Skip to content

‘Ik voel me een banaan: geel van buiten, wit van binnen’

Etnische identificaties van tweede generatie Nederlandse Chinezen

Foto door Lilly Witte

Je blijft altijd die Chinees, ook al ben je in Nederland geboren, spreek je vloeiend Nederlands en heb je alleen maar Nederlandse vrienden. Veel Nederlandse Chinezen van de tweede generatie hebben het gevoel altijd beoordeeld te worden op hun uiterlijk. Dit was een van de uitkomsten van mijn antropologische onderzoek naar etnische identificaties van tweede generatie Nederlandse Chinezen. Tijdens mijn veldwerk werd duidelijk dat een ‘opgeplakte’ identiteit een belangrijke rol speelt tijdens dit identificatie proces.

De Nederlandse Chinezen die ik in het kader van mijn Master studie Antropologie gesproken heb, voelden zich tot hun puberteit vooral Nederlander. Ze hadden veel autochtone vriendjes en vriendinnetjes en wilden het liefst zo ‘normaal’ mogelijk zijn. Rond de puberteit begon er echter iets te knagen. Ze merkten allerlei verschillen tussen hun autochtone vrienden en henzelf. Zo was er bijvoorbeeld weinig ruimte om met hun ouders over gevoelens te spreken. Of werden zij geconfronteerd met hun ‘anders-zijn’ en uitgescholden voor poepchinees.

Veel Nederlandse Chinezen gingen op zoek naar hun wortels. Hoewel dit een verschuiving van identificatie veroorzaakte, konden zij zich toch niet volledig identificeren met hun Chinese achtergrond. Zo werden zij bijvoorbeeld tijdens een verblijf in China gezien als westerlingen. Of zoals de in Nederland geboren Ying het formuleert: Toen ik in China kwam, had ik een serieuze cultuurschok! Ik had echt het gevoel van wat doe ik hier in hemelsnaam? Bij veel Nederlandse Chinezen ontbreekt dan ook het ‘thuisgevoel’  in China. Maar wat houdt die Chinese ‘wortel’ dan wel in? Kennis van de Chinese waarden en normen en de taal valt hieronder, evenals de opvoeding met de nadruk op onderwijs en hard werken.

Nederlandse Chinezen blijken zich wel goed te kunnen identificeren met andere Nederlandse Chinezen, het gaat hier om ‘soort zoekt soort’. Zij delen met elkaar het gevoel dat ze tussen wal en schip zitten en zien zichzelf als een Nederlandse Chinees. Zij leggen dit uit aan de hand van het zogenaamde banaan principe, dat wil zeggen: Ik voel me een banaan, geel van buiten, wit van binnen. Chinees van buiten en Nederlands van binnen. Negatieve stereotyperingen als gokverslaafd, pesten en ervaringen met discriminatie geven hen een gevoel van uitsluiting gebaseerd op uiterlijk. Hierdoor voelen zij zich niet geaccepteerd als Nederlander. Ying vertelt: Wat ik echt haat is wanneer dronkenlappen of, weet ik veel, bouwvakkers ofzo, ni hao naar me schreeuwen. Dan denk ik waarom schreeuw je ni hao naar mij? Ik ben in Nederland geboren! Komt het alleen maar omdat ik er Chinees uitzie?

Ondanks dat de tweede generatie Nederlandse Chinezen geen deel uit maakt van het huidige integratiedebat – omdat zij als ‘model minderheid’ wordt gezien – is hun ervaring wel degelijk van belang voor de Nederlandse integratiediscussie. De Nederlandse Chinezen participeren volledig in de Nederlandse samenleving, spreken de Nederlandse taal vloeiend, maar toch voelen zij zich buitengesloten en niet geaccepteerd. Dit voorbeeld toont aan dat integratie geen eenzijdig proces is en dat de ontvangende samenleving hierin ook een belangrijke rol speelt. Door vooral de verschillen te benadrukken blijven Chinese Nederlandsen immer ‘een vreemdeling met een ander hoofd’.

Door Lilly Witte (lillywitte@gmail.com), die onlangs de Master opleiding Social and Cultural Anthropology aan de Vrije Universiteit heeft afgerond. Dit stukje is gebaseerd op haar Master’s thesis.

Naar aanleiding van dit stukje is er veel belangstelling ontstaan. Vandaag weer een stuk in de Spits.

6 Comments

  1. Ling Ling

    Interessant stuk, ik zou deze thesis heel graag willen lezen. Ben blij dat er eindelijk eens een keer onderzoek is gedaan naar de tweede generatie Chinezen in Nederland.

  2. Een heel interessant stuk! Ik zou je thesis ook graag willen lezen, maar ik vraag me vooral af of je ook Nederlandse-Chinezen tegen bent gekomen die, zoals ik en meerderen, die “behendig” om weten te gaan met de dubbele identiteit (persoonlijk zelfs 3 identiteiten). Ik schrijf zelf namelijk artikelen in de Chinese krant en stel dit soort dillema’s vaak aan de kaak. En op mijn blog staan vaak dergelijke situaties. Maar bovenal GEFLICITEERD met het afstuderen!!!

  3. henry henry

    Ik las net een artikeltje over je scriptie. interessant! ben je na je afstuderen nog op een of andere manier mee doorgegaan met dit onderwerp? Kan ik de scriptie ergens op internet lezen?
    Ben zelf 2e gen. en heb jaren terug aan de UVA anthrop. gestudeerd en me ook verdiept in de Chinezen in NL.

  4. Ying-Kit Ying-Kit

    Dit is nog veel leuker als je als nederlands-chinees ook nog andere normen en waarden hebt. Laozi, Chuangzi, Liezi en Mo Zi waren ook chinees… Zoek maar op slimmerikken.

Leave a Reply to Ying-Kit Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *