Matthea de Jong studeerde antropologie, en is na haar studie bij “Movies that Matter” gaan werken. Dat is een Nederlandse organisatie die films promoot en vertoont over mensenrechten, o.a. tijdens het jaarlijkse “Movies that Matter Festival”. Los daarvan heeft zij gewekt aan een audioproject over de rellen in Londen in 2011. Zij is er het afgelopen jaar van september tot november geweest en heeft daar veel mensen gesproken en geïnterviewd in Hackney, een van de meest getroffen wijken. De rode draad was de vraag hoe de geïnterviewden kijken naar gerechtigheid (justice), in relatie tot de nasleep van de rellen. Twee dingen spelen daarbij een belangrijke rol: de hoge straffen voor de relschoppers en de relatie met de politie. Onderstaand een kort bericht ter contextualisering. In het te openen audio-bericht hoor je interviewfragmenten, “spoken word” en rap. De track
duurt in totaal 24 minuten. Voor het audio-bericht klik https://soundcloud.com/matthea-de-jong/hometown-hackney-130201.
Matthea de Jong: ‘Murder Mile’, zo werd de straat genoemd waaraan wij woonden. Dat wist ik pas later. De eerste week was ik verrukt van ons huis, van de parkjes in de buurt, het knusse boekwinkeltje, de kapel om de hoek waar yoga werd gegeven, ontelbare kapperszaken, Caribische afhaalrestaurants en levensmiddelenwinkels met mandjes groenten en fruit voor een pond. Het Leger des Heils bood een peuterspeelzaal aan waar ik met mijn 1-jarig dochtertje dankbaar gebruik van maakte. In zijstraten ontdekte ik hippe barretjes met vintage meubels en lekkere broodjes. Ze waren allemaal nieuw. Bij Broadway Market, even verderop langs de bioscoop en door het park met het buitenbad, moest je zijn om hipsters in hun nieuwste creaties te spotten. Witte wijn en latte’s in de late middagzon.
Niet veel later hoorde ik van een oorlog tussen wijken en straten. Postcode wars werden die genoemd. Als je deel uitmaakte van een gang, kon je je niet in een andere wijk vertonen. Dan riskeerde je je leven, werd me verteld. Hackney bleek het hoogste aantal gangs te hebben van heel Londen. Het geweld was minder dan voorheen, maar nog steeds waren er veel drugs en wapens. Ik geloofde het direct, maar onveilig voelde ik me niet. De wereld van hen was een andere dan die van mij. Veertien maanden tevoren, in augustus 2011, was de wijk opgeschrikt door de rellen. Rellen die startten nadat de 29-jarige Mark Duggan door de politie was doodgeschoten in Tottenham, een wijk iets ten noorden van Hackney waar je kwam na de straten met orthodoxe joden te zijn gepasseerd. Via het nieuws in Nederland begreep ik dat de grootschalige rellen te maken hadden met opportunisme en een vervallen gevoel van moraal, ‘a
broken society’, aldus Cameron. Daar kon ik me wel iets bij voorstellen als ik dacht aan de dronken groepen Britten die al struikelend hun stag do’s vierden op de Wallen.
Relschoppers werden hard aangepakt. In Hackney kregen zij gevangenisstraffen van gemiddeld ruim 17 maanden. Vierenhalf keer zo hoog dan normaal voor vergelijkbare misdrijven wordt gegeven. Maar hoe kon het dat de rellen zich zo snel over heel Engeland verspreidden?
Had dat alleen te maken met het gemak om free stuff te krijgen? En is het terecht dat er zulke hoge straffen werden uitgedeeld?
Het gerechtelijk onderzoek naar de dood van Mark Duggan is opnieuw uitgesteld, nu tot september 2013. De vraag is echter of een openbaar onderzoek zonder wetswijziging wel mogelijk is. De Britse wetgeving gebiedt namelijk dat onderschept bewijsmateriaal, zoals het aftappen van telefoongesprekken of het bekijken van e-mails, niet op openbare zittingen mag worden vrijgegeven. Een groot deel van het bewijsmateriaal rondom de dood van Mark Duggan zal daarom geheim blijven. De vraag of de politie voldoende reden had om op Mark Duggan te schieten, blijft naar alle waarschijnlijkheid onbeantwoord.
In het najaar van 2012 interviewde ik jongerenwerkers, rappers, winkeleigenaren, politieagenten, een ex-ganglid, de bezorgde moeder van Mark Duggan’s beste vriend en anderen. Ze vragen zich af of er recht is gedaan en vertellen hoe armoede, geweld, werkloosheid, racisme, en frustratie over de dagelijkse behandeling door de politie bijdragen aan een diepgeworteld gevoel van onrecht.
Hometown Hackney toont de grimmige kant van de arme arbeidersklasse in deze levendige Londense wijk.
Met dank aan alle geïnterviewden, Franklyn Music, Suli Breaks, Rosie Heinrich en Jaap Scheeren.