Skip to content

Hoger opleidingsniveau migranten leidt amper tot betere arbeidsmarktpositie

0001-1
Omslag Integratie in zicht? -SCP

Door Mehmet ?ahin       Het rapport Integratie in zicht, opgesteld door Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP), is op 15 December 2016 gepubliceerd. De onder-zoekers van SCP hebben geprobeerd om een kwantitatief beeld te tekenen van de positie van Turkse, Marokkaanse, Suri-naamse en Antilliaanse Nederlanders. Ze hebben acht verschillende integratie-variabelen getoetst. Dit zijn: taal, onder-wijs, werk, wonen en wijken, beeldvorming, criminaliteit, participatie en sociaal-culturele positie. Al deze integratie-terreinen zijn gepresenteerd in tal van cijfers, grafieken en tabellen en zijn uitgedrukt in percentages. Het geheel van al deze cijfers heeft de onderzoekers geholpen om één van de volgende conclusies te trekken: Het opleidingsniveau van de genoemde vier groepen stijgt flink en de beheersing van de Nederlandse taal is ook omhoog gegaan. Toch is er een hardnekkige achterstand op de arbeidsmarkt voor mensen uit deze groepen. Het meest pijnlijke wat de onderzoekers concluderen is dat de emancipatie op de arbeidsmarkt in de afgelopen 15 jaar niet wezenlijk veranderd is. In bepaalde opzichten is het zelfs achteruitgegaan. Zij vermoeden dat Nederlandse taalbeheersing en hogere opleidingsniveaus kennelijk niet voldoende zijn voor deze groep Nederlanders om een baan te vinden.

Nadat ik het gedeelte over taal, onderwijs en werk nader bestudeerd had, was mij nog veel onduidelijk. Ik wilde meer weten, ik had kwalitatieve data nodig, want hoe is het mogelijk dat jongeren hun best doen op school maar toch geen werk vinden? Ik moest denken aan een Turkse man, Murat (31 jaar), die geboren en getogen is in Arnhem. Sinds vorig jaar zie ik hem regelmatig. Dan hebben we altijd gesprekken over religie, politiek, muziek, huwelijk, kinderen, Nederland, Turkije, etc. Murat heeft na zijn HAVO opleiding met success accountancy gestudeerd aan de Hoge School Arnhem en Nijmegen. In 2008 studeerde hij af. Het was een beetje ongelukkige periode omdat er een grote crisis was in Nederland. Daardoor ging het moeizaam op de arbeidsmarkt. Tussen 2008-2012 heeft hij op projectbasis via een detacheringsbureau op verschillende locaties, variërend van Den Haag tot Winterswijk, gewerkt. Het nadeel van dit werk was dat hij steeds deeltijd moest werken. Als vader van een gezin was het moeilijk om met deeltijdwerk rond te komen. Ondertussen solliciteerde hij gericht op een flink aantal vacatures. Binnen vier jaar heeft hij ongeveer zeventig sollicitatie brieven geschreven. Helaas is hij slechts twee keer uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek.

Na vier jaar heeft hij het contact met het detacheringsbureau verbroken. Hij was altijd de persoon die gaatjes van een paar dagen werk moest invullen. Hij heeft een paar keer heel uitgebreid hierover met het detacheringsbureau gesproken. Ze vertelden telkens dat het heel druk was op de arbeidsmarkt. Toch heeft een medewerker één keer verklapt dat bepaalde bedrijven geen Marokkanen en Turken willen hebben vanwege enorme cultuurverschillen. Helaas was ze niet in staat deze grote cultuurverschillen specifiek te benoemen. Voor alle duidelijkheid is Murat een liberale Moslim die heel pragmatisch omgaat met zijn geloof. Hij verricht alle gebeden thuis. Verder heeft hij nooit een punt gemaakt van zijn geloof op school en werk. En hij ziet er modern uit: zonder baard.

Tijdens de gesprekken met zijn collega’s op het detacheringsbureau zag hij dat bepaalde mensen een open en eerlijk gesprek over discriminatie op de arbeidsmarkt als een persoonlijke aanval zien. Hij zag er een hele duidelijke neiging om de discriminatie van bepaalde groepen mensen weg te wuiven met een argument als ‘Nederlanders hebben ook moeite met het vinden van een baan.’ Hij zegt dat alleen dit argument al laat zien dat er toch een tweedeling is in de maatschappij. Blijkbaar ziet de gebruiker van zo’n argument een tweedeling van echte Nederlanders en niet-echte-Nederlanders. Een ander pijnpunt in zijn periode bij het detacheringsbureau was dat ze altijd een nonchalante houding hadden wanneer hij probeerde discriminatie op de arbeidsmarkt aan te kaarten.

Uiteindelijk heeft Murat zijn hoop verloren dat hij ergens een leuke baan kon vinden. Langzamerhand dacht hij dat mensen hem zien als een soort loopjongen die tijdelijke klusjes moet klaren. Hij was nooit goed voor een leuke, vaste baan waar hij zich kon ontwikkelen op basis van zijn diploma. Voor een korte periode heeft hij via zijn neef in Istanbul geprobeerd om een baan te vinden. Zijn vrouw wilde niet dat Murat in Turkije zou gaan werken. Daarom is hij gestopt met de verhuisplannen naar Istanbul.

Op dit moment werkt Murat in een Turkse vleesverwerkingsfabriek als productiemedewerker op voltijdbasis. Sinds 2012 werkt hij bij hier met veel plezier. Hij heeft absoluut geen verdriet of rancune. Hij heeft zich bewezen door het halen van een HBO diploma. Hij zal dat altijd aan zijn kinderen vertellen. Het enige wat hem pijn doet is de gedachte dat zijn kinderen hetzelfde lot kan overkomen.

Tot slot heeft het persoonlijk verhaal van Murat ons een klein beetje geholpen om het verhaal achter de eindeloze cijfers en grafieken van SCP te zien. Zoals SCP ook zegt is er meer dan onderwijs en taal nodig om mensen zoals Murat aan een mooie baan te helpen.

(De titel van dit stuk is gebruikt door SCP in hun persverklaring)

Mehmet ?ahin is buitenpromovendus van de afdeling Sociale en Culturele Antropologie, VU Amsterdam.

7 Comments

  1. jamil jamil

    Dank je wel Meneer Sahin. Er is bijna geen aandacht voor dit onderwerp onder de witte Nederlanders. Laatste tijd zie ik zoveel Marokkaanse en Surinaamse jongeren die te maken hebben met de discriminatie. Je moet oppassen met dit onderwerp anders ga je problemen krijgen met mensen die dit probleem totaal ontkennen.

  2. Asya Asya

    Hey gast, ben je bang de woorden racisme en discriminatie in de mond te nemen. Het is de meeste zuivere vorm van discriminatie. Ben je bang ontslagen te worden van VU.

    • standplaatswereld standplaatswereld

      Asya, Sahin werkt niet aan de VU, jwz.

      • hamdo hamdo

        waar werkt hij dan? ik ben volledig oneens met Asya. Zo’n iemand kan nooit werken bij VU. Hij zegt de waarheid….

  3. Kader Kader

    Hij beschrijft toch dat een Turkse jongen geen fatsoenlijke baan kon vinden. Waarom schrijf je dit soort onzinnige dingen Asya?

  4. Turgut Turgut

    Gaat iemand iets aan dit probleem doen? Ondanks mijn WO opleiding doe ik het werk op MBO niveau? Alle andere 8 collega’s hebben MBO niveau (we zijn een team van 9). Gezien de huidige politieke klimaat wordt het steeds moeilijker.

  5. tortilla tortilla

    Het feit dat alleen maar allochtonen met een Arabische en Turkse naam hierop reageren zegt heel veel. Dit wordt alleen als een probleem gezien door de buitenlanders. Ingrid en Henk zijn erg tevreden over deze bestaande situatie.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *