Skip to content

Democratische gezindheid van Corazon Aquino wordt erfelijk geacht

Foto door Primalingeri

 Afgelopen week schreef ik over de dood van Corazon Aquino, de Filipijnse ‘icoon van de democratie’ waarvoor Marcos indertijd het veld moest ruimen. Hoe de heroiek en het drama van de vreedzame ‘People Power’ revolutie in 1986 de politieke verbeelding nog steeds in de greep houdt.

Op de dag van haar begrafenis liep ik door een shopping mall in Baguio, een stad in het noorden van Luzon, waar een groot tv-scherm opgesteld was om de begrafenis te volgen (op zondag worden daar ook missen gehouden, de shopping mall is het dorpsplein geworden voor de middenklasse). Het was een doorlopende, urenlange uitzending. Iedereen die langs liep bleef even staan, ge-emotioneerd, en liep dan weer verder. Dezelfde dag, ergens op straat voor een paar winkeltjes waar mobiele telefoons verkocht werden: de stem van Aquino’s dochter uit een mini-radiootjes waar twee verkoopster met betraande gezichten hun oren tegenaan drukten. Over hoe belangrijk familie was voor haar moeder. Ik kreeg zelf tranen in de ogen.

Waarom?  De emotie hield al dagen aan. Elk tv-scherm, elk radioprogramma was er vol van: vrienden, kennisen, haar familie haalden herinneringen op, met een brok in de keel. Overal in Manila en in de rest van het land hingen gele linten, mensen liepen in gele t-shirts (geel was de kleur waarmee mensen in 1986 hun steun aan Cory Aquino uitdrukten tijdens de People Power revolutie). In de kleding winkels hingen de verkoopsters de gele kleding vooraan in de rekken. Toen Tita Cory werd overgebracht vanuit Greenhills, waar zij opgebaard lag, naar de kathedraal van Manila werd opnieuw iets van People Power zichtbaar: duizenden en duizenden mensen begeleidden de vrachtwagen met haar kist. Het verkeer stond urenlang vast. Niet dat iemand daarover klaagde: het werd gebruikt als een graadmeter voor de liefde die ‘het volk’ over haar uitstortte (de symboliek van verkeersopstoppingen in het verhaal waarin zij de hoofdrol heeft!). Overal hingen spandoeken: ‘Salamat Tita Cory’ (Bedankt tante Cory)! Een kritische schrijfster in de Philippine Inquirer (helaas kan ik het stuk niet meer vinden) vroeg zich net als ik af hoe het kan dat alle missers, ambiguiteit van de Filipijnse politiek weer vergeten werden op dit moment, waarom iedereen zo emotioneel betrokken is, zelfs de mensen die onder haar beleid geleden hebben en nog lijden (zoals haar beslissing om alle schulden van het land onder Marcos gemaakt bij de wereldbank en IMF netjes af te lossen). Zijn Filipino’s dan echt onverbetelijk sentimenteel (en ik dus ook)?

Haar antwoord overstijgt opnieuw de ambiguiteit van de alledaagse politiek: mensen uit de hele Filipijnen kwamen naar Tita Cory’s begrafenis om haar rol tijdens de vreedzame opstand tegen Marcos te gedenken en aan hun kinderen te vertellen wat democratie is. Zelfs haar scherpste critici zullen het haar moeten nageven: zij zette een precedent zonder weerga toen zij na 6 jaar zonder enig probleem afstand deed van haar functie als president (dit in tegenstelling tot de huidige president, zoals ik vorige keer al schreef). De massa’s mensen die naar haar begrafenis kwamen, de massa’s die de begrafenis via TV en radio volgde, overal gele linten knoopten, gele t-shirts droegen waren tegelijkertijd een waarschuwing aan Arroyo, de huidige president: dit is de mensenmassa die je tegenover je zult vinden als je zult proberen langer aan de macht te blijven dan de officiele termijn. Conclusie: door te sterven op dit moment, in de aanloop naar de verkiezingen, heeft Cory Aquino opnieuw een grootse daad verricht voor het democratisch proces.

Maar dan vliegt het sprookje weer uit de rails, en wordt alles toch weer ingewikkeld: mensen roepen nu haar zoon, senator Noynoy Aquino, op om zich kandidaat te stellen voor het presidentschap. Op de golven van liefde die zijn moeder betoond werd de afgelopen weken zou hij zomaar op de hoogste stoel van het land kunnen belanden. Democratie blijkt erfelijk! ‘Only in da Pilipines’ zoals ze daar zeggen.

Hij weigert vooralsnog, maar houdt de mogelijkheid open….

Door Kim Knibbe, antropoloog aan de afdeling Sociale en Culturele Antropologie aan de VU.

3 Comments

  1. Carol Dijkhuyzen Carol Dijkhuyzen

    mensen op de Filippijnen hebben genoeg van zoveel corruptie…imelda bijvorbeeld loopt rond met zoveel grote diamanten die zij gestolen had tijdens hun regeer periode!!!!het is een gekke zaak.Die vrouw moet naar de gevangenis zitten..en niet rondlopen alsop zij nog steeds te vertellen heeft op de Filippijnen.
    waar zijn de gestolen miljarden van de marcosses???Filippijnen is een land om te stelen and you can just get away with it????
    Daarom Aquino en Roxas zijn de beste voor deze arme Filippijnen.

  2. […] the presidency of Gloria Arroyo (see also the previous posts on the death of Corazon Aquino and the candidacy for president of her son on this weblog). But last week an incident occurred which defies belief: a whole group of women and […]

  3. […] of a sudden unlikely but extremely popular candidate after the death of Cory Aquino, namely her son Noynoy Aquino, making it a lot harder for the current president, Gloria Arroyo, to find an excuse to hold on to […]

Your email address will not be published. Required fields are marked *