Al 25 jaar worden er op verschillende plekken op de wereld Trailwalkers georganiseerd door Oxfam, afgelopen weekend voor het eerst door Oxfam Novib in Nederland. Het doel is om 100 kilometer binnen 30 uur te lopen, in teams van vier mensen. Elk team wordt geacht een som geld op te halen van sponsors. Het totaalbedrag wordt ingezet voor ontwikkelings-samenwerkings projecten. Dit jaar is meer dan zes ton bijeen gebracht door de teams voor het onderwijs in Mali.
Elke rechtgeaarde antropoloog en kritisch geëngageerde burger zal nu recht overeind gaan zitten en een rijtje vragen gaan spuien:
Ontwikkelingssamenwerking? Dat werkt toch niet? Daarbij verdwijnt het geld toch altijd in de zakken van corrupte lokale politici? Of wordt gebruikt om de mooie landcruisers en huizen met personeel en zwembad van ontwikkelingswerkers te betalen? Hoeveel komt nu echt terecht bij de kinderen voor wie het bedoeld is? Hoe kan je dat controleren? En als het inderdaad terecht komt waar het hoort, creëert dat dan niet weer scheve verhoudingen? En hoeveel kostte het nou eigenlijk om die trailwalker te organiseren, moet dat bedrag niet worden afgetrokken van die zes ton die is opgehaald? Hebben die teams niet eigenlijk alleen maar hun eigen sportieve spielerei bekostigd?
Als het over ontwikkelingssamenwerking gaat is het niet goed of het deugt niet. Als antropoloog heb ik gezien hoe het mis kan gaan, maar ook hoe het goed kan gaan, zeker als het om onderwijs gaat. Ik kan natuurlijk elk van die vragen (die in feite beschuldigingen zijn) aan Oxfam Novib voorleggen en een antwoord eisen. Ik heb zelf namelijk meegelopen, honderd kilometer door mul zand over de Veluwe, met drie medewerkers van Oxfam Novib, een daarvan mijn man, team Djalan Djalan. Een half Nederlands, half Filippijns team.
Het was afzien. 28 uur en 54 minuten hebben we gelopen, een dag, een nacht, en nog een dag. Gelukkig was er elke tien kilometer een checkpoint met een Rode Kruis-post en koffie en thee, waar ons eigen support team op ons wachtte met eten en blarenpleisters. Ik had me niet gerealiseerd hoe belangrijk zo’n support-team is: wij konden helemaal niets wanneer we aankwamen. Mijn voeten waren steeds zo heet van het lopen dat ik me niet kon voorstellen dat ik verder zou kunnen lopen. Maar uiteindelijk hebben we (vloekend!) de eindstreep gehaald.
Ook voor de mensen die niet liepen was het afzien: een hele nacht door steeds opbouwen en afbreken zonder slaap.Veel van de vrijwilligers waren mensen van Oxfam Novib zelf, collega’s van mijn teamleden.
Al deze mensen rijden bepaald niet rond in mooie landcruisers (hoewel sommigen, zoals mijn man, dat stiekem wel zouden willen maar ik zeg altijd dat hij daarvoor het verkeerde beroep heeft gekozen). Al deze mensen zagen in dit evenement een sportieve uitdaging, maar ook een uitdaging om zoveel mogelijk geld bijeen te brengen voor onderwijs in Mali. Al met al hebben wij als team rond de 4.600 euro opgehaald, en dat hadden we nooit verwacht! De teller stijgt nog steeds.
Ik vond het vooral bijzonder omdat het in mijn ogen vooral een enorme operatie was in het vergroten van betrokkenheid in Nederland bij wat er in andere delen van de wereld gebeurt. Dat creëert natuurlijk weer draagvlak voor het financieren van lokale NGO’s, het werk van Oxfam Novib. Als we alleen al naar de aantallen kijken: er liepen 150 teams, van elk vier mensen. Dat zijn dus 600 mensen. Die mensen hebben allemaal hun netwerken gemobiliseerd om sponsor te worden. Zeg minimaal tien personen, per persoon, dat zijn alweer 6000 mensen. In ons geval hebben we veel meer mensen bereikt, dus dit is een lage inschatting, die wel drie of vier keer zo hoog kan uitvallen.
Daarnaast nog al die vrijwilligers en support-teams. Als elk team een support-team had van vier mensen (minimaal, want wij hadden paren die elkaar afwisselden) dan zijn dat nog eens 600 mensen. Alle medewerkers van Novib die een weekend opofferden om het vuil op te ruimen achter de wandelaars, een koffie-punt bemanden, alle (vrijwillige) Rode Kruis medewerkers. Ik weet niet hoeveel mensen dat zijn, maar toch zeker een paar honderd denk ik. In totaal zullen er dus misschien 8000 mensen direct betrokken zijn geweest bij de trailwalker afgelopen weekend, die allemaal of tijd of geld hebben gegeven.
En dan heb ik nog niet eens de organisaties meegeteld die het evenement mogelijk maakten: gemeente Ede (de burgemeester gaf een toespraakje bij de start), staatsbosbeheer die het park openstelde ‘s nachts, de scoutingclubs waar sommigen van de checkpoints opgezet werden.
Al met al een onvoorstelbare hoeveelheid goodwill en betrokkenheid die gemobiliseerd is… toen ik daarbij stilstond bij de finish toen konden mijn pijnlijke voeten mij niet meer zoveel schelen. Juist in een wereld waar eigenbelang, cynisme en kritiek zo schril de boventoon voeren, is het een wonder om mee te maken dat dit mogelijk is. Bij mij verstomde even de interne antropologische criticus en ik was alleen maar blij, en trots dat zoiets ook mogelijk is in Nederland. Jawel, trots op Nederland, niet het Nederland met een hek eromheen, maar een Nederland dat staat voor een rechtvaardiger wereld.
Doneren kan nog altijd, volg de link en selecteer team Djalan Djalan.
Dit stukje is geschreven door Kim Knibbe, antropoloog aan de afdeling Sociale en Culturele antropologie.
Mooi mooi, wat een prestaties !!!