Skip to content

Metropolis: Dierenliefhebbers

Lysander Wiering doet wekelijks verslag van de afleveringen van Metropolis. Afgelopen donderdag stond Metropolis geheel in het teken van dierenliefhebbers. Metropolis bezocht verschillende landen en continenten en toonde de speciale band tussen mens en dier. 

Wolven waren de eerste huisdieren die gehouden werden en zo’n 15.000 jaar geleden kwamen de eerste hondenrassen hieruit voort. Vandaar dat de uitzending van afgelopen week met de hond opende. In Nicaragua hebben honden een eigen beschermheilige: Sint Lazarus. Ieder jaar wordt er een ceremonie gehouden voor Sint Lazarus. Mensen verkleden hun hondjes en nemen deze mee naar de kerk, waar Sint Lazarus door mens en hond bedankt wordt. Als wederdienst geneest Sint Lazarus de honden van hun kwaaltjes, zo vertellen de mensen tijdens de ceremonie.

Uit Estland kregen we een portret te zien van Ilja. Zij woont in een kleine etagewoning met, in plaats van een echtgenoot, een groot roze varken. Een relatie met mensenmannen heeft ze opgegeven. En Ilja kan dan ook vele redenen bedenken waarom een varken beter is dan een man: een varken is open, eerlijk, oprecht en niet geniepig en achterbaks, zo vertelt ze.

In Nederland hebben we ook een speciale band met onze huisdieren. In arme tijden willen we best wat inleveren, maar een dier op straat zetten, halen we niet in ons hoofd. Daarom is er naast een voedselbank voor mensen ook een voedselbank voor dieren. De in Zaandam gevestigde dierenvoedselbank werkt samen met de sociale dienst, die uitzoekt wie er in aanmerking komt voor de dierenvoedselbank en deze mensen doorstuurt.

In een klein dorp in Armenië, geplaagd door vele giftige slangen, woont Garik. Garik komt uit een slangenfamilie en heeft van kleins af aan geleerd hoe om te gaan met deze giftige beesten. Op jonge leeftijd kwam hij, na gebeten te zijn door een slang, er achter dat zijn speeksel als tegengif werkt tegen slangenbeten. Sindsdien kan hij mensen met zijn speeksel genezen van een dodelijke beet. Garik toont hoe hij in het dorp slangen vangt en ze vervolgens in de bergen vrijlaat.

Niet alleen in Armenië wonen mensen dicht op de huid van reptielen, ook in Burkina Faso. In tegenstelling tot Armenië zagen we dat in Burkina Faso niemand van de dorpsbewoners bang is voor de medebewoners: Krokodillen. Volgens een oude legende heeft een krokodil ooit de oprichter van het dorp gered van de dood en sindsdien hebben de krokodillen een heilige status in het dorp en mogen ze overal komen.  Niemand is bang voor ze en één van de kinderen vertelt zelfs dat wanneer er gezwommen wordt en een kind niet kan zwemmen hij/zij dan de staart van een krokodil beetpakt om zich door het water te laten trekken. Wanneer een krokodil overlijdt wordt deze net als een dorpsbewoner met een grote ceremonie begraven.

De laatste reportage van de uitzending kwam uit Cambodja. Hier is men door hongersnood op een geven moment tarantula’s gaan eten. Sindsdien is dit een delicatesse geworden. We zien hoe de grote spinnen gevangen worden in de lokale jungle en vervolgens in olie tot een krokant hapje gebakken worden. Jong en oud smult van deze achtpotige delicatesse.

Hoewel de uitzending over het algemeen een zeer hoge aaibaarheids- en ‘feel good’- factor bezat, is het lastig om er een antropologisch perspectief aan te verbinden. Het liet zien dat mensen wereldwijd een speciale band met hun dier kunnen hebben of dit nu voortkomt uit haat tegen mannen, omdat het dier een heilige status heeft, of omdat we het beestje gewoon heel erg lekker vinden smaken. Daarom voelde deze uitzending dan ook meer als een reeks van portretten tussen mens en dier, dan een collage aan verschillen hoe wij met één en hetzelfde onderwerp omgaan; dit in tegenstelling tot de voorgaande uitzendingen waar de verschillende functies van het thema binnen samenlevingen benoemd en getoond worden. 

Naast het schrijven voor standplaatswereld, schrijf ik ook een stageonderzoek. Een vraag die ik stel, is tot in hoeverre Metropolis een antropologisch tv-programma is (als er überhaupt zoiets bestaat als een antropologisch tv-programma). Je zou kunnen zeggen dat een voorwaarde voor een antropologisch programma moet zijn dat het voor en door antropologen gemaakt is. Daar waar dit niet het geval is, zou je kunnen stellen dat het dus geen antropologisch tv-programma is. Toch wil ik hier tegenin gaan door een gedachte van de Zweedse antropoloog Ulf Hannerz aan te halen. Volgens Hannerz schuilt de grote kracht van antropologie in het in kaart brengen van de variëteiten van het menselijk leven. En het kennen en begrijpen van verschillen is volgens Hannerz pure kennis. Het laten zien van variëteiten van het menselijk leven doet het programma zeker.

Aanstaande donderdag 26 Januari een aflevering over ‘afkicken.’ We krijgen te zien hoe men wereldwijd omgaat met verslavingen en met name hoe men er vanaf komt. In Burkina Faso komt men van een verslaving af door zich aan een boom te laten ketenen. Vervolgens praten priesters op je in en leef je, in de minimale schaduw van de boom, dagen op water en brood.
In Thailand is er een afkickkliniek voor heroïneverslaafden. Men drinkt een bekertje leeg met een goedje waardoor men vervolgens de hele inhoud van de maag schoon kotst. 

Lysander Wiering is derdejaars antropologiestudent aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Van zijn drie maanden stage bij het VPRO programma ‘Metropolis’ geeft wekelijks antropologisch commentaar bij de uitzendingen op standplaatswereld. Bekijk ook zijn eerdere berichten.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *