Skip to content

Turbulente week in Caïro

Door Anrike Visser (foto’s door Xavier Coleman) Egypte, een land dat bekend staat om de apathie van de mensen. Afgelopen dagen was dat beeld ver te zoeken. Er zijn veel verschillende meningen over wat er gebeurt op Midan Tahrir, maar één ding staat vast: mensen, jong en oud, van verschillende achtergrond en overtuiging, zijn in actie gekomen.

Verbaasd lees ik terug hoe één van mijn eerste veldwerknotities, van een paar weken geleden, de acceptatie en leegte in de ogen van de taxichauffeur beschrijft die me van het vliegveld naar de stad brengt. Dat lijkt een ander land een eeuwigheid geleden. Door Police Day (25 januari) begonnen dingen langzaam te veranderen met als climax en epicentrum de Miljoenen Mars op Midan Tahrir (2 februari).

Na de gevechten van vrijdag 28 januari tussen demonstranten en politie die voor de bevolking het symbool zijn van corruptie, uitzinnig geweld en machteloosheid, nam de bevolking verantwoordelijkheid op zich. Zaterdag werd het verkeer geregeld door lokale bewoners, wat normaal gesproken een taak van de politie is. Onwennig en onhandig stonden vijf mannen op het drukste kruispunt van de wijk Zamalek het verkeer in banen te leiden. De volgende dag hadden ze het onder de knie en toonden ze een enthousiasme nog nooit eerder gezien in verkeersregelaars.

Een dag later keken buurtbewoners verbaasd naar vier jonge meiden die met stoffer en blik papier en flesjes van de straat in zakken deden. Egyptenaren houden banen in stand door afval achter zich op straat te gooien. In een land waar de werkloosheid enorm is (25% van de jeugd tussen 14 en 25) is het simpelweg gewetensloos om zelf je afval op te ruimen. Maar nu de mensen thuis bleven en winkels dicht waren, gingen mensen samen voor hun buurt zorgen. Dag en nacht. Nachten worden gevuld met het beschermen van winkels tegen plunderaars en politieke discussies bij een kampvuur.

Deze nieuwe mindset manifesteerde zich onder de miljoenen die bijeenkwamen op en rond het centrale plein van Cairo. Trommels en slogans vullen de lucht terwijl er onophoudelijk eten en drinken wordt uitgedeeld en jonge jongens afval verzamelen.  Moeiteloos wordt er ruimte gemaakt voor honderden om te buigen voor Allah. Normaal gesproken grijpen mannen hun kans om vrouwen aan te raken in alle drukte, maar nu splijt de mensenmassa open voor vrouwen en kinderen. Iedereen is welkom en wordt blij begroet. Trots wordt gereageerd op complimenten op de kunstwerken van anti-Mubarak posters waar uren aan is gewerkt. Mensen wilden met elkaar en met hun posters op zoveel mogelijk foto’s van medestanders en filmpjes van journalisten.

Dit zijn dezelfde mensen die eerder niet over politiek praatten uit angst voor vervolging. Tijdens een interview reageerde een ondernemer uiterst angstig op mijn voicerecorder, anderhalve week eerder. Aan de hand van die ervaring had ik geen camera of notitieblok meegenomen naar de protesten. Hierop werd teleurgesteld gereageerd door jong en oud. Deze historische gebeurtenis en hun rol erin moest vastgelegd worden. Stomverbaasd zat ik later te kijken naar een interview op CNN met een lokale man die zijn naam, beroep en woonwijk vertelde samen met een ongezoute mening over de president.

Twee dagen geleden was het niveau van organisatie van de voorstanders van de president ongehoord  voor Egyptische begrippen. Wat er verder gaat gebeuren blijft speculeren, maar ik weet zeker dat we ons zullen blijven verbazen over de Egyptenaren.

Anrike Visser is student bij de Master Sociale en Culturele Antropologie aan de VU. Zij is op dit moment in Caïro voor veldwerkonderzoek ter voorbereiding van haar scriptie. (Lees meer over de protesten in Egypte op Standplaatswereld.)

4 Comments

  1. […] Turbulente week in Caïro | Standplaats Wereld Verbaasd lees ik terug hoe één van mijn eerste veldwerknotities, van een paar weken geleden, de acceptatie en leegte in de ogen van de taxichauffeur beschrijft die me van het vliegveld naar de stad brengt. Dat lijkt een ander land een eeuwigheid geleden. Door Police Day (25 januari) begonnen dingen langzaam te veranderen met als climax en epicentrum de Miljoenen Mars op Midan Tahrir (2 februari). […]

  2. Erik Erik

    Hoi Anrike, wat goed om over je ervaringen in Egypte te lezen! Ik vroeg me natuurlijk al af hoe het onze MA studenten daar zou vergaan… Zijn jullie gebleven of hebben jullie het land verlaten? Interessant om te zien hoe, bij het wegvallen van de sterke staat, mensen allerlei taken als afval opruimen, eten uitdelen, verkeer regelen, een hospitaal inrichten, etc. uit zichzelf op zich nemen! Ik ben ook erg benieuwd naar hoe het nu verder zal gaan. Veel succes daar!!

  3. Beste Anrike Visser,

    Ik benader je als redacteur van Antropologisch Tijdschrift Cul, gemaakt door studenten Antropologie aan de UvA. Ik schrijf je omdat de redactie deze zomer naar Caïro gaat om een reportage te maken over de ontwikkelingen daar.

    Een keer per jaar reist de redactie naar een ander land om een repotage te maken over een bepaald onderwerp. Hier wijden we vervolgens een speciale editie van ons tijdshcrift aan. Vorig jaar zijn we bijvoorbeeld naar Malta gereisd om een reportage te maken over migratie.
    Als antropologen zijn wij erg geïnteresseerd in de recente ontwikkelingen in de Arabische wereld en met name in Egypte. Daarom zal onze volgende reportage gaan over de huidige politieke en sociale situatie in Egypte. We zullen in Caïro zijn van 11 juli tot 26 juli.

    Tijdens ons verblijf zouden we willen spreken met mensen uit verschillende groepen in de samenleving, zoals studenten, politieke partijen, artiesten, activisten etcetera. We zijn een groep gemotiveerde en onafhaneklijke studenten die willen berichten over de “revolutie” en de recentste gebeurtenissen vanuit een antropologisch perspectief.

    Vanuit deze context zouden we je heel graag willen spreken tijdens ons verblijf in Cairo. Als antropoloog in Egypte zou je ons heel veel kunnen vertellen. Ik hoop dat je ons kan helpen, en kijk uit naar je antwoord.

    Voor meer informatie over Cul kan je kijken op http://www.tijdschriftcul.nl. Als je vragen hebt ligt ik die graag toe. Alvast bedankt, en succes met je onderzoek!

    Groetjes,
    Zwaan Lakmaker
    redactielid Tijdschrift Cul

Leave a Reply to Erik Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *