By Thijl Sunier Just over a week ago, after a period of relative silence, we could witness the start of another mediated Islam-hype with heated debates, demonstrations and (verbal and physical) violence. The apparent cause this time was the trailer on YouTube of an obscure movie titled “Innocence of Muslims” about the prophet Mohammed. The movie, in which Mohammed is depicted as a violent child molester, a rapist, a con-man and a homosexual, is the product of an obscure anti-Islam activist in the United States. The movie was designed to provoke Muslims deliberately by insulting Mohammed, much in the same way as the mad priest in Florida who burnt the Quran a couple of years ago. After the very-hard-to-find trailer was released, there was a small demonstration in Cairo in which the movie was mentioned along with other grievances against the US. It became a global issue only after an attack on the American embassy in Benghazi in Libya in which the ambassador was killed. Not very surprisingly this aroused strong reactions and a lot of media attention around the world, whereupon the protest spread to other countries. American magazines published grotesque cover images of angry mobs and raging Muslims. The whole circus of Islam critiques was mobilized to express their deep worries about the ‘ever increasing influence of radical Islam across the globe’.
Thijl Sunier, hoogleraar op onze afdeling, was nauw betrokken bij een onderzoek over de Islam in Turkije. De uitkomsten tonen aan dat het aantreden van de pro-islamitische politieke partij AKP in Turkije in 2003 er niet toe heeft geleid dat de islamisering van Turkije sindsdien meer wordt gepromoot door het Turkse Directoraat van Godsdienstzaken, Diyanet. Dat is een van de uitkomsten van een onderzoek van de Vrije Universiteit Amsterdam en de Universiteit Utrecht, dat op 27 januari bekend is gemaakt.
Op 20 januari organiseert het Onderzoeksnetwerk Religie en Civil Society een studiemiddag over het thema ‘Bonding’ of ‘bridging’? Migranten, religieuze identiteit en civil society. Vanuit onze afdeling schuiven Thijl Sunier (hoogleraar islam in Europese samenlevingen) en oud-medewerker Kim Knibbe aan. Op de website van het onderzoeksnetwerk wordt de middag als volgt beschreven:
De religieuze identiteit van migranten in het westen krijgt de afgelopen jaren veel aandacht. In de publieke discussie staat de vraag centraal welke betekenis religie heeft voor het leven van migranten in het Westen. Sommigen benadrukken dat religie de gelederen in migrantengemeenschappen doet sluiten en een hinderpaal vormt voor hun deelname aan de samenleving. Anderen zien in religie een mogelijke vorm van sociaal kapitaal, dat mensen kan inspireren en motiveren zich te openen voor de samenleving en daarin actief te zijn.
SW: Het boek dat jij en Erik Sengers redigeerden stelt zich expliciet ten doel om, in Frankrijk en Nederland, niet alleen de ‘integratie van de moslims’, maar de integratie van religieuze minderheden überhaupt aan de orde te stellen. Wat is de winst van zo’n bredere aanpak?
TS: Het idee voor dit boek is voortgekomen uit een onderzoeksproject waaraan ik heb gewerkt aan de Erasmus universiteit. Ik zat daar bij de afdeling maatschappijgeschiedenis en het uitgangspunt was dat we de positie van religieuze minderheden niet kunnen begrijpen als we daarin niet de ontwikkeling van de natiestaten betrekken waarin die religieuze groepen leven. De werkhypothese was dat de positie van die groepen meer zegt over de typische kenmerken van die natiestaat dan de culturele en religieuze kenmerken van die groepen als zodanig. Anders gezegd: de positie van moslims in het ene land kan wezenlijk verschillen van die in een ander land doordat landen verschillende arrangementen, regelingen en opvattingen hebben over de positie van religieuze groepen.
Thijl SunierMeindert Fennema (NRC 31/8) vindt Wilders’ credo ‘niet voor Ali en Fatima, maar voor Henk en Ingrid’ verwerpelijk omdat het een etnische draai geeft aan de volgens de auteur overigens vaak terechte islamkritiek van Wilders. Islamkritiek en integratie moet je scheiden vindt Fennema, maar hier slaat hij de plank finaal mis. Het zou mooi zijn zo’n onderscheid, maar zoals Fennema het voorstelt is het vooral gratuite retoriek. Zolang de islam wordt beschouwd als een importreligie en de mythe van ‘de’ Nederlandse cultuur overeind blijft en mensen bang worden gemaakt voor wat ‘van buiten’komt, kun je niet met droge ogen beweren dat islamkritiek en integratie niets met elkaar te maken hebben. Dan is islamkritiek gewoon verkapte assimilatiedruk.
Door Thijl Sunier Over minder dan een maand zijn er landelijke verkiezingen in Nederland. In een tijd waarin de partijvaste stemmer langzaam uitsterft, de visionaire politicus een relict uit het verleden is geworden en het politieke klimaat voor een belangrijk deel wordt bepaald door de waan van de dag, is ons politiek kapitaal gereduceerd tot de stemwijzer en het kieskompas. Je stemt niet meer op een bepaalde partij omdat je je verwant voelt met de politieke cultuur van die partij en je politieke idealen bij die partij in goede handen zijn, maar omdat die partij zegt ‘problemen aan te pakken’, het straatje schoon te vegen. De kiezer is een cliënt met eisen.
In mijn oratie die ik op 27 november aan de VU uitsprak heb ik ervoor gepleit dat onderzoekers naar de islam in Europa zich minder laten leiden door het integratiedebat en het integratiebeleid van de overheid en vooral een eigen onderzoeksagenda ontwikkelen. Zo noemde ik het onderzoek naar radicalisering als voorbeeld van een nogal doorgeschoten focus op veiligheid, preventie en cultuurbotsing waar een onevenredig groot deel van het onderzoeksgeld onder moslimjongeren heen gaat. Sommige van mijn collega’s verweten mij de onafhankelijkheid en integriteit van onderzoekers ter discussie te stellen.
Gisteren is een stuk van Thijl Sunier op de opinie-pagina van het NRC Handelsblad geplaatst, met als kop: “Islam-onderzoeker is geen overheidsdienaar; focus op radicalisering miskent de integratie van velen”. Hierin herhaalt hij het pleidooi…
Thijl Sunier, sinds vorig jaar op onze afdeling hoogleraar ‘islam in Europese samenlevingen’, houdt op 27 november zijn oratie ‘Voorbij de domesticering van de islam in Europa’. In deze lezing, die gezien kan worden als de ‘maiden speech’ van de nieuwe professor, zal hij vertellen hoe hij zijn leerstoel hoopt in te vullen. Hier geeft hij ons een voorproefje.
Het huidige onderzoek naar de islam in Europa is vrijwel volledig toegesneden op de uitgangspunten van het integratiebeleid van de diverse Europese regeringen. Onderzoekers houden zich bezig met de vraag hoe moslims ingepast moeten worden in de maatschappij. Vanuit beleidsoogpunt mag dit begrijpelijk zijn, onderzoekers naar de vestiging van de islam in Europa moeten niet blindelings deze beleidsprioriteiten volgen, maar hun eigen onderzoeksagenda ontwikkelen. Uitgangspunt moet daarbij zijn dat de meeste moslims geen migranten meer zijn, maar al lang een integraal onderdeel van de Europese samenlevingen uitmaken.
This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy
Privacy Overview
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.