Mijn feministische antropologische kijk
DOOR GEORGETTE VEERHUIS
[TW: verkrachting] Schaamte is een natuurlijke emotie die in alle culturen voorkomt. Maar we mogen er niet zomaar vanuit gaan dat ervaringen met seks, consent, verkrachting, en de schaamte die deze ervaringen sluiert in taboe en stigma, zomaar voor iedereen hetzelfde is. Wáár je je voor schaamt is, “het verhaal” van jouw schaamte, kan heel anders zijn van persoon tot persoon.
Schaamte is intrinsiek verbonden aan de (levens)ervaringen die jouw identiteit vormen, de intersectionele privileges en onderdrukkingen die je ervaart, en je cultuur. Dus wat zijn onze verhalen van schaamte? Waarin komen we overeen en waarin verschillen we?
Als antropoloog, Gender Studies expert en nu ook campagne organizer voor #LetsTalkAboutYES is mijn credo: mét mensen en niet over mensen. Met andere woorden, mensen de kans geven om zelf over hun ervaringen te vertellen in plaats van die voor hen in te vullen met mijn eigen belevingswereld en culturele kaders. Al helemaal wanneer je deze stemmen minder vaak in de bredere samenleving hoort. Dat is mijn reden om dit panel te organiseren: uit interesse voor diverse leefwerelden en omdat het belangrijk is om die meerstemmigheid te laten horen.
De voorgestelde wijziging in de verkrachtingswetgeving is eenduidig en neutraal (meer info). Maar als we een cultuurverandering willen – het normaliseren van het geven/vragen van enthousiaste instemming – is het goed om te bedenken dat het maatschappelijke gesprek hierover op andere manieren gevoerd zal worden binnen verschillende gemeenschappen in Nederland. Gewoon, omdat een culturele context bepaalt wat welke betekenis krijgt.
Want waar de één een liberale seksuele opvoeding krijgt waar de nadruk ligt op veiligheid, heeft de ander geleerd dat seks alleen binnen het huwelijk mag plaatsvinden. Weer iemand anders groeit op met het idee dat seks alleen tussen man en vrouw bestaat. En wie heeft het überhaupt over genot of grenzen?
Als je context anders is, dan gaat je gesprek over consent ook anders zijn (maar alleen een enthousiaste ja is ja!). Ik wil laten weten dat dit kan en mag. Deze campagne is voor iedereen.
Vandaag gaan vier sprekers in gesprek over schaamte, seks, consent en verkrachting. Ook benieuwd? Meld je HIER aan voor dit evenement van de #LetsTalkAboutYES campagne,
VANDAAG OM 19:00!
SPREKERS
Renald Majoor | survivor en oprichter Stichting De Stilte Verbroken
Naomie Pieter | Black Queer and Trans Resistance NL en Pride of Color AMS
Munganyende Hélène Christelle | podcast Fufu en Dadels en columnist voor OneWorld
Iva Bicanic | klinisch psycholoog bij Centrum Seksueel Geweld
Georgette Veerhuis is oud redacteur bij Standplaats Wereld en organiseert nu de #LetsTalkAboutYES campagne van Amnesty Nederland over de verkrachtingswetgeving en seks met instemming. Ons standpunt is: de verkrachtingswetgeving moet op basis van consent zijn, en niet op basis van dwang en geweld. Nu gaan veel daders namelijk vrijuit , omdat veel mensen – 70% – uit angst bevriezen en er dus geen fysiek geweld of dwang plaatsvindt. Klik hier voor meer info over onderzoek en cijfers. Bovendien ligt er bij een wet gebaseerd op instemming ook verantwoordelijkheid bij de dader om henzelf ervan te verzekeren dat er een enthousiaste ‘ja’ was. Dat betekent dat we ons ook hard inzetten voor een cultuurverandering: we willen een samenleving creëren waar seks met enthousiaste instemming de norm is!