Skip to content

Category: Nederland

Nederland houdt van gewoon

Door Irene Stengs.

In het kader van ‘onderzoek om de hoek’ kom ik nog een keer terug op mijn veldwerkexcursie naar de Huishoudbeurs van afgelopen februari. In mijn vorige blog omschreef ik deze ‘grootste braderie van Nederland’ als een voor de antropoloog interessante event omdat de beurs in feite een geconcentreerde uitstalling is van allerlei vormen van alledaagse cultuur in Nederland. Veel zaken die in het dagelijks leven een rol spelen en juist door hun alledaagsheid nauwelijks opvallen worden op de Huishoudbeurs ‘uitvergroot, uitgelicht en op een voetstuk geplaatst’. Voor de meeste bezoekers spreekt de invulling en inrichting van de Huishoudbeurs voor zich. Het antropologisch oog kan hier echter een vorm van exotisering in zien: het proces van overdrijving dat helpt om de vanzelfsprekendheid van het alledaagse (ook wel: het gewone, normale, natuurlijke, gebruikelijke) in nieuw licht te bezien, en wel, om te beginnen, door het impliciet gewone expliciet te maken. Bij nadere beschouwing blijkt dan dat wat vaak zo alledaags is dat het nauwelijks opvalt, op allerlei manieren verbonden is met moeilijk zichtbare politieke en economische krachten. De vraag is dus in welke gedaantes het gewone zich op de Huishoudbeurs manifesteert als een relevante maar lastig te vatten dimensie van alledaagse cultuur.

Eén stand op de Huishoudbeurs kwam er gewoon voor uit: in een hoge, luchtige, oranje constructie stond: ‘Nederland houdt van g’woon’ (zonder e en zonder hoofdletter, spreek uit: gewoon). Het bleek te gaan om het gezamenlijk huismerk van twaalf kleinere supermarktketens. Anders dan de retoriek afgelopen jaar van een aantal politieke partijen over ‘de gewone Nederlander’, was g’woon mij geheel ontgaan. Kennelijk koop ik bij de ongewone supermarkt. En kennelijk vissen politiek en supermarkten in dezelfde vijver, puttend uit hetzelfde reservoir van stereotypen en emotioneel geladen aannames over het nationale zelfbeeld van ‘de Nederlander’.

1 Comment

Diversiteitsdenken

Door Thijl Sunier         Multiculturalisme is uit de mode geraakt. ‘De multiculturele samenleving is mislukt’ konden we politici in Europa niet lang geleden horen roepen. Multiculturalisme wordt geassocieerd met wegkijken, met vrijblijvendheid en cultureel relativisme, en met verkeerd beleid. Tegenwoordig zal je nog weinig mensen tegenkomen die er een warm gevoel bij krijgen.

Leave a Comment

Dag van de Antropologie: over solidariteit, ethiek en epistemologie

Door Matthias Teeuwen         Bij de openingsvoordracht van de ABv Dag van de Antropologie 2017 over solidariteit kreeg ik het gevoel dat ik dit allemaal eens eerder heb gehoord. De voordracht ging, kort gezegd, over het dilemma waarmee vrijwilligers en ontwikkelingswerkers zich geconfronteerd zien omtrent de scheve machtsverhoudingen tussen hen en diegene die ze helpen, namelijk: enerzijds om de hulpbehoevende als gelijke te benaderen en te delen in zijn of haar leven en anderzijds om gebruik te maken van de voordelen die je hebt als buitenstaander om de ander te helpen. Het is herkenbaar omdat het een terugkerend dilemma is in de christelijke roeping om de armen te helpen en waarin sommigen, zoals Moeder Theresa, ervoor kiezen samen te leven met de armen en anderen ervoor kiezen om een zekere afstand te houden. Is het niet interessanter om in plaats van deze bekende thematiek te kijken naar solidariteit tussen antropologen onderling?

Leave a Comment

Een stukje culturele privacy

Door Ferdous Arachid     Rituelen en tradities zijn zaken die van essentieel belang zijn voor een samenleving, en de daarbij horende ‘cultuur’. Ik las op 14 april een opiniestuk in het NRC over de wijze waarop de Nederlandse (lees ‘wit-Hollandse’ cultuur) lijdt onder de verschuiving van religieus gewortelde tradities en rituelen, naar het seculier-commerciële domein. Los van de vraag of ik als moslim wel of niet vind dat dit vanuit een min of meer theologisch perspectief in mijn voordeel zou werken, wil ik mijn mening hierover geven vanuit een academisch-antropologisch perspectief.

1 Comment

Die andere moslims

© Omair Haq, via Creative Commons

Deze blog staat ook op Zaman Vandaag

Thijl Sunier          Bij al het mediageweld rond de lange arm van Erdogan, Turkse parallelle structuren, en Marokkaanse radicale jongeren zou je haast vergeten dat er nog meer moslims in Nederland wonen. Moslims met een andere achtergrond. Natuurlijk, Turkse en Marok-kaanse moslims, die bijna 75% van alle moslims in Nederland uitmaken staan het meest in de schijnwerpers. Maar de overige ruim 25% is er ook en niet minder relevant voor het islamitische landschap in Nederland. We vinden onder hen bewegingen die in de media nauwelijks genoemd worden, maar die voor de islam wel degelijk belangrijk zijn en die wereldwijd oneindig veel meer aanhang hebben dan veel bewegingen uit het Midden-Oosten. Ik wil er twee bespreken.

Leave a Comment

Dreamocracy: vluchtelingen als expert-docenten op middelbare scholen

Door Freek Colombijn    Mijn ouders waren tieners toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak en in de twintig toen Nederland bevrijd werd. Ze hebben aan den lijve ondervonden hoe het is om te leven in een land dat niet meer vrij is. Mijn moeder werkte als koerierster voor het verzet en mijn vader werd te werk gesteld in Duitsland en dook tijdens een verlof in Nederland onder om niet terug te hoeven. Ze hebben hun kinderen zeker niet achtervolgd met verhalen over de oorlog, maar wat wij wel met de paplepel ingegoten kregen was het belang van democratie en vrijheid. Vrijheid is niet vanzelfsprekend, 5 mei is een dag om de vrijheid te vieren (en 4 mei een dag om stil te staan bij de mensen die hun leven verloren in de strijd om de democratie te herstellen). Bij elke verkiezing gingen zij, en ga ik, stemmen: als een recht, maar ook als een plicht en als een voorrecht.

Leave a Comment

Hoger opleidingsniveau migranten leidt amper tot betere arbeidsmarktpositie

0001-1
Omslag Integratie in zicht? -SCP

Door Mehmet ?ahin       Het rapport Integratie in zicht, opgesteld door Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP), is op 15 December 2016 gepubliceerd. De onder-zoekers van SCP hebben geprobeerd om een kwantitatief beeld te tekenen van de positie van Turkse, Marokkaanse, Suri-naamse en Antilliaanse Nederlanders. Ze hebben acht verschillende integratie-variabelen getoetst. Dit zijn: taal, onder-wijs, werk, wonen en wijken, beeldvorming, criminaliteit, participatie en sociaal-culturele positie. Al deze integratie-terreinen zijn gepresenteerd in tal van cijfers, grafieken en tabellen en zijn uitgedrukt in percentages. Het geheel van al deze cijfers heeft de onderzoekers geholpen om één van de volgende conclusies te trekken: Het opleidingsniveau van de genoemde vier groepen stijgt flink en de beheersing van de Nederlandse taal is ook omhoog gegaan. Toch is er een hardnekkige achterstand op de arbeidsmarkt voor mensen uit deze groepen. Het meest pijnlijke wat de onderzoekers concluderen is dat de emancipatie op de arbeidsmarkt in de afgelopen 15 jaar niet wezenlijk veranderd is. In bepaalde opzichten is het zelfs achteruitgegaan. Zij vermoeden dat Nederlandse taalbeheersing en hogere opleidingsniveaus kennelijk niet voldoende zijn voor deze groep Nederlanders om een baan te vinden.

7 Comments

Match-making: the Pakistani way

matchmaking-pakistaniBy  M. Amer Morgahi      Migration has its own dynamic of bringing people together in situations or locations where they otherwise might not have thought of. However, migration sometimes also compels people to take certain steps, occasionally out of sheer desperation, otherwise just to make use of new possibilities created.

Leave a Comment