Skip to content

Tag: Jemen

Vrouw in Jemen

Door Marina de Regt           In het Volkskrant magazine van afgelopen zaterdag 26 januari j.l. doet journaliste Ana van Es verslag van haar bezoek aan Jemen. De Midden-Oosten correspondente valt hier van de ene verbazing in de andere: alle stereotypen over man-vrouwverhoudingen in de Arabische wereld worden volgens haar in Jemen bevestigd. Vrouwen moeten zich zwaar sluieren, ze moeten zich onzichtbaar maken, ze worden continu lastig gevallen door mannen, ze worden gedwongen jong te trouwen, ze kunnen niet buitenshuis werken, als ze werken wordt hun geld afgepakt door hun mannen en ze hebben geen enkele politieke invloed. Op ironische wijze doet ze verslag van haar ervaringen, en dat levert een smeuïg verhaal op dat het goed doet aan de borreltafel. Maar wat is de toegevoegde waarde van dit verhaal? En waar zijn haar conclusies op gebaseerd?

1 Comment

Terugblik op de Bijeenkomst: 'Jemen, een Vergeten Oorlog – #WatKanIkDoen?'

Graffiti in Jemen
Graffiti in Jemen

Door Handenur Taspinar

Maandagavond 14 no-vember is er in samen-werking met het Grote Midden-Oosten Platform en de afdeling Sociale en Culturele Antropologie van de VU een mooie bijeen-komst georganiseerd over de vergeten oor-log in Jemen. De bijeenkomst vormt on-derdeel van drieluik, met als doel  om ach-tergrondinformatie te geven over de gebeurtenissen in Jemen en om antwoord te vinden op de vraag: “wat kan ik doen?”

Voor ik binnenkom, stel ik mijzelf dezelfde vraag: hoeveel weet ik eigenlijk van de gebeurtenissen rondom Jemen? Hoe ernstig is het? Af en toe lees of hoor ik over deze indirecte oorlog tussen Saoedi-Arabië en Iran, maar meer durf ik er niet over te zeggen. Aangezien er niet zoveel over gesproken wordt zal het vast wel meevallen. Vast wel… 

2 Comments

Jemen, een vergeten oorlog – #watkanikdoen?

yemenVijf jaar na de revolutie in Jemen: het land is in crisis, voedsel op rantsoen, prijzen stijgen de pan uit, mensen ontvluchten dood en verderf, en vredesinitiatieven stagneren. Hopeloos, denkt menig nieuwsredactie met als gevolg: nauwelijks beelden of nieuws uit Jemen. Marina de Regt (antropoloog verbonden aan de VU) plaatst het huidige conflict in context, ligt de verschillende kampen toe en vertelt meer over de geschiedenis en het leven in Jemen, een land waar zij gewoond en gewerkt heeft en waarover zij bijzonder veel weet.

Leave a Comment

Al-Ameriya bedreigd? Oorlog en de vernietiging van cultureel erfgoed in Jemen.

architettura-1Door Marina de Regt            Zon-dagochtend werd de film Qudad: Reinventing a Tradition vertoond op het Ambacht in Beeld festival in Amsterdam. De film gaat over de restauratie van de Al-Ameriya Madrassa (een islamitische school met een kleine moskee) in Rada’, een klein stadje in het zuidoosten van Jemen. Qudad is een eeuwenoude vorm van bepleistering die veel voorkomt in Jemen; het duurt een jaar om qudad te maken en het spul kan eeuwenlang blijven zitten. De Al-Ameriya Madrassa in Rada’ was totaal vervallen toen de Irakese archeologe Selma Al-Radi hem eind jaren zeventig voor het eerst bezocht. In samenwerking met het Jemenitische Departement voor Archeologie besloot zij geld te zoeken om de school en moskee te restaureren. Het gebouw is o.a. met behulp van Nederlands ontwikkelingsgeld opgeknapt, een proces dat achttien jaar heeft geduurd. In de film zien we hoe qudad gemaakt wordt, en praten de Jemenitische ambachtslieden over hun werk.

2 Comments

Chaos in Jemen en de plicht van de antropoloog

IMG_3347Door Marina de Regt Vandaag zijn de president en de regering in Jemen afgetreden, maar op het Nederlandse nieuws hoor ik er niets over. Jemen is niet interessant, tenzij het over terroristen gaat die de Westerse vrijheid aan willen vallen. Ik ben verbaasd, maar toch ook weer niet. De eenzijdige kijk van het Nederlandse nieuws is al jaren bekend. Op Al-Jazeera worden er 20 minuten aan Jemen besteed. Er zijn interviews met minstens 4 deskundigen en de crisis in het land wordt op allerlei manieren belicht. Maar misschien is dat ook wel weer logisch: Jemen wordt al jaren als een vrijplaats van terroristen gezien en de Amerikanen zijn zeer actief in het bestrijden van AQAP (Al-Qaida op het Arabisch Schiereiland). Daar worden drones voor gebruikt, en er zijn al talloze onschuldige slachtoffers mee gemaakt. De voedingsbodem voor radicalisering van de bevolking wordt zo alleen maar groter. Vorig jaar, toen ik een blog schreef als reactie op de tendentieuze berichtgeving over Jemen bij Pauw en Witteman, zei ik het ook al: door anti-terreur maatregelen neemt de kans op terrorisme alleen maar toe.

Als er iets in Jemen aan de hand is weten de media mij snel te vinden, maar de afgelopen week is het stil. Het zal wel komen doordat er andere belangrijke zaken zijn. Ik vind het niet zo erg, ik kan mijn tijd heel goed anders besteden. In de Kerstvakantie ben ik begonnen aan een artikel over Na’ma, een van mijn beste vriendinnen in Jemen. Ik ken Na’ma al sinds 1993, toen ik een aantal jaren in Hodeidah, een stad aan de Rode Zee, woonde. Ze is een paar jaar ouder dan ik, weduwe met drie volwassen kinderen, en woont op zichzelf. Als ik in Jemen ben zoek ik Na’ma altijd op, en vaak logeer ik bij haar. Maar de laatste keer is al weer twee jaar geleden. Het wordt steeds moeilijker om naar Jemen te gaan; de instabiliteit in het land heeft tot een grote mate van onveiligheid geleid en westerlingen komen steeds moeilijker aan visa. Er zijn bijna geen buitenlandse journalisten meer die in Jemen verblijven en verslag doen van de politieke ontwikkelingen. Wat moet je als antropoloog doen om toch over een land te blijven schrijven als je er niet meer naar toe kunt?

4 Comments

Wat is er aan de hand in Jemen?

yemen
Door Marina de Regt
Een maand geleden werd Sana’a, de hoofdstad van Jemen, door de shi’’itische rebellengroep de Houthis ingenomen, een paar weken later was de havenstad Hodeidah aan de beurt en sinds een week zijn er felle gevechten tussen Houthis en AQAP (Al-Qaida on the Arabian Peninsula) in het stadje Rada’ dat ten zuidoosten van Sana’a ligt. Ik heb anderhalf jaar in Rada’ gewoond en gewerkt en viereneenhalf jaar in Hodeidah, dus deze berichten schokken me zeer. Wie had ooit gedacht dat het rustige Hodeidah, waar tribale sentimenten ver te zoeken zijn, het doelwit zou worden van een sectarische groep? Dat het in Rada’ de laatste jaren niet rustig meer was had ik wel begrepen. Niet alleen is AQAP opgerukt vanuit het oostelijke woestijngebied van Jemen, maar ook de lokale stammen liggen in dit deel van Jemen regelmatig met elkaar overhoop. Wat is er aan de hand in Jemen? Hoe kan het dat de Houthis, een minderheidsgroepering uit het noorden, in zo’n korte tijd zo snel opgerukt zijn? Wat willen de Houthis eigenlijk? En wat vindt de gemiddelde Jemeniet daarvan?

6 Comments

Terug in Jemen

Door Marina de Regt

revolutieVorige week ben ik terug gekomen van twee weken veldwerk in Jemen, het land dat ik als mijn tweede thuis beschouw. In de jaren negentig werkte ik hier zes jaar als ontwikkelingswerkster, en zowel mijn promotie-onderzoek als mijn post-doctorale onderzoek gingen over Jemen. In december 2009 was ik er voor het laatst, voornamelijk om vrienden en oud-collega’s op te zoeken. Tijdens dat verblijf deed een Nigeriaanse student een poging een Amerikaans vliegtuig op te blazen. Hij bleek als student Arabisch maandenlang in de Jemenitische hoofdstad Sana’a te hebben doorgebracht en door AQAP (al-Qaida in the Arabian Peninsula) te zijn getraind. De slechte naam die Jemen al jaren had als vrijhaven voor terroristen werd daardoor weer versterkt.

In de afgelopen drie jaar is de situatie er niet beter op geworden. In navolging van de revoluties in Tunesië en Egypte gingen jonge Jemenieten de straat op om het 33-jaar oude bewind van president Ali Abdullah Saleh omver te werpen, maar de vreedzame demonstraties werden met geweld neergeslagen. Saleh weigerde tot driemaal toe de macht over te dragen, en de chaos in het land nam toe. Ik volgde het nieuws op de voet, en was aan het begin van de revolutie hoopvol gestemd; eindelijk kwam er verandering in de neerwaartse spiraal waarin dit land zich sinds begin jaren negentig bevond. Maar mijn optimisme werd al snel de grond in geboord toen het geweld en de verdeeldheid in het land toenamen. Terwijl jong en oud, mannen en vrouwen, stamleiders en stedelingen, zij aan zij demonstreerden en “Change Square” in Sana’a in een permanent tentendorp veranderde, vond er op hoog niveau een machtsstrijd plaats. Belangrijke handlangers van Saleh, waaronder hoge legerofficieren, scheidden zich van hem af, en kozen de kant van de revolutionairen. Maar niet met de meest oprechte bedoelingen: eigenbelang stond voorop. Er vonden hevige gevechten plaats in Sana’a tussen de verschillende legereenheden en er werden veel onschuldige slachtoffers gemaakt.

6 Comments