Skip to content

Veldwerk 2010: een ecologisch bolwerk in Brazilië

Begin januari zijn onze masterstudenten antropologie vertrokken voor hun veldwerk. Gedurende drie maanden zullen zij eigen onderzoek uitvoeren in verre oorden als Peru, Indonesië en Ghana maar ook in plaatsen dichterbij huis als Berlijn, Amsterdam en Genemuiden. Hun onderzoeken zullen de thematische verscheidenheid binnen de antropologie weerspiegelen en een groot vat aan kennis opleveren over stedelijk leven, inheemse groepen, politiek conflict, mediagebruik, religie en nog veel meer. In onze nieuwe serie Veldwerk 2010 zullen we verslag uitbrengen van de eerste ervaringen van deze studenten in het veld op basis van hun eigen verslagen, blogs en interviews.

In deel 1 laten we Mandy Ronda (25) aan het woord, die vlak voordat ze voor haar onderzoek naar Brazilië vertrok werd geïnterviewd door haar plaatselijke krant. Dit stuk is geschreven door Caitlin Meyer en verscheen op 28 december in de IJmuider Courant.

Mandy Ronda (foto: Mirjam Dorgelo)

Gedurende drie maanden ruilt ze haar flatje in IJmuiden in voor een ecodorp in de buurt van de stad Itacaré, ergens halverwege aan de kustzijde van Brazilië. Daar zal ze wonen, werken en onderzoek doen. Het dorp streeft ernaar zo duurzaam en zelfvoorzienend mogelijk te zijn. Er wonen zo’n vijftig volwassenen en vijfentwintig kinderen.

“Ze proberen een alternatief te bieden voor de huidige maatschappij waarin consumentisme en globalisering zo’n grote rol spelen. Ik vind het heel boeiend want ze combineren een spirituele beweging met iets ecologisch. Ze kunnen natuurlijk niet volledig zelfstandig zijn, want ze zijn wel afhankelijk van de buitenwereld, maar ik vind het een mooi idee. En dat ze daar ook vanuit New-Age-achtige gedachte terechtkomen, zeker in een tijd waarin mensen ver van hun zintuigen en van geloof afstaan.”

Eenmaal in het dorp zal Ronda van binnenuit de gemeenschap beschrijven: ze wordt ‘participerende observant’. “Ik ga in die community leven en meedoen, met de mensen praten, en naast interviews ook observeren. En ik ga ook zelf reflecteren, nadenken over wat mijn rol in het dorp is.”

Of het onderzoek dan nog wel objectief kan zijn? Ronda lacht. “Ja, dat is een terechte vraag. Antropologie is geen harde wetenschap zoals wiskunde of natuurkunde. De resultaten hangen af van de onderzoeker en de afstand die iemand kan nemen van het onderwerp.” Het is bovendien lastig omdat een onderzoeker wel iets moet hebben met het onderwerp, omdat hij het anders niet volhoudt of zich misschien niet goed kan inleven in de gemeenschap waarin hij werkt, maar tegelijkertijd moet hij bewust blijven van de eigen betrokkenheid, emoties en vooronderstellingen.

Ronda maakt zich over beide kanten van de balans geen zorgen. Enerzijds heeft zij hoge ambities om in de toekomst samen te werken met de Verenigde Naties of andere organisaties die zich met ecodorpen en soortgelijke projecten bezighouden. Daarvoor moet je je professioneel en objectief opstellen. Anderzijds heeft zij nu al een binding met Brazilië, alhoewel zij er nooit is geweest. “Je zou het bijna spiritueel kunnen noemen”, lacht de studente.

Dat het daar nu zomer is, vindt ze totaal niet bezwaarlijk. “Voor mijn gevoel zit het in m’n bloed om in een tropisch klimaat te leven. Het is dat ik terug moet komen om af te studeren, anders zou ik misschien wel in Brazilië blijven.”

In het ecodorp is er een onbetrouwbare stroomvoorziening (omdat het daar ter plekke opgewekt wordt door middel van groene voorzieningen) en is de westerse luxe over het algemeen ook ver te zoeken. “Ik zal ook veel rauwe planten en zaden eten, bijvoorbeeld”, vertelt ze, maar dat vindt ze niet zo’n probleem. “Zoveel luxe laat ik niet achter. Ik probeer zelf ook duurzaam en sober te leven. Ik heb geen tv of stereo, geen wasmachine, geen auto, en ik gebruik weinig elektrisch licht. Ik heb wel veel kaarsen aanstaan.”

Door Caitlin Meyer voor de IJmuider Courant.

Zie voor eerdere berichten over Brazilië de bijdragen van Silvia van der Wal, die als uitwisselingstudente een half jaar in dat land studeerde.

5 Comments

  1. I don’t know how this article ended up at the VU…nice!! I would just like to note that none of the quotes has been literally said by me (one of the biggest differences between a journalist and an anthropologist). Mss. Meyer had an open interview with me for almost 2 hours and wrote her own story, one that is attractive and understandable for the public of the newpaper.
    The newspaper article and a story of my own have also been published on the website of the Favela Brasil foundation: http://favelabrasil.nl under the header ‘ecologisch bouwen’.

  2. Renée van den Bremer Renée van den Bremer

    Wat leuk dat jullie een serie gaan maken van het veldwerk van de masterstudenten! Voor mijzelf is het moeilijk te geloven dat er alweer een jaar voorbij is na die intensieve en geweldig interessante tijd.

    Mandy wat een boeiend onderwerp waar je mee bezig bent. Ben benieuwd wat je bevindingen gaan zijn!

  3. Graag mijn foto verwijderen i.v.m. opschonen ‘online presence’.

Your email address will not be published. Required fields are marked *