, De Wereld tot Gisteren. Maar is het dat wel?

Diamond heeft een lijst bedacht van praktische zaken die we zouden moeten leren van ‘traditionele’ samenlevingen, en dat is allemaal goed en wel, maar weinig hiervan lijkt bijzonder nieuw of radicaal. Hij gelooft dat ‘wij’ ons meer moeten inspannen om criminelen weer op het rechte pad te brengen, dat we moeten proberen om hen te rehabiliteren en niet louter te straffen. Hij vindt dat we vaker onze baby’s moeten dragen, en dat we ze met het gezicht naar voren moeten vervoeren (wat nogal vreemd is omdat dit tegenwoordig bij de meeste kinderwagens en babydragers al het geval is). Hij pleit voor meer waardering van ouderen … en presenteert nog veel meer soortgelijke adviezen. Tegen deze ‘zelfhulp’ gedeelten van het boek kun je weinig bezwaar maken, en hier en daar zetten ze je wel aan het denken, maar het is moeilijk in te zien wat voor reëel effect ze zouden kunnen hebben op rijke westerlingen of overheden.

1 Comment

Passanten

Door Freek Colombijn De studie van de mobiliteit van mensen is steeds meer een platgetreden pad. Zakenlieden, toeristen, en arbeidsmigranten zijn populaire groepen van onderzoek geworden; vliegvelden, conventiecentra, intercity bussen en vluchtelingenkampen zijn vertrouwde onderzoekslocaties. Reizen is een integraal onderdeel van ons leven geworden. Al dat reizen leidt tot vluchtige contacten. Juist de verwachting elkaar nooit meer tegen te komen kan ruimte creëren voor vertrouwelijke gesprekken. Ik wil drie voorbeelden geven.

Leave a Comment

Grondroof gaat in Indonesië als vanouds door

Door Freek Colombijn. Ten tijde van President Suharto was het een heel veel voorkomend verschijnsel. Een rijk persoon of een bedrijf met goede connecties met de overheid liet zijn oog vallen op een stuk grond van iemand met minder financieel of sociaal kapitaal. Het verhaal kon zich op veel manieren ontwikkelen, maar het eind van het liedje was doorgaans hetzelfde: de zwakkere partij raakte zijn of haar grond kwijt.

Sinds de val van Suharto in 1998 is veel ten goede veranderd in Indonesië. Het land wordt democratischer bestuurd en de burgers hebben meer verweer. Toch worden mensen nog steeds van hun grond gegooid. Ik kreeg onlangs zo’n geschiedenis verteld door het wijkhoofd van kampong Alon-Alon Contong, Surabaya. Ik moet van hem luisteren en hij geeft me na afloop een stapel documentatie (kopieën van krantenknipsels en vonnissen) mee om in Nederland verslag te doen.

Leave a Comment

Verslaving en behandeling

Door Lysander Wiering – over de nieuwe afleveringen Metropolis: ‘Verslaving,’ hoe mensen overal op de wereld worstelen met verslavingen en welke verschillende behandelingen en manieren om er van af te komen er zijn.

Afkicken aan een boom

Verslavingen komen voor in alle soorten en maten. In de uitzending ging het om de bekendste en meest voorkomende verslavingen; die van alcohol en drugs.  De uitzending opende met Nicaragua. Eens per maand trekt de politie er op uit en plukt de alcoholverslaafden van de straat. Deze worden meegenomen, kaalgeschoren en vervolgens naar een afkickkliniek gestuurd. Werkloosheid en armoede zorgt voor veel zware alcoholisten in de buitenwijken.

Maar alcoholverslaving heeft niet altijd met armoede te maken. Wie genoeg geld bezit kan zich laten behandelen in de antroposofische afkickkliniek: ‘de Witte Hull’ in Zeist. Bewoner Mark vertelt dat hij verslaafd is geraakt omdat hij drank gewoon heel erg lekker vindt.

Leave a Comment

Mental maps van een half verdwenen stad: Padang, Indonesië

Door Freek Colombijn

Padang is een kuststad met bijna een miljoen inwoners, de hoofdstad van de provincie West Sumatra. In 1990 en 1991 woonde ik hier elf maanden voor een onderzoek naar het gebruik van de stedelijke ruimte. Een belangrijk concept bij dat onderzoek was mental map. Mensen navigeren door steden aan de hand van deze mental maps: kaarten die ze in hun hoofd hebben. Mental maps zijn geen ‘objectieve’ plattegronden, maar een voorstelling van de ruimte, met bepaalde punten of straten die voor de betrokkenen markant zijn. Bepaalde punten in deze mental maps hebben voor betrokkenen veel betekenis en andere plekken zijn praktisch betekenisloos en vormen een witte vlek op hun kaart. Mental maps doen mensen ideeën aan de hand hoe ze zich van het ene naar het andere punt kunnen verplaatsen.

            Sinds 1991 ben ik meermalen in Padang teruggekeerd, zonder dat dit grote invloed had op mijn mental map. Toen ik in januari 2011 opnieuw terugkeerde, was echter veel veranderd. In 2009 was Padang door een zware aardbeving getroffen geweest en veel plekken in de stad waren wezenlijk veranderd. De stad die ik goed gekend had, was deels verdwenen of zwaar beschadigd. Ook veel bewoners hadden hun mental map drastisch bijgesteld.

3 Comments