Door Peter Versteeg Het nieuwe jaar was nog tamelijk vers toen verontrustend nieuws bekend werd. Met oudejaarsnacht zouden vele tientallen vrouwen op het Keulse stationsplein zijn beroofd en aangerand. Het aantal aangiften van aanranding is boven de 500 gestegen, waaronder twee maal verkrachting. Verschillende keren stond ik op het punt om hier iets over te schrijven, maar ik werd steeds weerhouden door de gevoeligheid rond het onderwerp.
2 CommentsCategory: Debat
By
The stereotypical image of anthropologists as weird people studying local customs in odd corners of the globe could not be less accurate, according to speakers at the “Why the World Needs Anthropologists – Burning Issues of Our Hot Planet” symposium held in Ljubljana (Slovenia) on Friday 27 November 2015. People trained in anthropological skills, they suggested, can play a pivotal role as the world struggles to cope with a number of burning issues of our time. Most importantly, they can play this role by understanding local communities far away as well as on their doorstep, and through work in and outside the academic Ivory Tower. Anthropologists, in short, are an urgently needed “breed” of professionals.
11 CommentsDoor
Het groeiende aantal vluchtelingen dat Nederland bereikt, is eerder een test voor onze waarden dan voor onze instituties. Met een comfortabele vierde plaats op de mondiale Human Development Index en een dertiende positie op de lijst van landen met het hoogste bruto nationaal product per hoofd van de bevolking hoeft Nederland gelukkig geenszins bang te zijn dat de instroom van een relatief klein aantal vluchtelingen onze samenleving of cultuur opeens zal ontwrichten.
1 Comment
Het
Foto: Leo Roubos
Door: Heleen van der Linden, Ton Salman, Peter Versteeg, Thijl Sunier en Rhoda Woets
Onlangs werd ik weer eens geconfronteerd met de feiten. In Rotterdam speelde het zoveelste akkefietje rond de Essalam Moskee, een moskee in Rotterdam Zuid, voornamelijk bezocht door moslims van Marokkaanse afkomst. Een nieuwe generatie bestuurders was in conflict geraakt met de oude garde. Deze jongere generatie wilde van de moskee meer maken dan alleen een gebedshuis, en diensten toevoegen als een psycholoog en een jeugdhonk. Volgens de ANP-journalist die mij onverwachts belde was dit een absolute aardverschuiving binnen de islam in Nederland en een nauwelijks te onderschatten trend! Of ik dat even kon bevestigen… Ik vertelde dat dit fenomeen helemaal niet zo nieuw was, want, en, dus, enzovoorts. Na mij enkele minuten te hebben aangehoord, meldde de journalist in kwestie: “Hartelijk dank voor de informatie, maar, sorry, met uw verhaal kan ik niets.” Het ging hier namelijk om een bericht voor de zogeheten ‘kolom kort’, een nieuwsbericht van één alinea.
Leave a Comment Door
Terwijl Europa op zijn kop stond na de aanslagen in Parijs was ik op werkbezoek in Indonesië. Ook daar was de aanslag voorpaginanieuws, maar de roering was niet te vergelijken met de storm die in Europa woedde. Toen ik terugkwam was het stof enigszins neergedaald en kon ik met enige distantie de commentaren tot mij nemen. Mij bekroop al snel een gevoel van déja-vu, maar meer nog was ik geschokt over oppervlakkigheid van het debat (enkele bekende uitzonderingen daargelaten), de neiging elkaar te overschreeuwen of te overtroeven met niets zeggende oneliners (de meest gehoorde op dit moment: ‘niet elke moslim is terrorist, maar elke terrorist is wel moslim’), en het volledig langs elkaar heen praten van de lange rij deskundigen. Ik moet na enkele weken constateren dat wat de analyses betreft we geen millimeter zijn opgeschoten. Niets nieuws onder de zon, geen poging een stap verder te komen. Je kunt de opeenvolging van gebeurtenissen na de aanslagen bijna naadloos vertalen naar de nadagen van de moord op Theo van Gogh tien jaar geleden.
Door
Dagblad Trouw publiceert de resultaten van een onderzoek naar levensbeschouwing in Nederland. Ik neem de uitkomsten met een half onsje zout. Dat komt door de gevolgde onderzoeksmethode èn de geheel eigen aard van het onderwerp.
In de sociale wetenschappen wordt onderscheiden tussen kwantitatieve en kwalitatieve onderzoeksmethoden. Sociologen, politicologen en psychologen gebruiken meestal de eerste, antropologen – mijn soort – de tweede. Wat je vindt, hangt af van je methode. Beide benaderingen hebben hun sterke kanten èn hun beperkingen. Overigens komen steeds meer combinaties voor.
Bij de kwantitatieve benadering is de stelregel dat meten weten is. Wat niet te meten is, wordt niet geweten. Trouw zet de gemeten onderzoeksresultaten op de voorpagina: 25% atheïst, 31 % agnost, 27% ietsist en 17 % gelovige.
De sterke kant van kwantitatief onderzoek is dat het representatief is. Het aantal geïnterviewden is groot. Dat is ook nodig, omdat de vooronderstelling is dat iemands stellingname verband houdt met diens persoonskenmerken, zoals opleiding, sekse of leeftijd. Bij een groot aantal kan dat verband worden gelegd, omdat pas dan alle factoren voorkomen.
2 CommentsDoor Lenie Brouwer. Ongeveer vijf jaar geleden bespraken wij – enkele stafleden van de afdeling Antropologie – de kwaliteit van het publieke debat. Wij stoorden ons aan de negatieve toon van het islamdebat, hoe bijvoorbeeld de hoofddoek uitsluitend als een vorm van vrouwenonderdrukking werd gezien of hoe er alleen maar óver moslims werd gediscussieerd in plaats van met hen zelf. Een andere bron van frustratie betrof de discussie over ontwikkelingssamenwerking, hoe rechtse partijen dit debat monopoliseerden waardoor er weinig ruimte was voor nuancering . Wij misten een antropologische visie in deze maatschappelijke debatten en wilden onze kennis delen met een breder publiek. Maar als je een ingewikkeld maatschappelijk probleem weigert in one-liners te benaderen, dan is het niet eenvoudig je stem te laten horen in het publieke debat.
Daarnaast merkten wij dat het algemene beeld over antropologie nodig bijgesteld diende te worden. De koloniale en exotische erfenis zijn al lang geleden afgezworen en hebben inmiddels plaats gemaakt voor kritische studies over actuele onderwerpen als armoede, protestbewegingen of duurzaamheid, die niet alleen in het buitenland maar ook in eigen land worden onderzocht. Kortom, we hadden meer dan voldoende redenen om een antropologisch weblog te starten met als standplaats niets minder dan de wereld!
onder
Het is bizar om van een wetenschapper te vernemen dat ‘generaliseren’ over een complex onderwerp als islam nodig is, en dat er ‘geen helder zicht’ zou zijn op de problematiek. Dit is wat gepromoveerd jurist Thierry Baudet stelt in zijn column ‘Durf te generaliseren over de islam’ (NRC 2 november 2012).
Als hij even de academische databanken had gegoogled, had hij kunnen zien dat alleen al door de Nederlandse wetenschappers in de afgelopen tien jaar een enorme hoeveelheid onderzoek is verricht naar alle facetten van de islam, en dat daar wel degelijk een helder beeld uit naar voren komt, namelijk dat de islam en moslims even gevarieerd zijn als bijvoorbeeld het christendom en christenen. Maar blijkbaar is het nogal storend dat dit beeld genuanceerd is.
2 Comments