Waarom vonden de Keulse aanrandingen juist op Oudejaarsavond plaats?
Een antropologisch antwoord.
Door André Droogers In alle culturen worden overgangen ritueel begeleid. Denk aan een bruiloft, bij ons van vrijgezel-lenfeest via de huwelijks-sluiting tot de huwelijksreis. De overgang gaat gepaard met afwijkend gedrag, zoals aparte kleding, maar soms ook moreel afwijkend, zoals bij het vrijgezellenfeest kan voorkomen.
Een ander voorbeeld is carnaval, als overgangsritueel naar de vastentijd. Daarbij wordt allerlei normaal gedrag omgekeerd. Deel van het spel is dat de burgemeester de sleutels van de stad overdraagt aan Prins Carnaval. Mannen verkleden zich als vrouw. Bij carnaval hoort de lichte suggestie dat afwijkingen van de normaal geldende moraal mogelijk zijn. In tussentijden staan de normale machts-verhoudingen en gewoonten even tussen haakjes.
Nog een voorbeeld. Ooit deed ik in Kongo bij een kleine vissersstam onderzoek naar een overgangsritueel, jongensinitiatie. Bij het pad naar het kamp waar de jongens in afzondering verbleven, kwamen op een avond vrouwen liedjes zingen met nogal schunnige teksten. Vanuit het kamp zongen de mannen even scabreuze antwoordliedjes. Alleen op dat moment kon dat.
De oudejaarsnacht is ook een tussentijd. En dus een uitnodiging voor afwijkend gedrag, zoals illegaal vuurwerk afsteken, inbegrepen overlast, letsel en verspilling. Of auto’s in brand steken en vervolgens de brandweer hinderen.
Omdat tussentijden in alle culturen voorkomen, voelden de Keulse aanranders het moment feilloos aan. Dat is niet de enige verklaring. En ook geen excuus. Een tussentijd is op zich neutraal, het is maar net hoe die ingevuld wordt. Jezus en Mohammed beleefden tussentijd in de woestijn en deden daar kerninzichten op. Een bedrijf houdt een heidag om nieuwe inspiratie op te doen. Keulen liet zien dat de omkering ook kwalijke vormen kan aannemen.
Tussentijden tonen de mens als knappe knoeier, als omkeringsexpert, constructief èn destructief.
Is oorlog niet een tussentijd waarin moord doodnormaal wordt?
Deze blog verscheen eerder op Druppels, de site van André Droogers.
De 22-jarige Nederlandse vrouw die afgelopen weekend werd belaagd op het Tahrirplein in Caïro is op het plein verkracht. Dat schrijft het Algemeen Dagblad. De vrouw liep stage voor een Egyptische organisatie en was vrijdagavond met een vriend naar het plein gegaan om foto’s te nemen. Ze is inmiddels terug in Nederland.
Vrijdagavond vielen ook vier Egyptische vrouwen ten prooi aan seksueel geweld. De Nederlandse moest als enige naar het ziekenhuis.
Seksuele intimidatie in Egypte gebeurt al jaren, maar het afgelopen halfjaar is het aantal gevallen waarbij extreem geweld werd gebruikt, enorm gestegen. De aanvallen op het Tahrirplein verlopen altijd volgens hetzelfde patroon. Mannen omsingelen het slachtoffer, sluiten haar steeds meer in en scheiden haar van haar begeleider(s). Dan begint de aanval zelf.
Op 25 januari 2013, de tweede verjaardag van het begin van de Egyptische revolutie, werden op het plein ten minste 25 vrouwen slachtoffer van seksueel geweld. Een meisje werd dusdanig inwendig bewerkt met een mes dat zij op de intensive care moest worden opgenomen. Een ander slachtoffer werd zo hardhandig gemolesteerd, dat haar baarmoeder moest worden verwijderd.
Een van de slachtoffers wil alleen anoniem haar verhaal doen. ‘Ik werd omsingeld door zeker een dozijn mannen die aan alle kanten aan me trokken. Mijn onderbroek werd van me af gescheurd. Mijn shirt hing in flarden om me heen. Ik voelde overal handen. Op me, in me. Het was verschrikkelijk. Ik dacht dat ik dood zou gaan.’ Ze werd gered door omstanders.
Dan is het in moslimlanden zeker permanent tussentijd!
“Het valt niet mooier te maken dan het is. Wij Arabische vrouwen leven in een cultuur die fundamenteel tegenover ons staat en wordt beheerst door mannen die alleen maar minachting voor ons voelen. […] We hebben geen vrijheden omdat zijn ons haten, […]De vlam van de islamistische haat tegen vrouwen brandt in de hele regio – nu meer dan ooit […] Een onderzoek van de VN uit 2013 meldde dat 99,3 procent van de Egyptische vrouwen op straat seksueel wordt lastiggevallen. Mannen betasten en molesteren ons en toch krijgen wij er de schuld van, omdat we op het verkeerde moment in de verkeerde kleren op de verkeerde plek waren […] Ouders verbieden hun dochters om ’s avonds de deur uit te gaan, zodat ze niet worden aangerand of verkracht, maar is er iemand die jongens en mannen verbiedt ons aan te randen of te verkrachten? […] Daarom stel ik een giftige mix van cultuur en religie verantwoordelijk. Of onze politiek nu gekleurd is door religie of door militair gezag, de gemene deler is de onderdrukking van vrouwen.”
http://foreignpolicy.com/2012/04/23/why-do-they-hate-us/
Islamkenner David Wood legt uit waar het vandaan komt:
[…] heeft participerend veldonderzoek gedaan en is tot de conclusie gekomen, dat het kontknijpen met eenovergangsrite vergeleken moet worden. Vrijgezellenfeesten, carnaval, initiatierites in Kongo. Een antropoloog schrikt er […]