Skip to content

Tag: antropologie

Neo-paganisme in Nederland

Een animistisch wereldbeeld, het in contact treden met geesten en goden in transcendente werelden, het doen van toekomstvoorspellingen met takjes van verschillende bomen – of aan de hand van tekens in de natuur- het toepassen van magie, het ritueel vieren van de seizoenen… dit lijken tradities van inheemse volken op andere continenten.

2 Comments

Jongeren in Burundi(2): over demobilisatie en (on)vrede

Bujumbura, Burundi (foto Lidewyde Berckmoes)

In oktober 1993, drie maanden na de presidentiële verkiezingen in Burundi, werd de president vermoord. In het kleine Afrikaanse land begon toen een burgeroorlog die anderhalf decennium zou duren. Anno 2009 is er geen oorlog in Burundi. Of er vrede is, is een kwestie van interpretatie. Of de oorlog tot de verleden tijd behoort, is speculatie.
3 Comments

Zingen met je hele land

Nationaal zangfestival in Estland (foto: Inge Melchior)
Nationaal zangfestival in Estland (foto: Inge Melchior)

Op een mooie zomermiddag zit ik samen met een vriendin in de tuin. Zij heeft allerlei lekkere hapjes bereid, want – net zoals in veel andere landen – is dat in Estland een teken van gastvrijheid. Nadat alle lekkernijen een plaatsje op de tuintafel gevonden hebben, komt Aino naar buiten met haar laptop. “We gaan liedjes zingen,” zegt ze. “Gezellig,” zeg ik, niet wetend dat zingen voor haar niet ‘gewoon gezellig’ is, maar van groot politiek en historisch belang. Vanaf haar laptop draait ze liedjes met titels als “Mijn vaderland is mijn liefde” en “Een Est ben ik en een Est zal ik altijd blijven”. Mij duwt ze een boekje met de songteksten in handen. Uit volle borst zing ik mee. In haar ooghoek verschijnt een traan. Een jaar later vertelt ze hoe belangrijk dat moment voor haar was. “Eén van de hoogtepunten van het afgelopen jaar.”

Wat maakt het zingen van nationale liedjes in Estland zo belangrijk? En hoe kan het dat dit ook geldt voor jongeren, houden die niet van popmuziek? Geen haar op mijn hoofd die emotioneel zou worden van Nederlandse volksliederen.

3 Comments

Antropoloog en hiphopfan werkt voor BNN

Aisha Bosnie bij BNN
Aisha Bosnie bij het portret van BNN oprichter Bart de Graaff

Met haar zwarte Wonder Woman-t-shirt krijgt ze zomaar een gratis biertje van het meisje achter de bar. Omdat het barmeisje zelf een slip van de heldin aan heeft en omdat Aisha Bosnie voor haar Wonder Woman is. Gaandeweg het gesprek met deze afgestudeerde van Culturele Antropologie blijkt ze inderdaad wel iets van de stripheldin te hebben: ze is strijdvaardig, strategisch en gepassioneerd.

Aisha Bosnie (30 jaar)  rondde haar studie aan de VU af in 2007  en werkt nu als itemregisseur bij BNN. “De berichtgeving over allochtone jongeren is vaak kort door de bocht,” vindt Aisha. “Het zijn díe Marokkanen en díe Turken. Als antropoloog is cultuurrelativistsch denken het eerste wat je leert. Je kijkt eerder waarom mensen iets doen in plaats van dat te veroordelen. Ik denk dat dat in de media heel erg welkom is.”

Leave a Comment

Misdaad met bovennatuurlijke hulp

Foto uit de krant La Razón van 5 juli 2009
Foto uit de krant La Razón van 5 juli 2009

De recherche in La Paz, Bolivia, was niet verbaasd toen ze in het kamertje van een bende moorddadige misdadigers een tweetal schedels aantrof op een soort altaartje. De schedels droegen wollen mutsen, waren omringd door bloemen en cocablaadjes, en er stak een sigaret tussen hun vergeelde en onregelmatige gebit. De mensen van de recherche wisten ook onmiddellijk wat te doen: ze plasten eerst op de schedels en sloegen ze daarna in stukken. Daarmee, zo wisten ze, wendden ze mogelijk ongeluk af, dat zou kunnen worden berokkend door de bovennatuurlijke krachten die aan de kant van de criminelen stonden. Voor alle zekerheid zouden ze bovendien geen gebruik maken van mogelijke bewijsstukken die in dat kamertje werden gevonden.

Wie zou denken dat misdadigers en politie beide altijd zo sluw, rationeel en klinisch mogelijk opereren in hun onderlinge strijd, komt in Bolivia bedrogen uit. De misdaad en de misdaadbestrijding zijn er verzadigd van ceremonieel en ritueel.

4 Comments

De schuld van het kapitaal?

DE GESCHIEDENIS VAN ARM EN RIJK OP WERELDSCHAAL

Een van de meest in het oog springende wereldproblemen is het grote verschil tussen arm en rijk. Terwijl het Westen een industriële welvaartsmaatschappij heeft ontwikkeld, bieden andere delen van de wereld nog steeds het trieste beeld van economische achterstand en massale armoede. Die achterstand blijkt ook uit een gebrekkige gezondheidszorg en een lage scholingsgraad. In de sociale en culturele antropologie gaat het niet alleen over verschillen in cultuur maar ook over die tegenstelling tussen arm en rijk. Waarom zijn zoveel landen arm en andere rijk?

Leave a Comment

PVV en historische vergelijking

wilders wil
Foto door comicbase

Antropologen gaan in hun onderzoek sterk uit van vergelijking. Juist daarom kunnen zij een belangrijke bijdrage leveren aan de discussie over de populariteit van de PVV, zoals Ton Zwaan liet zien in zijn opinistuk in de NRC van afgelopen zaterdag. Zwaan is verbonden aan de Afdeling Sociologie en Antropologie van de UvA en het Centrum voor Holocaust en Genocidestudies. Hij heeft jarenlange ervaring met het onderzoeken van nationalisme, genocide en politiek geweld.

Zwaan stelt dat de vergelijkingen die in het debat soms worden getrokken tussen de PVV en de opkomst van het fascisme in het Duitsland van de jaren dertig vaak de plank misslaan. In zijn stuk probeert hij toch te laten zien dat het zinvol kan zijn om de PVV te vergelijken met nationalistische bewegingen in het verleden.

6 Comments

Wilders en moslims: Islam hoort bij Nederland!

Een derde van de moslims wil emigreren uit Nederland en 36% zegt zeker te gaan emigreren. Dit is een van de uitkomsten van het onderzoek dat Motivaction uitvoerde in opdracht van het tv programma Netwerk. Dat onderzoek, getiteld Meting 29, ‘Moslims over het land van Wilders, gaat niet over remigratie maar over de reactie van moslims op de opkomst van Wilders.

Er zijn echter ook andere cijfers. Zo blijkt 76% van de moslims zich thuis te voelen in Nederland en geeft 71% aan dat moslims steeds meer een eigen plek verwerven in onze samenleving. Vrouwen lopen hierin voorop en vooraal jonge moslims zien voor zichzelf een plek in deze samenleving.  Hoe is dit te combineren met de wens van zo velen te willen emigreren?

14 Comments

Van antropoloog tot activist: of hoe gestolen beelden huiswaarts keerden

Foto: Monica Udvardy
Foto: Monica Udvardy

Toen antropologe Monica Udvardy in 1999 een conferentie bezocht, maakte schrik en opwinding zich van haar meester toen tijdens een lezing een houten beeld voorbij kwam dat jaren eerder was gestolen van een van haar informanten. Gealarmeerd veerde zij op uit haar stoel en onderbrak antropologe Linda Giles die dia’s liet zien van Afrikaanse voorwerpen met een luid: “Wacht, wacht, ga terug naar de vorige dia”! Het beeld op de dia was afkomstig uit een dorpje vlak bij de Keniaanse kust. De bevolkingsgroepen die daar wonen, maken abstracte houten beelden van overleden leden van een geheim mannelijk genootschap, de Gohu. In deze beelden, vaak versierd met patronen en stukjes stof,  nestelt zich de geest van de overledene wat ze bepaalde spirituele krachten geeft. De beelden, beter bekend als vigango, zijn soms bijna drie meter hoog en worden op het land van de overledene geplaatst. Het idee hierachter is dat vigango rampspoed bezweren, zoals misoogsten of de dood van familieleden. Het is dan ook taboe om de beelden te verplaatsen.

2 Comments