Skip to content

Tag: onderzoek…om de hoek

Nederland houdt van gewoon

Door Irene Stengs.

In het kader van ‘onderzoek om de hoek’ kom ik nog een keer terug op mijn veldwerkexcursie naar de Huishoudbeurs van afgelopen februari. In mijn vorige blog omschreef ik deze ‘grootste braderie van Nederland’ als een voor de antropoloog interessante event omdat de beurs in feite een geconcentreerde uitstalling is van allerlei vormen van alledaagse cultuur in Nederland. Veel zaken die in het dagelijks leven een rol spelen en juist door hun alledaagsheid nauwelijks opvallen worden op de Huishoudbeurs ‘uitvergroot, uitgelicht en op een voetstuk geplaatst’. Voor de meeste bezoekers spreekt de invulling en inrichting van de Huishoudbeurs voor zich. Het antropologisch oog kan hier echter een vorm van exotisering in zien: het proces van overdrijving dat helpt om de vanzelfsprekendheid van het alledaagse (ook wel: het gewone, normale, natuurlijke, gebruikelijke) in nieuw licht te bezien, en wel, om te beginnen, door het impliciet gewone expliciet te maken. Bij nadere beschouwing blijkt dan dat wat vaak zo alledaags is dat het nauwelijks opvalt, op allerlei manieren verbonden is met moeilijk zichtbare politieke en economische krachten. De vraag is dus in welke gedaantes het gewone zich op de Huishoudbeurs manifesteert als een relevante maar lastig te vatten dimensie van alledaagse cultuur.

Eén stand op de Huishoudbeurs kwam er gewoon voor uit: in een hoge, luchtige, oranje constructie stond: ‘Nederland houdt van g’woon’ (zonder e en zonder hoofdletter, spreek uit: gewoon). Het bleek te gaan om het gezamenlijk huismerk van twaalf kleinere supermarktketens. Anders dan de retoriek afgelopen jaar van een aantal politieke partijen over ‘de gewone Nederlander’, was g’woon mij geheel ontgaan. Kennelijk koop ik bij de ongewone supermarkt. En kennelijk vissen politiek en supermarkten in dezelfde vijver, puttend uit hetzelfde reservoir van stereotypen en emotioneel geladen aannames over het nationale zelfbeeld van ‘de Nederlander’.

1 Comment

De Huishoudbeurs: de grootste braderie van Nederland

door Irene Stengs

Als antropologisch onderzoeker van ‘cultuur in Nederland’ doe ik in feite al mijn onderzoek ‘om de hoek’, en dit is helemaal het geval bij onderzoek in Amsterdam, mijn woonplaats. Zo ondernam ik laatst na jaren weer eens een bescheiden veldwerkexpeditie naar de Huishoudbeurs, een fenomeen dat aansluit bij mijn bredere interesse in braderieën. Iedereen weet natuurlijk wat een braderie is, maar er zijn denk ik maar weinigen die zich realiseren hoezeer Nederland een land van braderieën is. In provincies als Drenthe, Gelderland, Zeeland en Overijssel – daar waar veel Nederlanders op vakantie gaan – worden elk jaar in de zomermaanden honderden braderieën georganiseerd. Los daarvan zijn er nog vele andere events met een ‘jaarmarkt’ of een zomermarkt, wat in feite andere woorden voor braderie zijn.

3 Comments