Skip to content

Veld-‘werk’?

Our masterstudents are in the field! They are sending in interesting posts from all over the globe, both to the ‘Vamos bien’ blog and to StandplaatsWereld – where we copy the ones posted on ‘Vamos bien’. See the whole series at ‘Fieldwork 2013?. 

Mango ladies

Door Emmy Okkema     Veldwerk, oftewel werken in het veld. Dat is wat ik nu doe, alleen weet ik niet of dit woord de lading wel zo goed dekt. Vallen mijn bezigheden onder werken of ontspanning? Misschien gebruik ik teveel de Nederlandse perceptie van werken waarbij werken en ontspannen vaak niet hand in hand gaan. In Oeganda is dit zeker niet van toepassing: ondanks het feit dat mensen harde werkers zijn, vergeten ze niet te genieten van elke dag, leven ze in het moment en is morgen een zorg voor later. Al met al een prima combinatie, die maakt dat mijn bezigheden als ontspanning voelen en het thuisfront zich afvraagt (en ook ikzelf stiekem wel een beetje) of dit wel de bedoeling is van veldwerk. Ter geruststelling: er gebeurt hier genoeg, soms teveel om te beschrijven, en een dag is vaak te kort om alle plannen uit te voeren!

Mijn dagelijkse bezigheden bestaan uit observeren en veel gesprekken voeren. Het observeren van jonge vrouwen en de invloeden die zij op hun pad krijgen en gesprekken voeren met organisaties, met experts op het gebied van gender, maar vooral met vrouwen over hun ideeën en dromen over het leven. Het vliegen van hot naar her, nou ja, op de boda boda (brommer taxi) dan, biedt heerlijke momenten om deze gesprekken te reflecteren. De tochtjes op de boda boda bieden een goede kijk op het dagelijkse ritme van de stad maar ook op invloeden die vrouwen op hun pad krijgen.

Enkele van deze invloeden zijn de billboards die suggereren dat je het perfecte leven kan creëren door over genoeg financiële middelen te beschikken via leningen. Andere invloeden zijn de gadgets waarover de mensen beschikken of willen beschikken. Het straatbeeld varieert hier erg, van mensen in traditionele lokale kledij tot vrouwen die als look-a-likes van Rihanna of Beyoncé over straat lopen. Bij deze look hoort dan ook een hippe (vooral glimmende) tas, hoge hakken, veel sieraden en een groot horloge, allemaal perfect afgestemd op het jurkje dat de vrouwen dragen. Deze look haal ik bij lange na niet met mijn sjofele het-is-te-warm-voor-strakke-kleding-outfit, maar wanneer ik een geklede bui ben krijg ik dan ook vaak complimenten van lokale vrouwen “you look smart!”. Blijkbaar wordt de westerse kledingstijl gewaardeerd. Deze kledingstijl wordt ook in de media veel gebruikt en mocht er kleding van toeristen gestolen worden dan zijn dit broeken, strakke jurkjes en shirtjes, en geen wijde gekleurde jurken of rokken.

Kampala sunset

De gesprekken die ik met vrouwen heb verlopen nooit zoals gepland, zowel tijden als locaties wijzigen altijd. Wie verwacht dat een interview hier altijd een formele aangelegenheid is, zit fout. Vaak willen vrouwen afspreken in een bar, biertje erbij en gezellig chillen op de lounge banken. Helemaal prima, want deze setting maakt dat het vaak erg gezellig wordt en de vrouwen honderduit praten over hun leven en toekomstdromen. Veel vrouwen geven aan dat ze graag voor een paar jaar in het buitenland willen werken. Ze willen hun eigen geld verdienen, zorgen dat ze financieel onafhankelijk zijn en hopen op deze wijze hun positie als vrouw te versterken. Van oorsprong hebben mannen in Oeganda een superieure positie, maken zij de beslissingen en hebben de controle over de financiële middelen. Dit houdt in dat vrouwen kwetsbaar zijn wanneer de man wegvalt uit hun leven. Daarnaast geven vrouwen aan meer controle over hun eigen leven te willen en gelijkwaardiger aan de man te willen staan.

De manier om hun positie te veranderen zoeken de vrouwen in financiële onafhankelijkheid, al blijkt uit verhalen van oudere vrouwen dat dit niet altijd voldoende is. De culturele rolverdeling tussen man en vrouw bestaat met name uit machtsverschillen die op meerdere manieren dan alleen financieel tot uiting komen. De financiële focus die vrouwen hebben maakt dan ook dat ze een eenzijdig beeld hebben van migratie en hun leven in een ander land. Het is dan soms ook lastig wanneer vrouwen mij vragen ‘hoe het dan echt is’ om te leven in Europa/Nederland en ik met mijn antwoord toch enigszins hun dromen en misschien hun hoop verstoor.

Alhoewel een onderzoeksonderwerp gekozen wordt vanuit een bepaalde persoonlijke interesse en passie ben ik toch verrast over de impact die dit onderzoek heeft op mij als persoon. Veel gesprekken bevatten onderwerpen, twijfels, keuzes, ideeën en dromen die mij niet alleen veel over andere mensen leren maar ook veel over mezelf. Dit maakt mijn tijd in Oeganda nu al als een enorme verrijking en daar komt bij dat observeren, mensen leren kennen en eindeloze gesprekken voeren mij prima ligt en de tijd (te snel) voorbij vliegt!

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *