Skip to content

Tag: moslims

Racialisering van moslims schaadt onderzoek en debat

SpWRacisme

Door Ton Salman en Peter Versteeg     Op de Volkskrant-pagina’s speelde recentelijk een interessante en antropologisch belangrijke discussie. Op 7 mei poneerde oud-collega Martijn de Koning de stelling dat de huidige maatschappelijke kritiek op de islam het karakter van een ras-onderscheid krijgt. Ook al wordt de ‘buitenstaander’ niet vanzelfsprekend als ras gezien, zij wordt wel op deze manier benaderd: “als een herkenbare groep, die specifieke, onveranderlijke en natuurlijke eigenschappen wordt toegedicht en die als inferieur geldt”.

13 Comments

What war? Whose war?

Internal changes must come about. © Cindy Cornett Seigle, via creative commons.

By Thijl Sunier            The day after the attacks in Paris, the French President François Hollande declared war to Islamic State. In the Netherlands, Prime Minister Mark Rutte also declared that ‘we are now at war’. Not with Islam, he added.

What bewilders me is that these declarations suggest that we are only now dragged into a conflict we supposedly have no part in. Baffling and indeed cynical. The Taliban, al Qaeda and Islamic State are monsters that the West and Russia have co-created in a decades-long struggle for power, influence and resources. This war has already started a long time ago at the cost of many thousands of innocent victims primarily in the region itself and the West has been involved in this right from the beginning.

16 Comments

Wetenschappers zijn niet altijd genuanceerder over moslims dan populaire media

extremist

door Heleen van der Linden
Hij gaat tegenwoordig door het leven als de man van de glossy Mohammed-magazine, die deze zomer in de winkels ligt. Initiatiefnemer en hoofdredacteur van de Moslimkrant was op 4 mei te gast bij het televisieprogramma Pauw. De Nederlands-Marokkaanse Brahim Bourzik mocht samen met televisiejournalist Tom Kleijn en PVV-dissident Joram van Klaveren (nu VoorNederland, VNL) zijn zegje doen over de schietpartijen in Dallas (Texas, USA). Daar vielen twee doden tijdens een zogenoemde ‘anti-islambijeenkomst’, waar de American Freedom Defense Initiative cartoons van de profeet Mohammed toonde, met een prijzengeld van tienduizend dollar voor de winnaar. PVV-leider Wilders was een van de sprekers. Tijdens de schietpartij had hij het gebouw al verlaten. Wat betreft de toelaatbaarheid van Mohammed-cartoons benadrukte Bourzik meerdere malen dat je het daar niet mee eens hoeft te zijn, maar “het moet wél kunnen”. Een liberaal standpunt? Welnee, zo gingen mensen los op media als Twitter en GeenStijl: Bourzik doet aan “damage-control”.  Kortom, de ‘linkse media’ hadden weer eens een podium gegeven aan de zoveelste islamitische wolf in schaapskleren.

Leave a Comment

Meten is weten?

Sonny Abesamis, Creative Commons License
Sonny Abesamis, Creative Commons License

Deze blog verscheen eerder op Zaman Vandaag

Thijl Sunier     Politici, opiniemakers, en media houden van cijfers en van duidelijke categorieën. Dat geeft orde en helderheid en suggereert objectiviteit. Ze geven de indruk dat de werkelijkheid in duidelijk van elkaar te onderscheiden categorieën kan worden ingedeeld en dat verschijnselen en gebeurtenissen een eenduidige oorzaak hebben. Grootschalige surveys kunnen dan ook steevast rekenen op voldoende media-aandacht, ook als er serieuze twijfel is over de uitkomsten. We krijgen dan conclusies gepresenteerd zoals ‘15% van de jihadi’s is bereid geweld te gebruiken’, of ‘44% van de moslims vindt het woord van god belangrijker dan de grondwet’, ‘ van alle moslims in Europa vindt 30% dat de doodstraf moet staan op afvalligheid, terwijl 70% van de fundamentalisten bereid is geweld te gebruiken.’

Zo ongeveer verliep de discussie van 22 februari in het programma Buitenhof tussen socioloog Ruud Koopmans en Nourdin el Ouali van de partij NIDA. Koopmans, een voormalige VU-socioloog die tegenwoordig de scepter zwaait in het in Duitsland nogal omstreden Wissenschaftszentrum Berlin für Sozialforschung, is de laatste weken weer volop in het nieuws nu hij zijn oude survey uit 2008 weer uit de mottenballen heeft gehaald waarin hij met ‘harde’ cijfers aantoont dat een groot deel van de moslims in Europa ‘fundamentalistische opvattingen’ heeft. Koopmans presenteert zijn uitkomsten op een alarmistische toon en tovert het ene na het andere percentage uit zijn hoed. El Ouali’s zwakke verweer is dat Koopmans goed onderzoek heeft uitgevoerd, maar dat de interpretatie van zijn uitkomsten te wensen overlaat. Dat is el Ouali niet aan te rekenen; ik zou waarschijnlijk hetzelfde hebben gezegd, maar daar zit dus precies het probleem. Hoezo is dit goed onderzoek en waaruit moet dat blijken?

3 Comments

Een dagje vasten

 

Door Mayke de Cock Donderdagnacht, 9 juli 2014, 01.00: ik baal als een stekker. Het Nederlands elftal ligt uit het wereldkampioenschap voetbal. Met een aantal in het oranje gekleurde vrienden zitten we in mijn oranje gekleurde woonkamer, allemaal kijken we verslagen voor ons uit. Wat een fantastische avond had kunnen worden, eindigt in een enorme domper. Mijn huisgenoot, een niet-moslima die de hele Ramadan vast, dwingt mij nog een kop soep naar binnen te werken. Om 03.00 de wekker zetten om nog wat te eten en te drinken zien we allebei niet zitten. Met heel veel tegenzin werk ik de soep naar binnen en sla ik nog een aantal glazen water achterover. Een flesje water zet ik naast mijn bed. Als ik voor 03.00 nog wakker ben, kan ik hier nog wat van drinken. Ik vind het onzin, want ’s avonds en ’s nachts veel water drinken staat garant voor een groot aantal toiletbezoeken gedurende de nacht. Maar volgens mijn huisgenoot zal ik haar de volgende dag dankbaar zijn, dus doe ik braaf wat ze zegt. De reden voor dit alles: ik zou op 10 juli een dag meevasten met degenen die aan de ramadan deelnemen.

Leave a Comment

Femke Halsema en haar zondes

Femke HalsemaDoor Ibtissam Abaaziz , Miriyam Aouragh en Mariam El Maslouhi. Vanaf 11 mei zendt de NTR de zesdelige documentaire ‘Seks en de Zonde’ uit. Een serie van Femke Halsema en Hassnae Bouazza waarin ‘vrouwen in de islamitische wereld’ aan het woord zullen komen. Femke Halsema toont zich medestander in de strijd voor emancipatie van de islamitische vrouw. Wat de context van die strijd is en hoe vrouwen in Nederland dat op hun eigen diverse manieren interpreteren is heel belangrijk, maar daar zien we niet veel van terug in deze aflevering. Wat we vooral konden zien, is de zoveelste eenzijdige en vooringenomen blik op het thema ‘islam’. Dat is overigens niet vreemd in ons poldermedialandschap waar het traditie is om moslimvrouwen te reduceren tot wat ze al dan niet op hun hoofd dragen.

Halsema zegt in eerste instantie zinnige dingen. Zo begint ze haar relaas dat er in Nederland vooral ‘over’ moslima’s gesproken wordt, dat moslima’s zelf onzichtbaar zijn en dat zij ze daarentegen een stem wil geven. Kortom, deze witte seculiere feministische vrouw biedt wel een podium aan moslima’s. Het klinkt misschien wat maternalistisch, maar och, Rome is ook niet in één dag gebouwd. We moeten deze documentaireserie een kans geven en niet meteen in cynisme vervallen.

Als kijker – vooral Marokkaanse moslima’s om wie het allemaal toch lijkt te draaien – zijn we natuurlijk benieuwd naar de stem van ‘de’ moslima. Maar al gauw lijkt het programma daar niet over te gaan. Uiteraard komt er wel een ‘moslima’ in beeld, maar haar stem horen we nauwelijks. Het is Halsema’s stem die daar steeds –peinzend, vragend, giechelend, verdrietig, en stout- overheen walst. Het programma gaat namelijk vooral over Halsema, die al vanaf de lagere school (toe maar!) een liberale en ideologische opvatting over emancipatie had. Het gaat over Halsema’s atheïstische vrijgevochten opvoeding en, inderdaad zoals ze zelf eerlijk toegeeft, haar vooroordelen. Die worden niet ontkracht zoals verwacht. Integendeel, ze staan centraal in het programma en díe vooroordelen worden nu juist net als meetlat gebruikt om de stemmen van moslima’s in te kaderen.

3 Comments

Marokkaanse vrouwen en de oorzaken van chronische pijn

Een tweede veldwerkverslag van de masterstudenten, dit keer uit Nederland. En ook dit keer overgenomen van de Vamos-Bien-site. Emmaly Berghuis doet onderzoek naar het verschijnsel van chronische pijn onder Marokkaanse vrouwen.

Door Emmaly Berghuis   Terwijl ik in de leefwereld van mijn informanten duik–grotendeels Marokkaanse vrouwen– leer ik misschien nog wel het meest door zelf een soort migrant te zijn in hun wereld. Ik geniet van lekker Marokkaans eten en gezelligheid in de moskee en bij de vrouwencentra. Ik heb nu een paar keer Arabisch les gehad bij iemand thuis. Ik merk dan de frustratie en tegelijkertijd de voldoening van het leren van een vreemde taal en schrift. Ook heb ik iets geproefd van het moeten aanpassen aan een samenleving die niet is ingesteld op jouw gewoontes. Zo was ik mee met een uitje naar het Leidse Volkenkunde museum naar de tentoonstelling over de hadj naar Mekka. Uitrustend in de lounge rond het middag uur kwam er een discussie in het Arabisch. Na een tijdje legde iemand aan mij uit dat het tijd voor gebed was en dat de discussie ging over waar dat te doen en over de zon en welke kant op het oosten was. Dingen waar ik me normaal niet mee bezighoud maar voor hen een heel gewoon deel van elke dag.

2 Comments

Veel bidden maakt moslims niet religieuzer

Onderstaand artikel verscheen begin februari in de NRC naar aanleiding van de succesvolle bijeenkomst georganiseerd in het kader van het maandelijkse seminar Muslim World-Making van de afdeling Sociale en Culturele Antropologie.

moslims Nederland SpW
© Roel Wijnants Fotografie

Door Sheila Kammerman Nederlandse moslims worden religieuzer, concludeerde het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) eind vorig jaar in het rapport Moslim in Nederland. Van een voorzichtige trend naar secularisering, waargenomen in een SCP-rapport uit 2004, lijkt weinig meer over. Hoe het SCP dat weet? Moslims gaan vaker naar de moskee dan pakweg tien jaar geleden en bidden regelmatig. En veel moslims eten halal en doen aan de ramadan (vooral Marokkaanse en Somalische moslims). Op donderdag 31 januari  debatteerden geïnteresseerden (waaronder veel moslims) aan de Vrije Universiteit in Amsterdam over het rapport. De vraag was: kun je die conclusies trekken op basis van een aantal vragen over religieuze gedragingen?

Het debat stond op scherp door de aandacht die het rapport in de media had gekregen: ‘Moskeeën zitten vol met jonge moslims’, interpreteerde RTL. En De Telegraaf: ‘Moskeebezoek geïntensiveerd onder jongeren’. Om daaraan toe te voegen: “De liberale, Nederlandstalige islam ebt weg.” De teneur van veel berichtgeving was: hoe religieuzer, hoe minder geïntegreerd. Dat verbaasde Mieke Maliepaard. Zij schreef het SCP-rapport samen met Mérove Gijsberts en legde voorafgaand aan het debat uit hoe ze de religiositeit van zo diverse groep als de ongeveer 825.000 moslims in Nederland heeft gemeten. Het rapport is gebaseerd op de antwoorden van ongeveer 5.300 moslims van Marokkaanse, Turkse, Irakese, Iraanse, Afghaanse en Somalische afkomst. Zij beantwoordden vragen over onder meer moskeebezoek, bidden, halal eten, meedoen aan de ramadan en het dragen van een hoofddoek. De vragenlijsten werden afgenomen door een enquêteur, die de vraag eventueel kon toelichten. “Zelfrapportage is de enige mogelijkheid bij dit soort onderzoek”, zegt Mieke Maliepaard. “We kunnen niet bij de moskee gaan posten om te zien hoe vaak mensen binnengaan.”

1 Comment

Vroomheid van moslims is niet zo uitzonderlijk

foto door 'Ripperda'
foto door ‘Ripperda’

Door Daan Beekers  Met veel verbazing wordt er gekeken naar de geloofsijver onder Nederlandse moslims, met name als het gaat om de jongere generatie. Vijf keer per dag bidden, wekelijks de moskee bezoeken of een hoofddoekje dragen: volgens velen zijn het bevreemdende verschijnselen in onze seculiere samenleving. Maar deze verbazing is wel erg selectief. Kijk eens naar de duizenden christelijke jongeren die elke zondag in de kerk zitten (niet alleen in de ‘bible belt’ maar ook in de grote steden) of samenkomen op massale bijeenkomsten als de EO-Jongerendag. Laten we eens ophouden moslims steeds weer als de grote uitzondering te beschouwen.

Onlangs bracht het Sociaal en Cultureel Planbureau het rapport Moslim in Nederland 2012 uit, dat laat zien dat het geloof voor moslims, vergeleken met een kleine 15 jaar geleden, onverminderd belangrijk is gebleven.

3 Comments