Skip to content

Tag: leven en dood

Verlaten kerkhoven: over leven en dood

p1040295Door Ton Salman       We mogen vermoeden dat het de doden niet echt dwars zal zitten: waar ze begraven liggen en hoe eenzaam dat is. Eenmaal dood, is de last van eenzaamheid en de lust van gezelschap of bezoek (of andersom) immers voorbij. Een mening of een gevoel bij hoe eenzaam, mooigelegen, nabij of veraf, herdacht of vergeten of anoniem iemand begraven is, is dus een zorg van de levenden en de nabestaanden. In mijn ervaring kunnen die er terdege iets van vinden, zelfs in de wetenschap dat de overledenen onwetend zijn. Een illustratie daarvan is de situatie waarin een begraafplaats zelf terecht is gekomen op een inmiddels verlaten, verwoeste of niet meer vindbare plek. Daar wordt de eenzaamheid van de doden dubbel gevoeld, door degenen die daarvan weet hebben. Dat de doden dan twee maal verlaten zijn, is een besef van de levenden, en leidt bij die levenden tot extra deernis voor de verlaten doden. Zó alleen en in de steek gelaten, wordt gemeend, horen zelfs de doden niet te zijn.

Leave a Comment