Skip to content

Tendentieus en schadelijk

oude stad 008Door Marina de Regt. Dinsdagavond zat ik bij Pauw & Witteman aan tafel  om over de vrijlating van journaliste Judith Spiegel en haar partner Boudewijn Berendsen te spreken. Judith werkte sinds 2009 als journaliste in Jemen, en werd in juni 2013 samen met haar partner door gewapende mannen ontvoerd, op klaarlichte dag vlakbij haar huis in de hoofdstad Sana’a. Ik had Judith in december 2009 ontmoet en had af en toe contact met haar. We hebben allebei ons hart aan Jemen verloren; het is een prachtig land, met een indrukwekkend en gevarieerd landschap, een heel bijzondere architectuur maar bovenal  met een zeer innemende bevolking, die hartelijk, humoristisch en gastvrij is. Zelf heb ik zes jaar (1991-1997) in ontwikkelingsprojecten in Jemen gewerkt, en sinds 1998 doe ik er wetenschappelijk onderzoek en keer er vrijwel jaarlijks terug. Ik ben in Nederland een van de weinigen, zo niet de enige, die zich op wetenschappelijk niveau met Jemen bezig houdt en was dus ook niet verrast over de uitnodiging van Pauw & Witteman.

Wat schetst mijn verbazing toen ik voorafgaand aan het gesprek een filmfragment te zien kreeg dat de redactie had uitgekozen om bij het  item over Jemen te vertonen. Het was een van de gruwelijkste fragmenten uit een documentaire over Al-Qaida in Zuid-Jemen. Er werden beelden vertoond van een verlaten stadje, waar iedereen vijf keer per dag moet bidden, en een man aan het kruis genageld was omdat hij een verrader was. Deze beelden vertegenwoordigen voor mij op geen enkele manier het Jemen dat ik ken, maar bevestigen het stereotype beeld dat het een fundamentalistisch land is waar enge baardmannen het voor het zeggen hebben. De continue aandacht voor al-Qaida is zeer schadelijk voor de Jemenitische bevolking, die met veel grotere vijanden te maken heeft.

Jemen is al decennialang het armste land in het Midden-Oosten, ondanks de grootschalige ontwikkelingshulp die het ontvangt (van Westerse en Arabische landen). Een derde van de Jemenieten leeft onder de armoedegrens, er is een enorme werkloosheid, gezondheidszorg en schoon drinkwater zijn niet voor iedereen toegankelijk, er zijn honderdduizenden mensen die hun dorpen en steden zijn ontvlucht vanwege geweld. Dat ontwikkelingshulp zo weinig heeft bijgedragen is vooral te wijten aan het corrupte regime van voormalig president Ali Abdullah Saleh, die zichzelf, zijn familie en stamleden op allerlei manieren verrijkt heeft. Nu hij eindelijk door het volk aan de kant gezet is, probeert hij nog steeds Jemen te ontregelen. De toename van het aantal ontvoeringen is niet zo zeer te wijten aan de aanwezigheid van Al-Qaida, maar aan de manier waarop militante groeperingen, vaak verbonden aan de voormalige president, het land proberen te ontwrichten.

Het is zeer spijtig en verontrustend dat er in de media alleen maar aandacht is voor radicalisering en terrorisme. Terrorismebestrijding heeft geen enkel effect als de voedingsbodem niet wordt weggenomen, en fundamentele mensenrechten, zoals veiligheid en sociale rechtvaardigheid, niet worden beschermd.  Ook Pauw & Witteman maakten zoals gewoonlijk tendentieuze opmerkingen en deden er weinig aan om echt te begrijpen wat er aan de hand is in Jemen. Maar ik ben blij dat ik de tijd heb gekregen om uit te leggen waarom deze beelden mij storen en mijn liefde voor Jemen aan de kijkers duidelijk te maken.

Marina de Regt is als universitair docent verbonden aan de afdeling Sociale en Culturele Antropologie van de Vrije Universiteit Amsterdam.
Interview de Volkskrant

7 Comments

  1. Poul van Bremen Mulder Poul van Bremen Mulder

    Ik zit als Nederlander al vanaf maart 1980 in Mexico en woon in de Staat 0axaca. Godzijdank zijn er geen moslims te bekennen in heel Mexico of het moeten de mensen zijn uit Arabiese en andere moslimlanden die werken bij hun vertegenwoordiging/ambassade. Ik heb altijd het idee dat moslims nog steeds omstreeks het jaar 780 leven. Ik heb email kontakt met een jonge vrouw die in Burundi woont en probeer op deze manier mijn mening wat bij te stellen over de moslims die in dat land wonen. Hartelijke groeten, Poul van Bremen Mulder

  2. Eric Schuit Eric Schuit

    Vooral in de landen waar men geen ‘moslims’ kent, is de afkeer het grootst veelal gevoed door de media/publieke opinie. Voor 99,9% van de moslims geldt hetzelfde als voor welk ander geloof dan ook… Ze willen een prettig leven, veel plezier en weinig narigheid. Ten minste dat is mijn indruk (reis eens naar een ‘stan’ als Kazakstan – Astana is de hypermoderne hoofdstad – of Ethiopië – een land met veel religies, zoals de Somali die overwegend moslim zijn), maar ik ben wel in de meeste ‘moslim’landen geweest en ook elders…

    • Zeger Boender Zeger Boender

      Beste Poul,

      Rijkste man van Mexico is een Arabier.. Slim Helu.

      Stel je mening bij, goed advies.

      Gr.

  3. drs ing Henk Uijttenhout drs ing Henk Uijttenhout

    Wat een bijzondere gebouwen op de foto. Zou Friedensreich Hundertwasser hierdoor nog geinspireerd zijn geweest? Als kind ging ik dikwijls naar het Volkenkundig museum in Leiden en ook door kunstboeken thuis was ik al jong geinteresseerd in kust en cultuur uit de arabische wereld. Het is de basis van onze cultuur, deels via Grieken en Romeinen. Dat het westen daar door grof koloniaal geweld tot grof verzet heeft aangezet is al erg genoeg. Ik wens de mensen daar dat men het westerse kankergezwel kan uitroeien en gewoon kunnen gaan leven zoals zij dat zelf willen. Democratie is een schijnvertoning om wapengeweld van het westen te rechtvaardigen.

  4. Mart Mart

    Ik zou het raar vinden als ze geen beelden lieten zien van de groep die mogelijk/zeker mensen gijzelen. Het onderwerp was toch het einde van een gijzeling van een koppel in Jemen? Dan lijkt het me juist vreemd om beelden van de bakker in Sana’a te laten zien. Het is bij dit nieuws belangrijk beelden van de groep te laten zien, van mensen die iets met het nieuws te maken heeft. Ik begrijp dat u de diversiteit van het land wilt benadrukken en vooral iets zou willen doen aan de negatieve beeldvorming van de prachtige samenleving die daar is. En het is jammer dat er mensen zijn die aan de hand van dit nieuws denken te weten wat voor land Jemen is. Ik hoop dat u andere programma’s weet te inspireren tot het maken van een documentaire.

  5. Poul van Bremen Mulder Poul van Bremen Mulder

    Beste Zeger, 0m jouw informatie wat bij te stellen is het zo dat de vader van Slim uit de Libanon naar Mexico kwan en dat de familie Slim Christenen zijn. Mijn informatie over de Islam is inmiddels al wat bijgesteld door de jonge vrouw uit Burundi. Ik heb begrepen dat er landen zijn waar de islam bijna de enige religie is in dat land en dat er landen zijn met meerdere religies en de islam er daar een van is (zoals Burundi en Nederland). Daarbij zijn er de twee hoofdstromingen binnen de islam, de Soennieten en de Sji-ieten die elkaar als ware konkurenten bevechten. Hartelijke groet, Poul

  6. @Mart: bij mijn weten, en ik weet wel wat van Jemen, doet AQAP niet aan gijzelingen. Ik heb het althans nog nooit gehoord. Vandaar dan ook lijkt mij geheel terecht de bezwaren van mevr. de Regt. AQAP schijnt ‘alleen’ aanslagen te plegen. Ik gebruik nadrukkelijk het woord schijnt want de meningen verschillen daar over. Gijzelingen zijn zoals mevr. de Regt al zei het werk van militante groeperingen en stammen die wat van de centrale overheid b.v. willen.

Leave a Reply to louis1965 Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *