Skip to content

De islamitische internaten in Nederland

Door Mehmet Sahin. Recent is er enige ophef over islamitische internaten in Nederland ontstaan. Verschillende journalisten in Nederland, onder andere van de landelijke kranten zoals de Volkskrant, NRC en Trouw, hebben vraagtekens gezet bij het sociaalpedagogische klimaat in deze internaten. Aan de ene kant is het goed dat deze internaten aandacht krijgen van de pers, maar helaas worden zij structureel in een negatieve context behandeld door de Nederlandse pers. Om een beter en genuanceerder beeld te krijgen van de rol die internaten binnen de islamitische gemeenschap in Nederland spelen, moeten we kijken naar hoe en waarom zij zijn ontstaan.

Binnen de Turkse samenleving is het internaat een algemeen geaccepteerde instelling waar schoolgaande kinderen en studenten wonen. De eerste internaten werden door de Turkse overheid in de jaren vijftig opgericht om voor studerende jongeren van het platteland een geschikte slaapplaats in de stad te creëren. Bovendien wilde de Turkse overheid op deze manier indirect de modernisering van het platteland bevorderen. In diezelfde periode waren er ook al islamitische internaten waarbij de kinderen alleen maar Koranlessen kregen van de geestelijken, om later imam te worden. Deze islamitische internaten waren niet zo geïnteresseerd in het onderwijs dat door de Turkse overheid werd aangeboden, omdat dat immers gekarakteriseerd werd door een seculiere benadering.

Vanaf de jaren zestig hebben twee Islamitische stromingen in Turkije, namelijk de Süleymanci- en de Nurcu-bewegingen (waarbij die laatste de toenmalige benaming was van de huidige Gülenbeweging), het curriculum in hun internaten veranderd, maar daarbij hinkend op twee gedachten. Aan de ene kant wilden deze twee bewegingen het islamitische onderwijs niet loslaten, maar aan de andere kant wilden ze het seculiere onderwijs promoten onder hun aanhang. In de jaren zeventig opende de Süleymanc?-beweging de eerste internaten met een gecombineerd programma van seculier en islamitisch onderwijs in Turkije. De leerlingen gingen overdag naar de seculiere school van de overheid, maar na schooltijd kwamen ze naar het internaat om hun huiswerk te maken en zich te verdiepen in de islamitische leer. De leerlingen in deze internaten werden begeleid door de jonge sympathisanten van deze beweging, die studeerden aan de universiteiten. Vanaf begin jaren tachtig begon de Gülenbeweging massaal zulke internaten te openen in Turkije, waar kinderen, naast hun school, intensieve huiswerkbegeleiding en islamitische lessen kregen. Deze islamitische internaten bloeiden vooral omdat de islamitisch georiënteerde ouders wilden dat hun kinderen volwaardig zouden deelnemen aan de maatschappij, met behoud van hun geloof.

Vanaf de jaren negentig hebben de Turkse Süleymanc?- en Gülen-bewegingen in Nederland verschillende internaten geopend voor de kinderen van de Turkse migranten. In de jaren tachtig stuurden veel Turkse ouders hun kinderen naar de internaten van deze bewegingen in Turkije, om hen te beschermen tegen de schadelijke effecten van de Westerse cultuur in Nederland, dus de opening van zulke internaten in Nederland vanaf de jaren negentig was een grote opluchting voor veel Turkse ouders, want ze hoefden hun kinderen nu niet meer naar Turkije te sturen. Daar, in Turkije, hadden veel van deze jonge kinderen het erg moeilijk omdat ze hun ouders erg misten. Daarnaast hadden de kinderen grote aanpassingsproblemen wanneer ze terugkeerden naar Nederland. Hun diploma werd bovendien niet als gelijkwaardig aan de Nederlandse papieren erkend en door hun lange verblijf in Turkije waren velen van deze jongeren de Nederlandse taal verleerd.

De Turkse studenten die nu verbonden zijn aan deze bewegingen, wonen ook in de Nederlandse internaten, waar zij de jongeren met hun huiswerk helpen. Er zijn ook studenten met een theologiestudie uit Turkije, die intensief les geven over de islam aan de jongens en meisjes in de internaten. (De meisjes- en jongensinternaten hanteren een strikte scheiding van de seksen.)

Een belangrijk effect van het verblijf in deze internaten is dat de leerlingen door het strakke huiswerkbegeleidingprogramma meestal met succes hun school afmaken. De student-begeleiders in deze internaten houden ook contact met de school van de leerlingen en voeren dagelijks gesprekken met de leerlingen over de schoolresultaten. Daarnaast vormt de geestelijke vorming een belangrijk aandachtspunt voor deze begeleiders. Met name in de weekenden hebben de leerlingen meer tijd om zich te verdiepen in de islamitische leer en daarnaast hebben ze meer tijd voor sociale en sportactiviteiten. De ouders die hun kinderen missen, mogen op bezoek komen wanneer ze willen en de kinderen mogen tijdens hun zomer- en andere schoolvakanties naar hun ouders gaan.

Het positieve effect dat de islamitische internaten hebben op de onderwijsresultaten van de kinderen krijgt geen enkele aandacht in de pers, waardoor een eenzijdig beeld ontstaat. Daarnaast wordt gesuggereerd dat de kinderen in een totaal afgeschermde omgeving verblijven, terwijl zij continu contact kunnen houden met hun familie. Voor een genuanceerd beeld zou het functioneel en waardevol zijn als de positieve effecten van deze internaten ook aandacht krijgen.

Mehmet Sahin is promovendus aan de afdeling Sociale en Culturele Antropologie van de Vrije Universiteit.

8 Comments

  1. Victor Victor

    Ja. Dingen zijn nooit zwart wit. Het is een goede zaak dat deze internaten er zijn om kinderen te beschermen tegen de schadelijke effecten van de Westerse cultuur in Nederland. Nederland heeft overigens ook een lange traditie van missionaire kerken met internaten waarbij strikte scheiding plaatsvond van de seksen, dus het is ook goed cultureel te relativeren. Deze scholen werden ook gesubsidieerd met geld vanuit het buitenland (=Nederland) dus daar is niks vreemds aan.

    Ben overigens wel erg benieuwd naar het cijfermateriaal waaruit blijkt dat islamitische internaten een positieve werking hebben op onderwijsresultaten. Is hier ooit onderzoek naar uitgevoerd? Een bronverwijzing zou niet verkeerd zijn?

  2. NICO NICO

    in deze internaten worden de kinderen
    geslagen
    gebeten
    onderdrukt
    gedwongen
    ………………..
    jullie zijn losers antropologen.

  3. Allah.nl Allah.nl

    deze internaten zijn kweek vijvers van Turkse extreme nationalisten. Turkse natie wordt verheerlijkt.

  4. moslima moslima

    @Nico
    echt grappig hoeveel vooroordelen je hebt. Heb je ooit zelf in zo’n school gezeten? Je hoeft geen beweringen te geven die totaal niet kloppen.
    De kinderen in kwestie worden op een zeer rustige en vredige manier behandeld. Ze krijgen les zoals op de gewone scholen maar hierbij komt er gewoon meer islam. Je moet dus geen onzin uitkramen als je van niets weet.

  5. Plaparra Plaparra

    De enige reden voor islamitische internaten is de dubbele kinderbijslag.
    Er is vast geen hond die controleert of de kinderen daadwerkelijk in dat internaat zitten.

  6. mohamed mohamed

    Salaam alikom ik zoek een islamitische school met internaat in nederland voor men dochter van 12 zelf ben ik van belgie incha allah kan ieMand me helpen via deze weg

  7. Manar Manar

    Ik ben op zoek naar een islamitische school met internaat voor mijn dochter
    Ik woon dicht bij leiden

  8. standplaatswereld standplaatswereld

    Beste Manar,

    Daar kunnen we u helaas niet mee helpen.

    Mvg, redactie SpW

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *