Door Mehmet Sahin Op 2 oktober 2016 wordt er een klein briefje gesmokkeld uit een gevangenis in Ankara. Daarna verschijnt deze brief in een links georiënteerde Turkse krant die een stem probeert te geven aan de kritische geluiden tegen de huidige trend van massale vervolgingen door de Turkse overheid. De schrijver van dit briefje is een student en correspondent van 26 jaar, Ayşenur Parıldak, die meteen na de couppoging van 15 juli vastgezet werd door de Turkse veiligheidspolitie in Ankara. Volgens de Turkse autoriteiten zou deze coup beraamd zijn door de aanhangers van de Gülenbeweging in het leger. Ik vind het erg problematisch om een oordeel te vormen over deze claim vanwege de monopolistische positie van de Turkse regering op de kennisproductie over dit onderwerp. Lees verder
mensenrechten
Eén thema, twee films en veel obstakels
Door Marina de Regt. Afgelopen dinsdagavond zag ik twee films over hetzelfde thema, namelijk het op jonge leeftijd uithuwelijken van meisjes in Jemen en Ethiopië. De films werden vertoond op het Movies that Matter filmfestival dat jaarlijks door Amnesty International wordt georganiseerd. De films gingen ook nog eens over de twee landen waar ik me als antropoloog mee bezig houd. Sinds een jaar doe ik onderzoek naar de migratie van tienermeisjes in Ethiopië; de angst om uitgehuwelijkt te worden is vaak een reden voor meisjes om naar de stad te migreren. In Jemen is het jong uithuwelijken van meisjes (en jongens) op het platteland ook heel gewoon. Dus het was een must om deze films te zien.
Koerdische vrouwelijke bestuurders in Nederland
Door Emine Igdi en Edien Bartels. In de week van 21 tot en met 30 november 2014 was een delegatie van vrouwelijke bestuurders uit Oost-Turkije te gast in Nederland. Het ging om twee burgemeesters, respectievelijk uit de steden Mardin en Sirköy en het hoofd van de afdeling vrouwenzaken uit Diyarbakir. Het doel van het bezoek was het uitwisselen van ervaringen over de invulling van de bestuurdersrol door vrouwen, over de strijd tegen geweld tegen vrouwen in Oost Turkije en over de problemen en opvang van vluchtelingen, speciaal vrouwen, in die regio. Over dit laatste thema was op 28 november een seminar op de Vrije Universiteit gewijd.
Het seminar werd ingeleid door dr. Joost Jongerden, antropoloog gespecialiseerd in de Koerdische kwestie aan de universiteit van Wageningen. Hij vertelde onder andere over het grote aantal vrouwelijke burgemeesters in deze regio. Daarna kwamen de vrouwen van de delegatie aan het woord. Zij spraken vooral over de situatie van Syrische vluchtelingen, waaronder veel vrouwen. In het zuidoosten van Turkije is de politieke partij BDP (Barıṣ ve Demokrasi artisi- Partij van Vrede en Democratie) heel sterk. Met de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2014 werd het duo burgemeesterschap door de BDP ingevoerd. Wanneer een man burgemeester werd kreeg die een vrouwelijke duo burgemeester naast zich en wanneer een vrouw burgemeester werd kreeg die een man als duo burgemeester naast zich. Er zijn nu 106 vrouwelijke duo burgemeesters. Dat zoveel vrouwen in dit gebied als duo burgemeesters werken was 40 jaar geleden praktisch onmogelijk. Dit is voorbeeld van de grote veranderingen die onder invloed van de Koerdische beweging zijn gerealiseerd. Lees verder
Wat is er aan de hand in Jemen?
Door Marina de Regt
Een maand geleden werd Sana’a, de hoofdstad van Jemen, door de shi’’itische rebellengroep de Houthis ingenomen, een paar weken later was de havenstad Hodeidah aan de beurt en sinds een week zijn er felle gevechten tussen Houthis en AQAP (Al-Qaida on the Arabian Peninsula) in het stadje Rada’ dat ten zuidoosten van Sana’a ligt. Ik heb anderhalf jaar in Rada’ gewoond en gewerkt en viereneenhalf jaar in Hodeidah, dus deze berichten schokken me zeer. Wie had ooit gedacht dat het rustige Hodeidah, waar tribale sentimenten ver te zoeken zijn, het doelwit zou worden van een sectarische groep? Dat het in Rada’ de laatste jaren niet rustig meer was had ik wel begrepen. Niet alleen is AQAP opgerukt vanuit het oostelijke woestijngebied van Jemen, maar ook de lokale stammen liggen in dit deel van Jemen regelmatig met elkaar overhoop. Wat is er aan de hand in Jemen? Hoe kan het dat de Houthis, een minderheidsgroepering uit het noorden, in zo’n korte tijd zo snel opgerukt zijn? Wat willen de Houthis eigenlijk? En wat vindt de gemiddelde Jemeniet daarvan? Lees verder
Hawar fermané, ‘help, genocide!’
Door Emine Igdi Hawar is een Koerdisch woord voor schreeuw of noodkreet. Wanneer iemand in een noodsituatie verkeert schreeuwt hij of zij “hawar!” (‘help’). Ferman was oorspronkelijk het officiële bevel van de Ottomaanse Sultan om iets gedaan te krijgen. In het Koerdisch staat ferman echter gelijk aan genocide, bijvoorbeeld verwijzend naar Fermana Ezídiya (de Ezidi genocide) en Fermana Fila (de Armeense genocide).
De laatste weken heb ik geregeld de Hawar! en Fermane! kreten gehoord, geroepen door de Koerden. Hiermee wilden ze aandacht vragen voor de gruwelijke daden van de terroristen die streven naar de inrichting van de zogenaamde Islamitische staat (IS) en die ik in dit artikel ISIS noem.
ISIS heeft in juni 2014 de tweede grootste stad van Irak, Mosul, overgenomen. Het Iraakse leger bood geen weerstand en verliet de stad. ISIS heeft het achtergelaten legermateriaal in beslag genomen. Sommige commandanten van het Iraakse leger en enkele soennitische stammen in Mosul hebben zich bij de ISIS aangesloten. Naast de olievelden die zij reeds in Syrië bezitten, gaf de overname van Mosul ISIS extra veel macht. Lees verder
Jemen’s martelkampen
Door Marina de Regt. In mei publiceerde Human Rights Watch een rapport over martelkampen in Jemen. In deze kampen worden Ethiopische migranten gevangen gehouden en gemarteld met als doel geld los te troggelen van hun familieleden. Het kidnappen van buitenlanders overkomt dus niet alleen Westerlingen in Jemen, maar ook migranten en vluchtelingen. De manier waarop zij behandeld worden is ronduit onmenselijk, maar internationale aandacht voor dit probleem is ver te zoeken. Terwijl Europese overheden zich zorgen maken over migranten die de Middellandse Zee oversteken, vinden er in het Midden-Oosten veel grotere drama’s plaats.
Jemen staat niet bekend als een immigratieland maar sinds het begin van de jaren negentig, toen de burgeroorlog in Somalië uitbrak en het dictatoriale regime van Mengistu om ver werd geworpen, is de stroom vluchtelingen en migranten uit de Hoorn van Afrika sterk toegenomen. Jemen is het enige land op het Arabisch Schiereiland dat het Vluchtelingenverdrag van de Verenigde Naties heeft ondertekend, en Somaliërs worden door de UNHCR direct als vluchteling geregistreerd in Jemen. Ethiopische migratie bestond tot voor kort vooral uit jonge vrouwen die als arbeidsmigranten naar Jemen kwamen om als dienstmeisje voor de gegoede middenklasse in de grote steden te werken. Sinds het uitbreken van de “Arabische lente” in 2011 is de situatie erg veranderd. Lees verder
Turkije: rouw uit protest
Door Emine Igdi, Edien Bartels en Lenie Brouwer. Iedereen heeft het over het mijnbouwongeval, het grootste in de Turkse geschiedenis. De televisie laat de meest vreselijke beelden zien. Mensen zijn hierdoor zo geraakt dat zij manieren zoeken om hun solidariteit te betuigen. Een ding is duidelijk, zo horen we overal om ons heen, dit is geen ongeluk, maar moord. Onlangs heeft het Parlement nog kritische vragen gesteld over de veiligheid van de mijnen, maar de regering vond een onderzoek overbodig.
De gemeente van Diyarbkakir, Oost Turkije, heeft alle activiteiten voor drie dagen stilgelegd en een herdenkingsdienst georganiseerd. De burgemeester en alle ambtenaren hebben gezamenlijk gerouwd. Een foto van de herdenkingsdienst staat op de voorpagina van de krant. Een zwarte, vlag hangt halfstok op het gemeentehuis. De vlag uit het raam van het partijbureau van de Koerdische partij BDP is zelfs nog groter. Lees verder
Een Ethiopische exodus
Door Marina de Regt
Naast Bole Airport, het internationale vliegveld in Addis Abeba, is een groot terrein waar teruggekeerde migranten uit Saoedi-Arabië worden opgevangen. Sinds november 2013 zijn er zo’n 150.000 Ethiopische migranten met behulp van internationale organisaties en NGOs, zoals de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM), het Internationale Rode Kruis en UNICEF, gerepatrieerd. De exodus van migranten is begonnen toen de Saoedische overheid met geweld ongedocumenteerde migranten arresteerde, na een amnestie-periode van zeven maanden, en daarbij ook doden vielen. Terwijl veel andere overheden hun burgers al voor het aflopen van de amnestie-periode hadden gerepatrieerd, besloot de Ethiopische overheid dit pas te doen toen het geweld de pan was uitgerezen. Vorige week bracht ik een bezoek aan het opvangcentrum, en sprak met een aantal Ethiopische remigranten. Lees verder
Mandela, Lampedusa, en Zwarte Piet: een historische contextualisering
Door Oscar Salemink Toen Nelson Mandela op 5 december 2013 overleed, was dat meer dan voorpaginanieuws. Het was een schok voor de hele wereld. Vooral politici waren er als de kippen bij om zich te koesteren in het charisma van Mandela. De president van het machtigste land ter wereld – die leiding geeft aan een wereldwijd afluisterprogramma en met de resultaten mensen (“terroristen”) volautomatisch vanuit de lucht laat afschieten– verklaarde het voorbeeld van Mandela te willen volgen, namelijk “to make decisions guided not by hate, but by love, to never discount the difference that one person can make, to strive for a future that is worthy of his sacrifice.” Een voormalige premier van Nederland –die politiek verantwoordelijk was voor de grootste massaslachting op Europees grondgebied na de Tweede Wereldoorlog maar nooit verantwoording daarvoor heeft afgelegd, en die na zijn premierschap heeft gegrossierd in lucratieve commissariaten van diverse al dan niet onder zijn bewind geprivatiseerde staatsbedrijven– vertelde de media dat hij had gehuild toen Mandela werd vrijgelaten. Iedereen koestert hem of was een vriend en bewonderaar van wijlen Mandela, die echter tijdens zijn gevangenschap door vele westerse politici voor terrorist werd versleten als leider van de gewapende arm van de ANC. Lees verder
Environmental protest turned into anti-government demonstration: Resistance in Turkey, police violence and a story of solidarity
Door Hikmet Özenç Demirkan
An outstanding social movement is taking place in Turkey almost for two weeks. The protest has started with a small group against demolishment of Istanbul Gezi Park and replacement of the park with a shopping mall. Police got remarkable violent towards the peaceful protesters and the second day the number of protesters reached to tens of thousands. Police kept on increasing their attacks by using excessive amount of tear gas, pepper spray and pressurized water. With an ambush at the dawn protesters shot by water cannons and tear gas from multiple entrances of the Park. Tents were collected by the police and the park closed down to public reach. Some photos and videos show that police burnt a tent while some protesters were in it. The increasing police brutality triggered more and more people to join the protests. Lees verder
Homorechten in Oeganda en de spagaat van het westen
Door Maaike Matelski. De indrukwekkende documentaire Call me Kuchu volgt het leven en werk van de bekende Oegandese homorechten-activist David Kato tot aan zijn gewelddadige dood in januari 2011. ‘We vragen geen speciale behandeling, slechts dezelfde rechten als onze medemens’, zo luidt het pleidooi van de LGBT (lesbian, gay, bisexual & transgender) activisten.
Uit de film wordt duidelijk hoe eenzaam het gevecht is dat zij in Oeganda aangaan. Van de getoonde activisten had alleen Kato nog contact met zijn familie, en hij is nu dood, zo merkte journaliste Monique Samuel op in een nagesprek in bioscoop Kriterion. Vanuit Oeganda deed zij verslag voor onder andere de Volkskrant door middel van wat in de antropologie ‘participerende observatie’ zou heten. Hoewel duidelijk is dat LGBT rechten in een groot deel van Afrika en elders in de wereld te wensen over laten (zie artikel van collega Rhoda Woets), springt Oeganda eruit wat betreft openlijke en wijdverbreide haat jegens seksuele minderheden. Hoe meer de activisten zich manifesteren, hoe sneller de haat lijkt toe te nemen.
Volgens Samuel speelt de kerk ook in Oeganda een belangrijke rol bij het aanwakkeren van haat onder de bevolking. In de film trekt een scala aan opruiende kerkelijk leiders voorbij die zich verzetten tegen de ‘verloedering’ van de Oegandese samenleving, en homoseksuelen beschuldigen van het ‘besmetten’ van de jeugd met hun levensstijl, en zelfs van verkrachting. Over seksueel misbruik binnen de kerk wordt wijselijk gezwegen, en uit de film blijkt dat het vooral lesbiennes zijn die het slachtoffer worden van ‘corrigerende’ verkrachtingen, vaak door bekenden. De bisschop die in het in de film opneemt voor de LGBT gemeenschap wordt door de kerk per brief uit zijn ambt gezet. Lees verder
Hometown Hackney – Audiodocument met interviews, raps en spoken word over de Londense rellen van 2011
Matthea de Jong studeerde antropologie, en is na haar studie bij “Movies that Matter” gaan werken. Dat is een Nederlandse organisatie die films promoot en vertoont over mensenrechten, o.a. tijdens het jaarlijkse “Movies that Matter Festival”. Los daarvan heeft zij gewekt aan een audioproject over de rellen in Londen in 2011. Zij is er het afgelopen jaar van september tot november geweest en heeft daar veel mensen gesproken en geïnterviewd in Hackney, een van de meest getroffen wijken. De rode draad was de vraag hoe de geïnterviewden kijken naar gerechtigheid (justice), in relatie tot de nasleep van de rellen. Twee dingen spelen daarbij een belangrijke rol: de hoge straffen voor de relschoppers en de relatie met de politie. Onderstaand een kort bericht ter contextualisering. In het te openen audio-bericht hoor je interviewfragmenten, “spoken word” en rap. De track
duurt in totaal 24 minuten. Voor het audio-bericht klik https://soundcloud.com/matthea-de-jong/hometown-hackney-130201.
Matthea de Jong: ‘Murder Mile’, zo werd de straat genoemd waaraan wij woonden. Dat wist ik pas later. De eerste week was ik verrukt van ons huis, van de parkjes in de buurt, het knusse boekwinkeltje, de kapel om de hoek waar yoga werd gegeven, ontelbare kapperszaken, Caribische afhaalrestaurants en levensmiddelenwinkels met mandjes groenten en fruit voor een pond. Het Leger des Heils bood een peuterspeelzaal aan waar ik met mijn 1-jarig dochtertje dankbaar gebruik van maakte. In zijstraten ontdekte ik hippe barretjes met vintage meubels en lekkere broodjes. Ze waren allemaal nieuw. Bij Broadway Market, even verderop langs de bioscoop en door het park met het buitenbad, moest je zijn om hipsters in hun nieuwste creaties te spotten. Witte wijn en latte’s in de late middagzon.
Niet veel later hoorde ik van een oorlog tussen wijken en straten. Postcode wars werden die genoemd. Lees verder
Who will halt the bloodshed in Syria?
By Erik van Ommering More than eighty people were killed in two bomb attacks on Aleppo’s university the day before yesterday. It was the first day of exams, yet countless non-students were identified among the victims—people who had sought refuge on campus, fleeing the brutal war between regime forces and armed opposition groups across Syria. Until now, Syria’s civil war has killed more than sixty thousand people, with vast material damage being inflicted and an estimated three million people being forced to flee their homes. Hostilities are likely to turn even more gruesome in the months ahead. Or is there anyone out there willing to halt the bloodshed? Lees verder
Tribal peoples for tomorrow’s world
Tribal peoples for tomorrow’s world, a groundbreaking new book by Stephen Corry
By Nellie Werner The treatment of indigenous and tribal peoples, the world’s largest minority, is a major humanitarian issue. It shapes world history and raises profound questions about what it really means to be human. Tribal peoples for tomorrow’s world explains who these peoples are, how they live, why governments hate them and why their disappearance is nevertheless far from inevitable.
It looks at many aspects of tribal peoples’ lives, including their attitudes to sex, religion, and money. Concepts such as ‘culture’ and ‘the noble savage’ are examined, as well as the impact of big business, globalization, backpackers and the internet.
Easily accessible, the book is a distillation of Survival International Director Stephen Corry’s 40 years’ work with and for tribal peoples. It argues passionately, and controversially, that hunting and nomadism are neither backward nor primitive, but intelligent and conscious choices – and that upholding the law and understanding racist prejudice solves most tribal peoples’ problems. It shines a light on the ground-breaking, but entirely unrecognized, contributions they have already made to the world, and exposes the inconvenient truth that their survival is in everyone’s interest. Lees verder
The Politics and Ethics of keeping things clean: striking insights from South Africa
Image taken from http://kimmoment.wordpress.com/2011/08/18/mayhem-madness-media-exaggeration/
By Tarryn Frankish Globally, the question of how to deal with the ‘dirty business’ of keeping things clean remains pertinent. In this blog I look to South Africa for insight into these questions as strikes around the globe by cleaning staff force us to think about the politics and ethics of keeping things clean elsewhere.
As a Desmond Tutu scholar, working at the Vrije University in Amsterdam in the Netherlands and the University of the Witwatersrand in South Africa I have the unique opportunity of spending time in two countries as I work towards my doctoral degree. My first trip to Amsterdam coincided with a strike by cleaning services in May 2010. More recently, as I was leaving Amsterdam in February 2012, the working conditions of cleaning staff were again in question. This question resonates with what I have come to know in South Africa. Striking similarities in the way ‘cleaning’ is organised in the Netherlands and South Africa became apparent to me during my stays despite the contextual differences between the two countries, wherein cleaning work is performed and negotiated. The situation in South Africa (and some of the similarities witnessed in Amsterdam) suggests much for thinking about the politics and ethics of keeping things clean in a global context. Lees verder
