Door Edien Bartels en Lenie Brouwer “Wat nemen Marokkaanse Nederlanders mee op vakantie naar Marokko? Kaas en pindakaas!” Dit vertelt Mohammed Abdel, een Marokkaanse Nederlander uit Rotterdam, enthousiast als we zijn kaasfabriekje bezoeken in Magdahr, een dorpje in het noordoosten van Marokko, tegen de Algerijnse grens. We zijn in dit gebied voor onderzoek naar achtergelaten vrouwen en kinderen en verrast deze man te ontmoeten. Tien jaar geleden heeft hij voor het eerst bedacht een kaasfabriek op te zetten en inmiddels heeft hij zijn droom verwezenlijkt. Met een team van zes mensen, waaronder twee remigranten uit Nederland, heeft hij hier de afgelopen jaren aan gewerkt. En nu is hij nu mede-eigenaar. Veel Marokkaanse migranten in Nederland zouden graag een eigen bedrijf willen opzetten in Marokko, maar weinigen lukt het. Hiervoor zijn veel redenen te bedenken, zoals het ontbreken van financiële middelen, kennis van het product en van de Marokkaanse bureaucratie. Hij vertegenwoordigt met dit project de discussie over migratie en ontwikkeling: een succesverhaal dus.
Tag: migranten
Door Freek Colombijn Mijn ouders waren tieners toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak en in de twintig toen Nederland bevrijd werd. Ze hebben aan den lijve ondervonden hoe het is om te leven in een land dat niet meer vrij is. Mijn moeder werkte als koerierster voor het verzet en mijn vader werd te werk gesteld in Duitsland en dook tijdens een verlof in Nederland onder om niet terug te hoeven. Ze hebben hun kinderen zeker niet achtervolgd met verhalen over de oorlog, maar wat wij wel met de paplepel ingegoten kregen was het belang van democratie en vrijheid. Vrijheid is niet vanzelfsprekend, 5 mei is een dag om de vrijheid te vieren (en 4 mei een dag om stil te staan bij de mensen die hun leven verloren in de strijd om de democratie te herstellen). Bij elke verkiezing gingen zij, en ga ik, stemmen: als een recht, maar ook als een plicht en als een voorrecht.
- foto: Mike Crosland
Door Eva de Jong.
Momenteel volgen derdejaars bachelorstudenten Antropologie het vak ‘Professionele en Thematische Oriëntatie’ onder leiding van Lenie Brouwer. Dit vak heeft als doel studenten bewust te maken van hun potenties en de mogelijkheden op de arbeidsmarkt. Één mogelijk perspectief is promoveren, net Donya Alinejad. Zij verdedigde op 16 februari 2015 haar proefschrift ‘Next Generation Diaspora: The formation of Iranian American-ness among second generation migrant internet users in Los Angeles. De derdejaars studenten waren erbij.
Iraanse Diaspora
Donya promoveerde op haar proefschrift over de Iraanse diaspora in de Verenigde Staten en de vorming van virtuele gemeenschappen door middel van internet. Via het begrip identiteit onderzocht zij hoe internet het dagelijks leven van de Iraanse tweede generatie in de Verenigde Staten beïnvloedt. Volgens Alinejad zijn internationale betrekkingen op internet sterk geïndividualiseerd en weerspiegelt de virtuele wereld hun politieke overtuigingen. Daarnaast onderzocht zij welke invloed offline Iraanse gemeenschappen hebben op internet en wat hun invloed is op de politieke verhoudingen tussen Amerika en Iran. Alinejad concludeert in haar proefschrift dat Iraanse-Amerikanen internet gebruiken om zich zowel te distantiëren van Iran als om verbinding te houden met Iran. Door middel van internet is de Iraanse diaspora in de Verenigde Staten steeds meer een cultureel centrum voor gemigreerde Iraniërs die verspreid over de wereld wonen.
Door Bonnie de Beer. Opgegroeid in Nederland en studerend aan de universiteit, dacht ik dat ik wist wat het betekende om een serieuze student te zijn. Er zijn genoeg mensen om me heen die studeren op nummer 1 hebben staan en heel erg ambitieus zijn. Maar dat was voordat ik met mijn veldwerk in Chiang Mai, het noorden van Thailand, begon bij een NGO genaamd BEAM (Bridging Educational Access for Migrants). Ieder jaar biedt BEAM de mogelijkheid aan vijftien tot dertig Birmese studenten een tweejarige opleiding te volgen, waarna ze hun GED (General Education Development) kunnen halen en in Thailand naar de universiteit kunnen gaan.
Maar zo makkelijk gaat dat allemaal niet, merkte ik al snel. Hoewel de studenten BEAM niet hoeven te betalen om lessen te volgen, hebben zij vrijwel allemaal hulp nodig van leraren en sponsoren om hun leven in Thailand te kunnen bekostigen en de GED te kunnen behalen. Ze komen namelijk allemaal uit arme gezinnen in Myanmar en hun ouders kunnen zelf niets bijdragen. Veel studenten wonen in gebouwen naast de school, waar zij een kamer met een tweepersoons bed en een klein badkamertje, zonder WiFi of warm water, met vier mensen delen. Studeren aan de universiteit kan alleen wanneer de studenten een beurs krijgen. De leraren die aan BEAM verbonden zijn helpen hen met het schrijven van de aanvraag voor een beurs. “You need to say that you plan to go back to Birma and help your community” is een zin die steeds terug komt bij het schrijven van de aanvragen. De Thaise overheid geeft alleen beurzen aan migranten die beloven terug te gaan naar hun eigen land om daar hun landgenoten te helpen met de nieuw verkregen kennis.
3 Comments
Door Thijl Sunier
Terwijl Europa op zijn kop stond na de aanslagen in Parijs was ik op werkbezoek in Indonesië. Ook daar was de aanslag voorpaginanieuws, maar de roering was niet te vergelijken met de storm die in Europa woedde. Toen ik terugkwam was het stof enigszins neergedaald en kon ik met enige distantie de commentaren tot mij nemen. Mij bekroop al snel een gevoel van déja-vu, maar meer nog was ik geschokt over oppervlakkigheid van het debat (enkele bekende uitzonderingen daargelaten), de neiging elkaar te overschreeuwen of te overtroeven met niets zeggende oneliners (de meest gehoorde op dit moment: ‘niet elke moslim is terrorist, maar elke terrorist is wel moslim’), en het volledig langs elkaar heen praten van de lange rij deskundigen. Ik moet na enkele weken constateren dat wat de analyses betreft we geen millimeter zijn opgeschoten. Niets nieuws onder de zon, geen poging een stap verder te komen. Je kunt de opeenvolging van gebeurtenissen na de aanslagen bijna naadloos vertalen naar de nadagen van de moord op Theo van Gogh tien jaar geleden.
Door Marina de Regt. In mei publiceerde Human Rights Watch een rapport over martelkampen in Jemen. In deze kampen worden Ethiopische migranten gevangen gehouden en gemarteld met als doel geld los te troggelen van hun familieleden. Het kidnappen van buitenlanders overkomt dus niet alleen Westerlingen in Jemen, maar ook migranten en vluchtelingen. De manier waarop zij behandeld worden is ronduit onmenselijk, maar internationale aandacht voor dit probleem is ver te zoeken. Terwijl Europese overheden zich zorgen maken over migranten die de Middellandse Zee oversteken, vinden er in het Midden-Oosten veel grotere drama’s plaats.
Jemen staat niet bekend als een immigratieland maar sinds het begin van de jaren negentig, toen de burgeroorlog in Somalië uitbrak en het dictatoriale regime van Mengistu om ver werd geworpen, is de stroom vluchtelingen en migranten uit de Hoorn van Afrika sterk toegenomen. Jemen is het enige land op het Arabisch Schiereiland dat het Vluchtelingenverdrag van de Verenigde Naties heeft ondertekend, en Somaliërs worden door de UNHCR direct als vluchteling geregistreerd in Jemen. Ethiopische migratie bestond tot voor kort vooral uit jonge vrouwen die als arbeidsmigranten naar Jemen kwamen om als dienstmeisje voor de gegoede middenklasse in de grote steden te werken. Sinds het uitbreken van de “Arabische lente” in 2011 is de situatie erg veranderd.
3 Comments
Door Ibtissam Abaaziz , Miriyam Aouragh en Mariam El Maslouhi. Vanaf 11 mei zendt de NTR de zesdelige documentaire ‘Seks en de Zonde’ uit. Een serie van Femke Halsema en Hassnae Bouazza waarin ‘vrouwen in de islamitische wereld’ aan het woord zullen komen. Femke Halsema toont zich medestander in de strijd voor emancipatie van de islamitische vrouw. Wat de context van die strijd is en hoe vrouwen in Nederland dat op hun eigen diverse manieren interpreteren is heel belangrijk, maar daar zien we niet veel van terug in deze aflevering. Wat we vooral konden zien, is de zoveelste eenzijdige en vooringenomen blik op het thema ‘islam’. Dat is overigens niet vreemd in ons poldermedialandschap waar het traditie is om moslimvrouwen te reduceren tot wat ze al dan niet op hun hoofd dragen.
Halsema zegt in eerste instantie zinnige dingen. Zo begint ze haar relaas dat er in Nederland vooral ‘over’ moslima’s gesproken wordt, dat moslima’s zelf onzichtbaar zijn en dat zij ze daarentegen een stem wil geven. Kortom, deze witte seculiere feministische vrouw biedt wel een podium aan moslima’s. Het klinkt misschien wat maternalistisch, maar och, Rome is ook niet in één dag gebouwd. We moeten deze documentaireserie een kans geven en niet meteen in cynisme vervallen.
Als kijker – vooral Marokkaanse moslima’s om wie het allemaal toch lijkt te draaien – zijn we natuurlijk benieuwd naar de stem van ‘de’ moslima. Maar al gauw lijkt het programma daar niet over te gaan. Uiteraard komt er wel een ‘moslima’ in beeld, maar haar stem horen we nauwelijks. Het is Halsema’s stem die daar steeds –peinzend, vragend, giechelend, verdrietig, en stout- overheen walst. Het programma gaat namelijk vooral over Halsema, die al vanaf de lagere school (toe maar!) een liberale en ideologische opvatting over emancipatie had. Het gaat over Halsema’s atheïstische vrijgevochten opvoeding en, inderdaad zoals ze zelf eerlijk toegeeft, haar vooroordelen. Die worden niet ontkracht zoals verwacht. Integendeel, ze staan centraal in het programma en díe vooroordelen worden nu juist net als meetlat gebruikt om de stemmen van moslima’s in te kaderen.
3 CommentsEen tweede veldwerkverslag van de masterstudenten, dit keer uit Nederland. En ook dit keer overgenomen van de Vamos-Bien-site. Emmaly Berghuis doet onderzoek naar het verschijnsel van chronische pijn onder Marokkaanse vrouwen.
Door Emmaly Berghuis Terwijl ik in de leefwereld van mijn informanten duik–grotendeels Marokkaanse vrouwen– leer ik misschien nog wel het meest door zelf een soort migrant te zijn in hun wereld. Ik geniet van lekker Marokkaans eten en gezelligheid in de moskee en bij de vrouwencentra. Ik heb nu een paar keer Arabisch les gehad bij iemand thuis. Ik merk dan de frustratie en tegelijkertijd de voldoening van het leren van een vreemde taal en schrift. Ook heb ik iets geproefd van het moeten aanpassen aan een samenleving die niet is ingesteld op jouw gewoontes. Zo was ik mee met een uitje naar het Leidse Volkenkunde museum naar de tentoonstelling over de hadj naar Mekka. Uitrustend in de lounge rond het middag uur kwam er een discussie in het Arabisch. Na een tijdje legde iemand aan mij uit dat het tijd voor gebed was en dat de discussie ging over waar dat te doen en over de zon en welke kant op het oosten was. Dingen waar ik me normaal niet mee bezighoud maar voor hen een heel gewoon deel van elke dag.
2 Comments
Door Marina de Regt
Naast Bole Airport, het internationale vliegveld in Addis Abeba, is een groot terrein waar teruggekeerde migranten uit Saoedi-Arabië worden opgevangen. Sinds november 2013 zijn er zo’n 150.000 Ethiopische migranten met behulp van internationale organisaties en NGOs, zoals de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM), het Internationale Rode Kruis en UNICEF, gerepatrieerd. De exodus van migranten is begonnen toen de Saoedische overheid met geweld ongedocumenteerde migranten arresteerde, na een amnestie-periode van zeven maanden, en daarbij ook doden vielen. Terwijl veel andere overheden hun burgers al voor het aflopen van de amnestie-periode hadden gerepatrieerd, besloot de Ethiopische overheid dit pas te doen toen het geweld de pan was uitgerezen. Vorige week bracht ik een bezoek aan het opvangcentrum, en sprak met een aantal Ethiopische remigranten.
1 Comment