Skip to content

Tag: freek colombijn

Passanten

Door Freek Colombijn De studie van de mobiliteit van mensen is steeds meer een platgetreden pad. Zakenlieden, toeristen, en arbeidsmigranten zijn populaire groepen van onderzoek geworden; vliegvelden, conventiecentra, intercity bussen en vluchtelingenkampen zijn vertrouwde onderzoekslocaties. Reizen is een integraal onderdeel van ons leven geworden. Al dat reizen leidt tot vluchtige contacten. Juist de verwachting elkaar nooit meer tegen te komen kan ruimte creëren voor vertrouwelijke gesprekken. Ik wil drie voorbeelden geven.

Leave a Comment

Hanoi, een stad vol geschiedenissen

door Freek Colombijn  Dat een stad veel geschiedenissen met zich meedraagt is natuurlijk het intrappen van een open deur, maar voor Hanoi toch wel heel erg kenmerkend. Een kapitalistische ontwikkeling maakt zich snel meester van de oud-koloniale stad, waar ook het socialistische regime zijn sporen heeft nagelaten en waar Chinees aandoende tempels verwijzen naar een tijd van voor de Franse overheersing.

De Franse tijd wordt bijvoorbeeld zichtbaar in veel koloniale villa’s, maar ook in de kathedraal, de Opéra en het Grand Hotel Metropole. Deze gebouwen oefenen nog steeds een aantrekkingskracht uit op de jonge generaties Vietnamezen die decennia nadat de laatste Fransen het land verlieten geboren werden. Zo zag ik op een dag vier bruidsparen zich laten fotograferen met de kathedraal en het Metropole als decor op de achtergrond. Bij het Metropole was het zelfs een hele tour voor de fotografen om alleen het eigen bruidspaar op de foto te krijgen en de andere bruidsparen buiten het beeld te houden. Of alle bruidsparen zich realiseren dat ze zich tegen een koloniaal decor laten fotograferen weet ik niet, maar kennelijk wordt de oude bouwstijl geapprecieerd.

Leave a Comment

Philips en antropologie

 

Door Freek Colombijn Eerder schreef ik over het Philips Center for Health and Well-being. Dit centrum is een kleine afdeling in Philips, die strategische studies verricht, met input van twee denktanks. De denktank waar ik sinds twee jaar deel van uitmaak houdt zich bezig met leefbare steden. Welke factoren maken een stad leefbaar en hoe is de leefbaarheid te bevorderen?

Leave a Comment

Grondroof gaat in Indonesië als vanouds door

Door Freek Colombijn. Ten tijde van President Suharto was het een heel veel voorkomend verschijnsel. Een rijk persoon of een bedrijf met goede connecties met de overheid liet zijn oog vallen op een stuk grond van iemand met minder financieel of sociaal kapitaal. Het verhaal kon zich op veel manieren ontwikkelen, maar het eind van het liedje was doorgaans hetzelfde: de zwakkere partij raakte zijn of haar grond kwijt.

Sinds de val van Suharto in 1998 is veel ten goede veranderd in Indonesië. Het land wordt democratischer bestuurd en de burgers hebben meer verweer. Toch worden mensen nog steeds van hun grond gegooid. Ik kreeg onlangs zo’n geschiedenis verteld door het wijkhoofd van kampong Alon-Alon Contong, Surabaya. Ik moet van hem luisteren en hij geeft me na afloop een stapel documentatie (kopieën van krantenknipsels en vonnissen) mee om in Nederland verslag te doen.

Leave a Comment

Een conferentie als culturele uitwisseling

Door Freek Colombijn. Conferenties van antropologen gaan niet alleen over sociale processen, maar hebben natuurlijk ook een eigen sociale dynamiek. Van dit simpele gegeven werd ik me weer sterk bewust op een conferentie over een Zuidoost-Aziatisch onderwerp in Hanoi. De deelnemers kwamen grofweg uit drie landen of regio’s: Nederland, Australië en Zuidoost-Azië zelf. Deze mix zorgde voor kleine cultuurschokjes, zoals de opperste verbazing bij de gastheren toen de westerlingen op de laatste dag om een kan koffie vroegen voordat ze überhaupt aan de slag wilden gaan. De kan koffie kwam overigens binnen vijf minuten.

De opening vond plaats op de bovenste verdieping van een gebouw met slechts twee liften; vrouwelijke en mannelijke deelnemers werden door behulpzame studenten naar verschillende liften geleid, om de belasting te verdelen (de liften in het VU hoofdgebouw lijken dan opeens een zegen). Studenten waren ook aanwezig bij de publieke opening en gedroegen zich zoals alle studenten die gepresst worden om een zaal te vullen. Ze gingen zo veel mogelijk achterin zitten, kletsen, waren bezig met hun mobieltjes en slopen halverwege weg. Wat verder opviel: de buste van Ho Chi Minh op het podium en het enorme optimisme en zelfvertrouwen die spraken uit de woorden van de Thaise hoogleraar die de keynote lecture gaf.

1 Comment

Mental maps van een half verdwenen stad: Padang, Indonesië

Door Freek Colombijn

Padang is een kuststad met bijna een miljoen inwoners, de hoofdstad van de provincie West Sumatra. In 1990 en 1991 woonde ik hier elf maanden voor een onderzoek naar het gebruik van de stedelijke ruimte. Een belangrijk concept bij dat onderzoek was mental map. Mensen navigeren door steden aan de hand van deze mental maps: kaarten die ze in hun hoofd hebben. Mental maps zijn geen ‘objectieve’ plattegronden, maar een voorstelling van de ruimte, met bepaalde punten of straten die voor de betrokkenen markant zijn. Bepaalde punten in deze mental maps hebben voor betrokkenen veel betekenis en andere plekken zijn praktisch betekenisloos en vormen een witte vlek op hun kaart. Mental maps doen mensen ideeën aan de hand hoe ze zich van het ene naar het andere punt kunnen verplaatsen.

            Sinds 1991 ben ik meermalen in Padang teruggekeerd, zonder dat dit grote invloed had op mijn mental map. Toen ik in januari 2011 opnieuw terugkeerde, was echter veel veranderd. In 2009 was Padang door een zware aardbeving getroffen geweest en veel plekken in de stad waren wezenlijk veranderd. De stad die ik goed gekend had, was deels verdwenen of zwaar beschadigd. Ook veel bewoners hadden hun mental map drastisch bijgesteld.

3 Comments

Voetbal is oorlog. En business. Ook in Indonesië

Door Freek Colombijn In Indonesië is het voetbal bijna altijd verbonden geweest met politieke en zakelijke belangen. Spelers werden al voor de oorlog betaald, lang voordat profvoetbal in Nederland werd toegestaan. Vaak bestonden meerdere voetbalbonden naast elkaar, die met met elkaar concurreerden om de beste spelers en clubs. Bonden spatten uiteen door interne conflicten en fuseerden later weer. De huidige bond, PSSI, werd nog in de koloniale tijd opgericht als een nationalistische tegenhanger van de toenmalige door Nederlanders gedomineerde landelijke voetbalbond. Nu moet de Indonesische Bond PSSI zelf de slag aangaan met een formidabele tegenstander.

1 Comment

Met Philips een leefbare wereld

 

 

 

 

 

 

Door Freek Colombijn Het Philips Center for Health and Well-being is een kleine afdeling binnen Philips, die strategische studies verricht. Het centrum krijgt input van twee denktanks. Eentje houdt zich bezig met de vergrijzing van de samenleving, de ander met de vraag hoe steden in de toekomst leefbaarder gemaakt kunnen worden. Voor de laatste ben ik tot mijn verrassing uitgenodigd. Een tiental bijeenkomsten staat gepland over een periode van twee jaar.

2 Comments

Branding the anthropologist


Anemoon van Dijk

Door Freek Colombijn Op 16 november organiseerde de afdeling Sociale en Culturele Antropologie van de VU haar jaarlijkse Antropologendag. In een van de sessies vertelde Anemoon van Dijk enthousiast over haar werk voor de Stichting Studenten Huisvesting Utrecht.

Je denkt misschien: niet direct een werkplek waar je een antropoloog verwacht, maar niets is minder waar. In een omgeving waar vooral mensen met een technische achtergrond werken, heeft de antropologe een belangrijke bijdrage door te kijken naar wat bewoners zelf willen. Hoe moet een woning eruit zien zodat mensen zich er thuis kunnen voelen? Welke levensstijlen vind je terug onder de bewoners?

1 Comment