Skip to content

Tag: freek colombijn

De Dappermarkt in Amsterdam: ontmoetingsplek en strijdperk

Door Freek Colombijn      Aristoteles roemde de stad al vanwege haar sociale diversiteit en Hannah  Arendt, Jane Jacobs, Richard Sennett en Setha Low zijn slechts een aantal beroemde sociale wetenschappers die met enthousiasme schreven hoe de stad een ontmoetingsplek voor vreemdelingen is. Een mooie plek om te kijken in hoeverre de stad werkelijk een ontmoetingsplaats vormt, is de Dappermarkt. Een deel van het materiaal dat ik hier presenteer is verzameld door een groep scholieren die in november 2016 een onderzoek deed op de Dappermarkt in hun eerste kennismaking met antropologisch veldwerk en een deel heb ik zelf in januari verzameld.

Leave a Comment

Een beetje zonsverduistering

Door Freek Colombijn      Ik ben op veldwerk in Indonesië en op het moment dat ik dit schrijf praten veel mensen nog na over de totale zonsverduis-tering die vanochtend, 9 maart, plaatsvond. Ik herinner me al te goed de eclips die ik samen met mijn vader en jongste broer in 1999 in Noord Frankrijk zag. Misschien is ‘meemaakte’ een beter woord dan ‘zag’. Het fenomeen is magnifiek door het bijzondere licht, de flonkerende corona en het tot rust komen van de natuur. Als ik van tevoren van de eclips had geweten had ik mijn speciale brilletje uit 1999, dat ik nog steeds bewaar, zo mee kunnen nemen. Dan was ik ook doorgereisd naar het gebied met een totale verduistering, want waar ik nu zit, in Surabaya, is de zon ‘slechts’ voor 80% verduisterd.

1 Comment

De terroristische aanslagen in Parijs: wat doen zij met de stad?

Parijs 13nov2015

Door Freek Colombijn       De terroristische aanslagen in Parijs van vrijdag 13 november roepen veel vragen op. Theologen, veiligheidsdeskun-digen, sociologen en anderen zullen allen heel eigen dingen proberen te begrijpen. Als mens word ik door het bloedbad aangegrepen, maar kan ik hier als antropoloog nog wat mee? Of word ik klemgezet door het cultureel relativisme van mijn discipline? “Wie alles begrijpt, zal alles vergeven” schijnt een wijs mens ooit gezegd te hebben, maar ook al wil ik proberen de daders te begrijpen, op dit moment kan ik hen moeilijk vergeven voor wat ze hebben aangericht, niet alleen in Parijs, maar ook voor verstoorde relaties wereldwijd.

1 Comment

Ervaringen of aanvaringen met het toerisme? Hmong vrouwen in Vietnam

Hmong women
Hmong vrouwen op Coc Ly markt, Vietnam. © Brian Snelson, via creative commons.

Door Freek Colombijn            Op maandag 5 oktober promoveerde Lê Th? ?an Dung op een onderzoek naar Hmong vrouwen in Vietnam. De Hmong vormen een etnische minderheid in het Vietnamese hoogland. De Vietnamese staat heeft hen erkend als een van de etnische groepen met een interessante cultuur waar toeristen naar toe mogen (en moeten). Aangespoord door de Vietnamese staat en particuliere reisorganisaties trekken inderdaad zowel Vietnamese als buitenlandse toeristen naar het hoogland. De vraag is in hoeverre de Hmong zelf beter worden van het toerisme.

Lê Th? ?an Dung probeert deze vraag voor de Hmong vrouwen te beantwoorden. Zij zitten op minstens twee manieren aan de verkeerde kant van de samenleving. De Hmong zijn een patriarchale samenleving, waarin vrouwen relatief weinig autonomie hebben. Bovendien wordt er op de Hmong en andere etnische minderheden in het hoogland neergekeken door de Kinh, de etnische meerderheid die vooral in het kustland woont en de meeste politieke macht heeft.

Leave a Comment

Verzoening in een verdeelde stad: Kota Ambon

De Silo kerk in Kota Ambon

Door Freek Colombijn. Sektarisch geweld kan een stad opdelen in strikt gescheiden wijken, bepaald door religie, etniciteit en sociale klasse. Belfast en Beirut zijn hier bekende, oudere voorbeelden van en korter geleden raakte ook de Indonesische stad Kota Ambon (of Ambon Stad) volledig verdeeld. In Kota Ambon woonden Islamitische en Christelijke inwoners tot eind twintigste eeuw in gemengde wijken. Een klein incident tussen een buschauffeur en zijn passagier vormde in 1999 de directe aanleiding tot vechtpartijen tussen Moslims en Christenen en dezelfde dag sloeg de vlam in de pan. Wederzijds werden bewoners op soms gruwelijke wijze vermoord, en woningen, kerken en moskeeën werden aangevallen en afgebrand. Tweeduizend mensen kwamen om tijdens de gevechten van 1999 tot 2002 (in een stad van ongeveer tweehonderdduizend inwoners in totaal). Over het  waarom van die vechtpartijen wil ik het nu niet hebben, daarvoor verwijs ik naar het boek Communal violence and democratization: Small town wars van Gerry van Klinken (2007). Nu gaat het me alleen om hoe een stad door geweld verdeeld raakte en hoe daarna de bewoners moeizaam proberen de onderlinge contacten te herstellen.

2 Comments

Joris Luyendijk over bankiers: het kan niet waar zijn

9200000028232044Door Freek Colombijn. Kan een antropoloog iets belangrijks opmerken over bankiers? Dat kan bijna niet waar zijn, want de doorsnee bankier en doorsnee antropoloog zijn ‘unlikely bedfellows’ en de financiële sector lijkt zo complex dat alleen topeconomen er iets van snappen. Alleen het sterk cijfermatige aspect ervan maakt het bankwezen al een ogenschijnlijk ongeschikt onderwerp voor antropologen, die bij het woord ‘economie’ eerder aan reciprociteit en kula-ring denken dan aan het Damrak of Wallstreet.

Toch was het een journalist met een PhD in Social Anthropology (van Cambridge University), Gillian Tett, die als een van de weinigen de financiële crisis van 2008 voorspelde. Door etnografisch onderzoek bij de J.P. Morgan bank ontdekte ze een bedrijfscultuur die volgens haar tot economisch ongefundeerde en gevaarlijke financiële producten leidde, die op hun beurt een ernstige economische crisis konden veroorzaken. Ze kreeg helaas gelijk.

2 Comments

De langdurige geschiedenis van het versturen van een factuur op de Vrije universiteit

Door Freek Colombijn. Het management van de VU probeert op ondersteunend personeel te bezuinigen, door de organisatie efficiënter te maken. Voor ik verder ga, twee opmerkingen vooraf. Ik heb sterk de indruk dat het bij andere universiteiten in binnen- en buitenland en bij andere Nederlandse organisaties als ziekenhuizen net zo toegaat. Bovendien, als de VU top niet hard op ondersteunend personeel had bezuinigd, was er op wetenschappelijk personeel bezuinigd en was ik nu misschien zonder baan geweest, dus laat me niet te veel klagen.

Nog geen jaar geleden konden we voor veel diensten terecht bij collega’s van onze eigen faculteit, die we kenden van gezicht en waar we desgewenst altijd met vragen konden binnenlopen. Het nieuwe management credo is echter dat zulke ondersteunende diensten zoveel mogelijk gecentraliseerd worden en dat (wetenschappelijke) medewerkers hun problemen zelf via de universitaire website moeten oplossen, of als dat niet lukt via email om hulp kunnen vragen. Als dat nóg de oplossing niet biedt (maar eigenlijk schiet de medewerker dan tekort), mag men in derde instantie met een ondersteunende dienst bellen. Maar iemand te zien krijgen we niet.

5 Comments

Een ochtend in een favela

SANYO DIGITAL CAMERADoor Freek Colombijn    Nu het WK voetbal in vol bedrijf is en de wereld geobsedeerd kijkt, horen we weinig meer van protesten van binnen en buiten Brazilië over de (sociale) kosten van het toernooi. Hoeveel heeft de organisatie gekost, hoe had dat geld anders besteed kunnen worden, hoeveel favela’s zijn gesloopt om de steden een opgeruimder uiterlijk te geven?
Een deel van het Nederlands elftal bezocht enekele dagen geleden de favela Santa Marta. In 2012 had ik zelf een ochtend de gelegenheid om met twee collega’s en een lokale gids door deze favela in Rio de Janeiro te lopen. Santa Marta ligt op een van de heuvels in het achterland van het Copacabana strand. Schuin achter Santa Marta, op de hoogste top uit de omgeving staat het beroemde Cristo Redentor beeld. Christus lijkt beschermend zijn armen boven de wijk uit te spreiden. Michael Jackson heeft in de wijk de clip bij ‘They don’t care about us’ opgenomen en een grote muurschildering op straat herinnert aan hem.

Leave a Comment

Verkiezingen in Indonesië: het feest van de democratie

SANYO DIGITAL CAMERADoor Freek Colombijn    In de tijd van President Soeharto stond de uitslag van elke politieke verkiezing van tevoren vast en de term ‘pesta demokrasi’ (het feest van de democratie) had een erg cynische bijklank. Sinds zijn val in 1998 is Indonesië in een verbluffend hoog tempo gedemocratiseerd en zijn verkiezingen echt een soort feest geworden.

Vandaag streden Prabowo Sugianto en Joko Widodo (roepnaam Jokowi) om het presidentschap. Jokowi heeft naam gemaakt met zijn sociale beleid als burgemeester van Solo, wat hij heeft voortgezet als gouverneur van Jakarta. Prabowo, een schoonzoon van Soeharto, en oud-militair, staat voor een krachtig bestuur-oude-stijl. Terwijl veel Indonesiërs hem steunen zijn anderen niet vergeten dat hij verantwoordelijk was voor de verdwijning van protesterende studenten kort voor de val van Soeharto en zij gruwen bij het idee dat hij president wordt. Wat in Indonesië minder bekend is, is dat daarvóór zijn troepen honderden, zo niet duizenden, burgers en verzetstrijders in Oost Timor en Aceh hebben omgebracht.

1 Comment