Skip to content

Verslaving en behandeling

Door Lysander Wiering – over de nieuwe afleveringen Metropolis: ‘Verslaving,’ hoe mensen overal op de wereld worstelen met verslavingen en welke verschillende behandelingen en manieren om er van af te komen er zijn.

Afkicken aan een boom

Verslavingen komen voor in alle soorten en maten. In de uitzending ging het om de bekendste en meest voorkomende verslavingen; die van alcohol en drugs.  De uitzending opende met Nicaragua. Eens per maand trekt de politie er op uit en plukt de alcoholverslaafden van de straat. Deze worden meegenomen, kaalgeschoren en vervolgens naar een afkickkliniek gestuurd. Werkloosheid en armoede zorgt voor veel zware alcoholisten in de buitenwijken.

Maar alcoholverslaving heeft niet altijd met armoede te maken. Wie genoeg geld bezit kan zich laten behandelen in de antroposofische afkickkliniek: ‘de Witte Hull’ in Zeist. Bewoner Mark vertelt dat hij verslaafd is geraakt omdat hij drank gewoon heel erg lekker vindt.In drie maanden bouwen ex-alcoholverslaafden hier een nieuw leven op; het toverwoord is ‘regelmaat’.  De ex-verslaafden proberen een vast ritme in hun leven te brengen. Herstel van de schade aan het lichaam, gebeurt met warme baden, veel rust en regelmatig een warme kruik op de plek waar de lever zit. 

Ook in behandelingen in de enige Islamitische afkickkliniek in Indonesië is een strakke dagindeling een belangrijke onderdeel. De Koran, niet de antroposofische leer, vormt de basis voor de regelmaat. Op vaste tijden wordt er gegeten, gebaad en met name heel veel gebeden, zo’n 8 uur per dag. Het baden heeft een dubbel doel: het reinigt het lichaam en de geest. Het bevrijdt de verslaafde van kwade geesten die er voor zorgden iemand drugs neemt en hier verslaafd aan raakt. Bidden zorgt ervoor dat iemand niet meer aan zijn verslaving denkt en geeft hoop op volledige genezing.

Het geloof speelt ook een belangrijke rol in het ‘clean’ zijn in Burkina Faso. De dominee bidt met familie- en dorpsleden voor de verslaafde en verzoekt god deze te genezen. Vaak willen de verslaafden niet geholpen worden. In dat geval kan de verslaafde met een ijzeren ketting aan zijn enkel aan een boom worden vastgebonden: een heftig beeld. De verslaafde krijgt water en brood en zit in de schare schaduw van wat takken. Zijn lichaam kan zo ontwennen aan de drugs. De moeder van de verslaafde die wij in de reportage zien, zegt dat de vele tijd die haar zoon op straat spendeert oorzaak is. Op straat komt hij in aanraking met ‘foute’ mensen en drugs. Ook in Burkina Faso zien mensen een rol van een boze geest. Door gezamenlijk tegen hem aan te bidden wordt de kwade geest verdreven uit het lichaam van de verslaafde.

In Thailand is de behandeling ook een stuk harder dan in Nederland. In de beruchte afkick-tempel Tham Krabok komen verslaafden, met name heroïneverslaafden, bijeen om samen af te kicken. Hoe? Door een door de monniken bereid drankje te drinken die ervoor zorgt dat de verslaafden hun gehele darminhoud uitkotsen. Dat is stap één van het afkickproces. Het heroïneverslaafde meisje in deze reportage vertelt dat haar vriend haar verslaafd heeft gemaakt. Omdat hij meende dat heroïne de seksuele begeerte verhoogt, sloot hij haar  op en diende haar heroïne toe. Of de methode werkt, zien we in de aflevering helaas niet.

In Pakistan lijkt er geen professionele verslavingshulp te zijn. Vrijwilliger Lovit gaat de buitenwijken in om eigenhandig heroïneverslaafden te helpen met afkicken. Lovit weet als geen ander hoe moeilijk het is om af te kicken. Hij was jaren zelf verslaafd.  Lovit zegt dat verslaving voortkomt uit eenzaamheid, pijn en hopeloosheid van de mensen in de buitenwijken. Veel mensen die hij aanspreekt, lijken echter helaas de hoop in herstel al te hebben opgegeven.

Er zijn dus over de hele wereld verschillende manieren van afkicken. Maar ze vertonen ook veel overeenkomsten. Het gedachtegoed dat de behandeling vormgeeft, is anders in Nederland (antroposofisch) dan in Indonesië (Islam), maar de methoden verschillen niet zo gek veel van elkaar. Religie is in veel landen een belangrijk onderdeel van het herstel. Het biedt verslaafden geloof en hoop op verbetering, het helpt afleiden van de verslaving, en religie draagt bij aan een vast dagpatroon. Een vast dagpatroon lijkt een belangrijke succesfactor voor een  ‘normaal’ leven te zijn.

Het is jammer dat in de uitzending alleen de bekendste verslavingen werden getoond, terwijl ook moderne ziekten zoals game-, en shopverslaving, of gok- en seksverslaving veel mensen in hun greep houden. Een reportage over gameverslaving staat trouwens wel op de website van Metropolis

Lysander Wiering is derdejaars antropologiestudent aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij geeft wekelijks antropologisch commentaar op de afleveringen van het VPRO programma  ‘Metropolis’ uit zijn stage. Bekijk ook zijn eerdere berichten.

               

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *