Skip to content

De Trans-Jakarta: een metro boven de grond

De Trans-Jakarta
Beeld: Hiyori13. De Trans-Jakarta

Jakarta heeft te kampen met ernstige files. Ooit is de stad heel ruim opgezet, met veel groen op de erven rond de huizen, langs de wegen en in parken. De laatste 70 jaar is de stad stormachtig gegroeid. De stad is niet alleen enorm uitgedijd, maar ook de bebouwing is veel dichter geworden. De erven rond de huizen en landbouwgrond tussen de huizen zijn volgebouwd met extra woningen. Langs de hoofdwegen zijn alsmaar hogere kantoren en shopping malls verrezen. Al deze gebouwen –huizen, kantoren en malls- trekken veel mensen en dus verkeer aan. En de wegen zijn niet op zoveel verkeer berekend.

Jakarta probeert op allerlei manieren een moderne stad te worden. Files horen bij modernisering, zullen sommigen misschien denken, maar zo luchtig neemt het bestuur de files niet op. Integendeel, ze probeert op allerlei manieren de files op te lossen. Een ander doel is Jakarta een moderne wereldstad te maken. Het bestuur hoopte twee vliegen in een klap te slaan door een metro aan te leggen. Metro’s zijn een symbool van modernisering en kunnen wat aan de files doen. Jakarta is echter gebouwd op zachte, alluviale grond en de technische en financiële problemen van de bouw van een metro in zo’n bodem zijn groot. In Amsterdam kan men daarover meepraten.

Een aantal jaren geleden heeft men als een voorlopige oplossing de Trans Jakarta aangelegd. Dit is niets anders dan een bus, die rijdt over een vrijliggende busbaan, van het oude centrum in het noorden van de stad, Kota, naar een centraal punt in Zuid Jakarta, Blok M. De Trans Jakarta was relatief makkelijk aan te leggen. Men hoefde alleen op regelmatige afstand perrons te bouwen en van de bestaande weg in elke richting een baan af te scheiden met een klein richeltje.

Het bijzondere van de Trans Jakarta is dat ze eruit ziet als een metro, behalve dat ze boven de grond gaat. Om erin te komen, moet men van tevoren kaartjes kopen (wat op geen enkele andere stadsbus het geval is) en die in een tournequet steken (een draaipoortje). Men krijgt dan toegang tot een perron. De bus stopt voor het perron en verschillende schuifdeuren gaan tegelijkertijd open, net zoals bij de metro. Zo bevredigt de Trans Jakarta de behoefte aan moderniteit, zowel bij het stadsbestuur, als bij de passagiers.

Het gevoel van in een metro te zitten wordt versterkt door de lussen die aan het plafond hangen en de haltes die worden afgeroepen op een bandje. De haltes hebben fancy namen, net alsof het bekende metro stations in Singapore, Parijs of Londen zijn. Ook bestaat de bus uit twee delen, die scharnieren. Tot slot rijden de bussen in een rustig tempo, met min of meer regelmatige tussentijden. Dit is allemaal anders dan de gewone bussen, die over de weg racen om passagiers op te pikken, of juist pas vertrekken als ze helemaal vol zijn. Tot slot zijn er geuniformeerde bewakers op de Trans Jakarta, die ongewenste (d.w.z. armoedige) personen weren.

Het is zonder meer een prettig vervoermiddel voor wie erin zit. Sommige zakenlieden die zich een eind langs de route moeten verplaatsen voor een bespreking in een ander kantoorpand, nemen zelf de Trans Jakarta en sturen hun chauffeur met de auto na. De chauffeur staat vast in de file en komt wat later. Helaas vergroot de Trans Jakarta de reistijden voor het overige verkeer. Er is immers een rijbaan aan de weg onttrokken, die weinig intensief gebruikt wordt.

Freek Colombijn is docent en afdelingshoofd bij de afdeling Sociale en Culturele Antropologie (VU).

Colombijns vorige berichten vanuit Indonesië:

Verkiezingen in Indonesië

Liefdesperikelen in Indonesië

2 Comments

  1. Leuk om te lezen over de TransJakarta in 2009. Inmiddels zijn er al twaalf TransJakarta-lijnen en zo positief als hierboven is het allemaal niet meer helaas. Veel auto’s maken illegaal gebruik van de vrije busbanen dus de bus staat zelf vaak in de file. Deze maand zou er eindelijk begonnen moeten worden aan de bouw van een échte metro, en binnenkort ook aan een monorail. Ik heb daar op mijn weblog over geschreven, en dat kun je lezen op http://indearchipel.wordpress.com/2013/02/19/ov-projecten-jakarta/

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *